Kluczowym elementem tych systemów są zasilacze UPS, które dbają o ciągłość zasilania oraz stabilizują jego parametry, eliminując zakłócenia mogące się pojawiać w sieci energetycznej. Ponieważ ich rola jest tak istotna, przy wyborze rozwiązania UPS należy zwrócić uwagę na kilka najważniejszych cech, które będą wpływać na koszty utrzymania systemu, zwiększać jego niezawodność i chronić wrażliwe odbiory przed uszkodzeniem.

Sprawność, która oznacza oszczędności

Zasilacz UPS jest urządzeniem, które w sposób ciągły przetwarza energię dostarczaną do wrażliwych odbiorów. Przy dużych mocach każdy dodany procent sprawności to znaczące (a wobec rosnących cen rynku energii coraz większe) wymierne oszczędności na rachunkach za energię elektryczną. Istotne jest przy tym, aby sprawność była wysoka w jak najszerszym zakresie obciążeń, szczególnie przy niskim jego poziomie. To tym bardziej istotne, że w systemach zasilania dwutorowego, stosowanego w obiektach typu centrum danych, stopień obciążenia UPS w każdym torze nie może, ze względu na wymóg redundancji, przekroczyć 50 proc., a w realnych warunkach zawiera się w przedziale 20–40 proc.

Istnieje kilka metod poprawy sprawności systemów UPS. W konstrukcjach modułowych możliwa jest hibernacja modułów mocy, tak aby pozostałe moduły pracowały w optymalnym energetycznie punkcie pracy. W tym wypadku istotne jest, aby po zwiększeniu zapotrzebowania na moc zahibernowane moduły wchodziły do pracy w sposób bezprzerwowy i nie zakłócały jakości napięcia na wyjściu UPS.

Zasilacze o topologii podwójnej konwersji mogą wykorzystywać swój wewnętrzny by-pass do podwyższenia sprawności nawet do 99 proc. Pracują wtedy w tzw. trybie ECO. Jest to tryb off-line, gdzie odbiory zasilane są bezpośrednio z sieci przez by-pass wewnętrzny. Jednakże w tym trybie zakłócenia, jakie pojawiają się w sieci, mogą docierać do odbiorów. Co więcej, w starszych i prostszych modelach przejście z tego trybu do pełnej ochrony może być wykonane ze zwłoką rzędu 2–10 ms. Nowsze konstrukcje mają możliwość wykorzystania falowników do korekcji jakości napięcia sieciowego w trybie ECO oraz nie wprowadzają przerw przy zmianie trybów pracy.

Zasilacze modułowe Huawei posiadają zaimplementowany tryb nazwany SuperECO, który zapewnia przełączenie w tryb on-line w czasie 0 ms, gwarantując równocześnie zwiększoną sprawność zasilacza UPS (do 99 proc.), nawet jeśli parametry sieci energetycznej nie są idealne. Zsynchronizowane falowniki modułów mocy są w stanie korygować odkształcenia napięcia w zakresie spełniającym wymagania klasy 1 zgodnie z wytycznymi normy PN-EN62040.

System chroniący sam musi być niezawodny

Niezawodność systemu zasilania zapewnia się przez jego odpowiednią konfigurację, wykorzystując układy redundantne wewnętrznie, czy też zasilanie dwutorowe. Jednak na niewiele się to może zdać, jeśli niezawodność elementów składowych tych układów nie będzie wysoka. Dlatego budowanie systemów należy oprzeć na jak najbardziej odpornych na awarie systemach UPS.

Takimi konstrukcjami są systemy modułowe. Dają one możliwość tworzenia redundancji już dla pojedynczych zasilaczy UPS. Zastosowane w nich moduły nadmiarowe zagwarantują właściwe parametry zasilania odbiorów nawet podczas awarii pojedynczych modułów mocy, sterujących i zasilania wewnętrznego. Kluczowe dla pracy zasilacza elementy są nadmiarowe i wymienne „na gorąco” (hot swap) bez konieczności wyłączania odbiorów. Dzięki takiej budowie czas naprawy zasilacza (MTTR) jest skracany do kilku minut, co przy konstrukcjach monoblokowych jest nieosiągalne. Polegająca na wymianie wadliwego modułu naprawa może być szybko wykonana przez służby obiektowe i nie zagraża pracy odbiorów.

Zwiększeniu niezawodności konstrukcji UPS firma Huawei stosuje również elementy sztucznej inteligencji (AI). Wykorzystuje ją system iPower, który monitoruje kluczowe podzespoły zasilacza (kondensatory AC i DC, wentylatory, połączenia mocy oraz akumulatory) i z odpowiednim wyprzedzeniem informuje użytkownika o koniecznej interwencji serwisowej. Wysyłając zawczasu użytkownikowi powiadomienia, oprogramowanie iPower redukuje prawdopodobieństwo poważnych awarii systemu.

Artykuł UPS Huawei z inteligentnym wsparciem bateryjnym pochodzi z serwisu CRN.

Optymizmem nie może napawać także to, że Polska ma przestarzały system elektroenergetyczny, oparty w 70 proc. na elektrowniach węglowych. Średnia wieku tych jednostek to około 47 lat, a ponad połowa ma przeszło pół wieku.

Zdaniem specjalistów problemy na rynku energii mają widoczny wpływ na popyt nie tylko w segmencie UPS-ów, ale i agregatów prądotwórczych, magazynów energii czy wreszcie samych odnawialnych jej źródeł, takich jak panele fotowoltaiczne.

Jednakże wśród klientów biznesowych nie zawsze za motywacją do zakupów w ostatnim czasie stało coś więcej niż świadomość znaczenia tego elementu dla zachowania ciągłości działania infrastruktury.

– Biznes zachowuje się mniej „emocjonalnie” niż konsumenci i decyduje się na zakupy zasilaczy UPS nie tyle pod wpływem zwiększonego ryzyka, co samej jego istoty. Decydenci w firmach zdają sobie sprawę, że problemy z zasilaniem były, są i będą – zauważa Dariusz Głowacki, Business Development Manager w CyberPower. 

Czas pandemii i popularyzacja pracy zdalnej wymusiły na przedsiębiorcach wprowadzenie szeregu zmian i związanych z nimi inwestycji w infrastrukturę IT.  

– Obserwujemy znaczący wzrost zapotrzebowania na zasilacze UPS małej mocy w systemach sieciowych przedsiębiorstw oraz na UPS-y rackowe o mocy 15–20 kVA, w konfiguracjach 3/3, 3/1, stosowane do zasilania lokalnych serwerów. Wielu przedsiębiorców zdecydowało się na wyniesienie swoich danych do zewnętrznych operatorów centrów danych, co przekłada się na wiele nowych inwestycji – twierdzi Hubert Krakowski, Sales Engineer, Mission Critical Infrastructure Solutions (MCIS) w Delta Electronics.  

Nie brakuje też opinii, że więcej się mówi o zwiększonym ostatnio ryzyku zagrożeń dla zasilania, niż wskazywałyby na to konkretne decyzje zakupowe ze strony użytkowników. Przynajmniej jeśli chodzi o segment UPS-ów.

– Widzimy za to zwiększone zainteresowanie inwerterami i samymi akumulatorami, gdyż coraz częściej klienci próbują stworzyć samemu banki energii. Dlatego będziemy rozwijać ofertę o rozwiązania solarne, zawierające inwertery, banki energii, a w przyszłości także o system zarządzania energią (EMS) – deklaruje Bartłomiej Kołodziej, Brand Manager w Impakcie.

Energooszczędność w małych firmach

Galopujące ceny energii powinny wpływać na wybory takich, a nie innych rozwiązań zasilania gwarantowanego, jak też na dążenie do uzyskania jak największej efektywności energetycznej systemów, chociażby poprzez wymianę starych urządzeń. Według producentów aspekt ekonomiczny będzie miał coraz większe znaczenie, nawet dla mniejszych rozwiązań jednofazowych, w którym to segmencie do tej pory koszt zużycia energii elektrycznej nie był na poważnie brany pod uwagę.

Na tle innych krajów Europy mieliśmy dotychczas w Polsce bardzo konkurencyjne ceny za energię elektryczną. Z tego powodu dla wielu użytkowników sprawność zasilaczy UPS była wyłącznie wskaźnikiem jakościowym urządzenia, a strona ekonomiczna nie miała większego znaczenia. Wzrost cen energii, w szczególności w odniesieniu do przedsiębiorstw, wymusił przeprowadzenie szczegółowej analizy kosztów zużycia energii przez wszystkie używane urządzenia, w tym zasilacze UPS. Aspekt ekonomiczny jest obecnie krytyczny, a sprawność UPS staje się kluczowa, więc wiele firm rozważa wymianę istniejącego sprzętu na bardziej wydajny.

 – Obecnie każda decyzja o wyborze UPS-a jest poprzedzona głęboką analizą sprawności nie tylko w systemach dużej mocy, ale coraz częściej w systemach średnich i małych mocy. Niestety u niektórych dostawców spotykamy się z praktykami zawyżania deklarowanej sprawności oferowanych urządzeń. Dlatego w celu uniknięcia rozczarowań warto stawiać na rozwiązania renomowanych producentów – podkreśla Hubert Krakowski.

Nie brakuje jednak opinii, że nawet galopujące ceny energii nie są w stanie zmienić utrwalonych nawyków u klientów biznesowych. Nie ma zatem mowy o zakupowym boomie, który jest związany z wymianą starych urządzeń UPS na nowe.

– Owszem, z jednej strony ci, którzy wymieniają sprzęt, najczęściej optują za urządzeniami o znacznie lepszych parametrach niż jeszcze kilka lat temu. Jednak z drugiej strony taka wymiana sprzętu na nowy nie wynika najczęściej z samej chęci poprawy tych parametrów, tylko jest wynikiem wyeksploatowania dotychczas używanego. Co jest spowodowane albo awarią jednostki, albo końcem żywota akumulatorów w UPS-ie – mówi Bartłomiej Kołodziej.

Nie ma jednak wątpliwości, że wobec wzrostu kosztów energii elektrycznej coraz więcej klientów zwraca uwagę nie tylko na cenę samego systemu UPS, ale też na całkowity koszt eksploatacji (TCO). Popularność zyskują rozwiązania o większej sprawności, które poza niższym zużyciem energii zapewniają też mniejsze ilości wydzielanego ciepła, co pozwala oszczędzać na kosztach chłodzenia.

– Pojawił się też trend wykorzystywania „odpadowej” energii cieplnej, którą emituje infrastruktura data center, na przykład z wykorzystaniem pomp ciepła – twierdzi Uladzislau Shauchuk, Product Manager w Eatonie.

Artykuł Zasilanie oszczędne i ekologiczne pochodzi z serwisu CRN.

Vertiv^™ Liebert^® GXT5 Li-Ion, 1000 – 3000 VA 230V

Zasilacz UPS litowo-jonowy GXT5 z podwójną konwersją online zapewnia zarówno najwyższy poziom kondycjonowania zasilania, jak i podtrzymania bateryjnego sprzętu IT o znaczeniu krytycznym, takiego jak sprzęt sieciowy i serwery, gwarantując ochronę krytycznych aplikacji w przypadku nieoczekiwanej utraty zasilania lub skoków napięcia w sieci zasilającej. Zasilacz GXT5 chroni przed najszerszym zakresem wahań mocy i automatycznie przełącza się na zasilanie bateryjne po wykryciu utraty zasilania. Jest dostępny w zakresach mocy 1000 VA, 1500 VA, 2000 VA i 3000 VA. Dzięki współczynnikowi mocy wyjściowej (PF) równemu 0,9 lub lepszemu i brakowi czasu przejścia do pracy z akumulatora, możesz zapewnić ochronę najbardziej krytycznych zasobów swoich klientów.

Vertiv^™ Edge Li-Ion, 1500 – 3000 VA 230V

Zasilacz UPS Vertiv Edge Lithium-Ion line-interactive jest przeznaczony do rozproszonych aplikacji IT i Edge, które wymagają niezawodnej i wydajnej ochrony zasilania serwerów i sprzętu sieciowego. Jest dostępny w zakresach mocy 1500 VA, 2200 VA i 3000 VA. Każdy model ma współczynnik mocy wyjściowej (PF) 0,9, co zapewnia większą użyteczną moc niż konkurencyjne modele o tej samej pojemności. Dłuższa żywotność baterii oznacza mniej wymian, a tym samym ograniczenie recyklingu i odpadów. Konstrukcja do montażu w szafie UPS Vertiv Edge jest idealna do serwerowni, szaf sieciowych i innych brzegowych lub rozproszonych aplikacji IT w małych i średnich firmach.

Kluczowe korzyści systemów Vertiv^™ Liebert^® GXT5 i Vertiv^™ Edge z akumulatorami litowo-jonowymi:

• do 3 razy dłuższa żywotność akumulatorów,
• najniższy koszt posiadania (TCO) w branży,
• 5 lat standardowej gwarancji na system UPS i akumulatory,
• dłuższy czas pracy,
• szybszy czas ładowania,
• współczynnik mocy 0,9,
• do 10 x więcej cykli rozładowania.

Elastyczna konstrukcja o wysokości 2U przystosowana do montażu w szafie lub wykorzystania w wersji wolnostojącej sprawia, że systemy GXT5 i Edge są dopasowane do brzegowych lub rozproszonych aplikacji informatycznych, w których powierzchnia podłogi jest na wagę złota. Są to łatwe w utrzymaniu rozwiązania, idealne do zdalnych lokalizacji o ograniczonych zasobach technicznych na miejscu.

Tomasz Wojda  

Channel Reseller Manager, Tomasz.Wojda@Vertiv.com

 

  

Artykuł Systemy zasilania gwarantowanego z akumulatorami litowo-jonowymi pochodzi z serwisu CRN.

Jacek Forysiak Przez lata, wraz z rozwojem technologicznym, trochę zapomnieliśmy o problemach z zasilaniem, bo prąd w gniazdku zwykle jest, a w dodatku używamy notebooków wyposażonych w baterie. I ta kwestia trochę przeniosła się na bardziej złożone systemy. A one muszą działać nieprzerwanie, więc zadaniem integratora, takiego jak Atende, jest zagwarantowanie klientowi zasilania dla każdej infrastruktury krytycznej, czy to państwa czy przedsiębiorstwa. Opierać się to powinno na kilku elementach – wielotorowym zasilaniu, urządzeniu UPS i generatorze prądotwórczym.

Nową tendencją jest chyba także coraz częstsze uwzględnianie w tej układance OZE?

Pojawia się wtedy pytanie, jak mądrze zarządzać energią. Może to dotyczyć operatora telekomunikacyjnego z dziesiątkami tysięcy stacji bazowych, ale już nawet w niewielkiej serwerowni jest miejsce na magazynowanie energii oraz podnoszenie efektywności energetycznej.

Podnoszenie efektywności energetycznej zasilania wobec galopujących cen energii staje się czymś kluczowym…

W centrach danych moc potrzebna do podtrzymania zasilania urządzeń komputerowych jest coraz większa i to się raczej nie zmieni w najbliższych latach. Trzeba więc szukać oszczędności. Przykładowo mamy swoje laboratorium, w którym testujemy różne rozwiązania i konfiguracje. Zużywa ono przez rok około 400 MWh. Jeśli zaoszczędzimy tej energii tylko 5 proc., na przykład poprzez zastosowanie UPS-a nowej generacji, który ma sprawność na poziomie 97, a nie 92, to da nam to około 20 MWh oszczędności rocznie. Przy dzisiejszych kosztach energii wychodzimy na tym nawet 20 tys. zł „do przodu”, a oszczędności staną się jeszcze większe, ponieważ ceny prądu będą rosnąć. Dlatego wymiana potrzebnego w opisanym przykładzie UPS-a o mocy 50 kVA na sprawniejszy zwraca się już po dwóch latach.

Dlaczego zatem nie wszyscy postępują w ten sposób?

Najwyraźniej chwilę potrwa, by firmy uświadomiły sobie, że względnie tania energia, która zawsze była w gniazdku, staje się naprawdę dużym wydatkiem i może jej brakować. Oprócz sprawności UPS-ów kolejnym obszarem, na który zwracamy uwagę klientowi jest nierzadko zmieniający się w czasie i daleki od optymalnego poziom obciążenia urządzeń, który obniża efektywność zasilania. Poruszamy też często pomijaną kwestię jakości energii elektrycznej, szczególnie zagadnienie kompensacji mocy biernej.

Dlaczego o tym się zapomina?

Nie dbano o to, bo energia elektryczna nie była droga. Co ważne, w międzyczasie pojawiły się zasilacze impulsowe, inwertery, które spowodowały zmianę charakteru obciążenia. Tymczasem koszty związane z nieskompensowaną mocą bierną mogą stanowić nawet 30 procent opłat za energię. A to dzisiaj już musi boleć. Sam UPS nie zawsze sobie z tym poradzi. My proponujemy naszym klientom kompensatory aktywne, które dynamicznie reagują na zmieniające się obciążenia, minimalizując opłatę za nieskompensowaną moc bierną.

Jakie jeszcze trendy w zasilaniu serwerowni wyznaczają jej przyszłość?

Na przykład zasilanie jej prądem stałym o napięciu 400 V. Ciekawym tego typu projektem, do tego realizowanym w Polsce, jest Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej. Choć sama idea nie jest zupełnie nowa, to doskonale skupia się na tym, na czym tracona jest energia, a konkretnie na kolejnych przemianach przebiegu prądu. Gdy pojawi się więcej sprzętu komputerowego z zasilaczami 400 V DC, to skorzystają na tym zarówno duże, jak i małe serwerownie. Co więcej, taki system łatwo będzie wspomagać OZE, w szczególności panelami fotowoltaicznymi.

A co z bateriami litowo-jonowymi? Czy ich użycie rośnie?

Wykorzystanie baterii litowo-jonowych w data center jest już faktem. Takie zalety, jak większa gęstość upakowania energii, dużo więcej cykli ładowania i jego szybkość decydują o atrakcyjności tego rozwiązania w UPS-ach i serwerowniach. Są wciąż droższe od tradycyjnych baterii żelowych, ale z czasem ich ceny będą spadać, więc w naturalny sposób wyprą stare rozwiązania.

Rozmawiał Tomasz Janoś

Artykuł Energią trzeba zarządzać mądrzej pochodzi z serwisu CRN.

– Rzeczywiście, bardzo dużo mówi się o szybujących cenach energii i ewentualnych przerwach w dostawach. Jednakowoż nie przekłada się to na wzrost sprzedaży zasilaczy awaryjnych. Natomiast widzimy zwiększone zainteresowanie inwerterami i samymi akumulatorami, gdyż coraz częściej użytkownicy domowi próbują samodzielnie tworzyć banki energii – mówi Bartłomiej Kołodziej, menedżer marki w Impakcie.

Choć UPS-y są dostępne na rynku konsumenckim od wielu lat, wciąż wiele osób ma mgliste pojęcie na temat roli, jaką spełniają. Jednak specjaliści dostrzegają też pozytywne symptomy – wiedza użytkowników indywidualnych oraz właścicieli mikroprzedsiębiorstw w zakresie UPS-ów jest zdecydowanie większa aniżeli przed pandemią.

– Obecnie wielu konsumentów zna podstawowe funkcje realizowane przez zasilacze awaryjne i zdaje sobie sprawę z tego, że brak zasilania może słono kosztować. Co nie zmienia faktu, że wciąż jest sporo do zrobienia w tej materii. Szczególnie duże pole do popisu mają producenci, dystrybutorzy VAD oraz integratorzy. Tym bardziej, że nadchodzą ciężkie czasy w sektorze energetycznym – mówi Małgorzata Moskal, IT Security&Power Category Manager w AB.

Warto w tym miejscu dodać, że 23 września br. Polskie Sieci Elektroenergetyczne ogłosiły okres zagrożenia na krajowym rynku energii. Rezerwa mocy w systemie energetycznym okazała się tak niska, że operator po raz pierwszy postawił w stan gotowości wszystkie jednostki, które mają podpisane tzw. umowy mocowe. PSE może korzystać z tej opcji jedynie w sytuacji, gdy rezerwy mocy skurczą się tak mocno, że istnieje zagrożenie dostaw energii do odbiorców. Jakkolwiek cynicznie by to nie brzmiało, im więcej takich komunikatów, tym więcej okazji sprzedażowych w segmencie UPS (przynajmniej teoretycznie, bo praktyka pokaże, czy katalizatorem nie będą dopiero regularne blackouty).

Komputery i co dalej?

UPS w gospodarstwach domowych jest od lat utożsamiany z ochroną desktopa. Jednak problem polega na tym, że nie tylko w mieszkaniach prywatnych, ale również w firmach liczba komputerów stacjonarnych sukcesywnie spada. Dostawcy zasilaczy bezprzerwowych adresowanych na rynek SOHO cały czas zatem poszukują nowych zastosowań dla tych produktów. Przykładowo, UPS-y bardzo dobrze sprawdzają się przy podtrzymywaniu zasilenia routerów i serwerów NAS. Innym pomysłem jest przekonanie do UPS-ów miłośników gier, chociaż to raczej nie będzie łatwe.

– To bardzo trudny segment rynku, ponieważ składa się z bardzo zróżnicowanych odbiorców. Obok niedzielnych graczy, mamy streamerów, influencerów oraz e-sportowców. W przypadku tych pierwszych liczy się cena i UPS nie jest dla nich istotnym elementem wyposażenia. Dla pozostałych zasilacz awaryjny może być czymś niezwykle istotnym ze względu na to, że granie jest często ich pracą zarobkową. Problem polega na tym, że brakuje modeli przeznaczonych właśnie dla tej grupy użytkowników – mówi Bartłomiej Kołodziej.

W podobnym tonie wypowiada się również Wojciech Kiałka, Business Unit Manager w Tech Dacie. Zdaniem tego specjalisty producenci UPS-ów już od kilkunastu miesięcy próbują dotrzeć ze swoimi argumentami do środowiska graczy, ale bez większego skutku, bowiem ta grupa użytkowników ma niewielki udział w zakupach zasilaczy awaryjnych. Natomiast Grzegorz Kostek, inżynier sprzedaży w dziale Secure Power Schneider Electric uważa, że rynek gamingowy to wielka nisza warta uwagi. Francuski producent planuje wprowadzić na rynek nową serię UPS-ów dla graczy.

Zasilacze awaryjne pojawiają się w dość egzotycznych zastosowaniach. Domownicy zabezpieczają za ich pomocą na przykład systemy monitoringu, alarmy, bramy garażowe i wjazdowe na posesje, hydrofory oraz podstawowe urządzenia AGD, jak chłodziarki i zamrażarki, a nawet akwaria. Zakup UPS-a powinny rozważyć również gospodarstwa domowe, które korzystają z instalacji grzewczych wyposażonych w elektronikę służącą między innymi do sterowania urządzeniem. Należy przy tym jednak pamiętać, że dostawa prądu do urządzenia grzewczego powinna być odpowiednio zabezpieczona. Obieg ciepłej wody w systemach CO jest wymuszony i kluczowym elementem jest pompka, która przy braku zasilania przestaje tłoczyć czynnik grzewczy do instalacji. To może doprowadzić do przegrzania płaszcza wodnego w piecu lub kominku, a w rezultacie do jego uszkodzenia. W skrajnych przypadkach może nawet nastąpić wybuch.

– Najłatwiej zabezpieczyć się przed tym instalując jeden lub kilka zasilaczy awaryjnych chroniących kluczowe urządzenia. Jeśli mieszkamy w miejscu, gdzie mogą się zdarzyć długotrwałe przerwy w zasilaniu, warto wesprzeć system agregatem prądotwórczym, który może zasilać naszą instalację nawet przez kilka godzin – tłumaczy Tomasz Wojda, Channel Manager w Vertivie. 

Artykuł UPS dla SOHO: powoli, ale do przodu pochodzi z serwisu CRN.

Przede wszystkim zwracają uwagę, że głównym parametrem zasilacza UPS, odpowiadającym za ewentualne straty podczas przetwarzania energii, jest sprawność. W bezpośredni sposób przekłada się ona na poziom strat energii przetwarzanej przez zasilacz. Innymi słowy, im wyższa sprawność, tym mniejsze straty. A co za tym idzie… mniejsze rachunki za energię.

Co więcej – w dużym uproszczeniu – wspomniane straty przetwarzane są na ciepło emitowane przez UPS. Emisja ciepła to dodatkowe wyzwanie, na które jedyną odpowiedzią jest odpowiedni system klimatyzacji. Efekt? Kolejne koszty związane z zakupem i eksploatacją dodatkowego systemu.

UPS-y Schneider Electric z serii Galaxy cechują się wysokim poziomem sprawności na poziomie 97 proc. w trybie podwójnego przetwarzania energii oraz nawet 99 proc. w trybie eConversion. To najwyższy poziom efektywności na rynku. Urządzenia umożliwiają szerokie zastosowanie technologii litowo-jonowej, która jest znacznie bardziej żywotna od tradycyjnych rozwiązań kwasowo-ołowiowych. A to generuje dalsze oszczędności.

UPS na drodze do litu

W świecie zasilaczy UPS dominują obecnie rozwiązania oparte o baterie kwasowo-ołowiowe, działające w technologiach VRLA AGM (Valve Regulated Lead-Acid Absorbed Glass Mat). W obszarze systemów zasilania awaryjnego niezmiennie poszukuje się jednak nowych, bardziej efektywnych technologii. Kilka lat temu na horyzoncie pojawiła się alternatywa w postaci baterii litowych.

Od momentu wynalezienia technologii akumulatorów litowo-jonowych (li-on) w 1985 r., znacznie się ona rozwinęła. Dzięki temu może być dziś stosowana w urządzeniach, które dotychczas obsługiwane były przez wspomniane akumulatory kwasowo-ołowiowe. Jednym z rodzajów takich urządzeń są właśnie zasilacze UPS.

Artykuł Oszczędności liczone w… UPS-ach pochodzi z serwisu CRN.

Dlatego w planowaniu inwestycji i jej opłacalności w czasie rośnie znaczenie TCO (całkowitego kosztu posiadania) rozwiązań zasilania. Liczy się nie tylko koszt nabycia urządzeń, ale też ich użytkowania. A trzeba wiedzieć, że zasilacze UPS – zanim nie zostaną wymienione na nowe – pracują zwykle od 5 (małe rozwiązania) do ponad 10 lat (systemy biznesowe).

Energooszczędne SOHO

W ostatnim czasie koszty zużycia energii nabrały większego znaczenia także w mniejszych infrastrukturach IT, a nie – jak do tej pory – tylko w tak dużych, jak centra danych. W każdym przypadku CyberPower stara się zachęcać klientów i partnerów do zwrócenia uwagi na to, jakie rozwiązania są dobierane do zabezpieczenia zasilania.

Do wyliczenia praktycznych korzyści dla użytkownika z zastosowania rozwiązań GreenPower UPS można przyjąć najprostsze założenie, że roczny koszt pracy urządzenia to: ilość energii (w kWh) x 24 (doba) x 365 (dni) x koszt energii (zł). Jeśli cena jednej kWh wynosi 0,7 zł, to każde 10 W będzie kosztować rocznie około 61 zł.

W przypadku rozwiązań SOHO CyberPower o mocy do 1500 VA zużycie energii na potrzeby własne wynosi od 1 do 6 W (w zależności od modelu z technologią GreenPower UPS). Dostępne na rynku klasyczne rozwiązania tej mocy zużywają najczęściej od 10 do 15 W więcej. Przyjęte wcześniej założenia prowadzą do wniosku, że w ciągu roku na jednym urządzeniu możemy zaoszczędzić od około 61 do 92 zł. A że w firmach często potrzeba więcej takich systemów, potencjalne oszczędności będą znaczne.

Małe rozwiązania CyberPower UPS z funkcją oszczędzania energii to serie BR/CP/VP/UT. Są to rozwiązania często stosowane przez użytkowników do zabezpieczania komputerów PC, stacji roboczych, urządzeń sieciowych czy POS.

W przypadku rozwiązań biznesowych, gdzie mamy do czynienia z wyższymi mocami i większą różnorodnością konstrukcji, różnice w zużyciu energii będą jeszcze większe. W tym segmencie najpopularniejsze są rozwiązania CyberPower do 3 kVA serii OR raz PR. Ich zużycie energii na potrzeby własne wynosi od 6 do 9 W. Inne rozwiązania dostępne na rynku pobierają najczęściej od około 10 do 50 W więcej. Jeśli zastosuje się rozwiązanie on-line zamiast line-interactive, to różnica na korzyść systemów CyberPower możne wynieść nawet 90 W. Przekładając to na prosty język pieniądza, roczne oszczędności dla użytkownika wyniosą od ok. 61 do 306 zł, a w skrajnych przypadkach nawet około 552 zł rocznie.

A trzeba wiedzieć, że często zamiast tak kosztownego rozwiązania on-line można zastosować rozwiązanie line-interactive. Z racji braku permanentnego przetwarzania napięcia z podwójną konwersją (AC-DC oraz DC-AC) zużywa ono nieporównywalnie mniej energii elektrycznej oraz emituje znacząco mniej ciepła do otoczenia.

W przypadku CyberPower projektowanie energooszczędnych urządzeń nie sprowadza się tylko do UPS-ów. W swojej ofercie producent posiada także rozwiązania PDU z serii Basic/Metered/Switched/Switched & Metered oraz ATS i MBP. Najnowsze modele serii PDU4XXXX oraz PDU8XXXX to listwy, które charakteryzuje bardzo niski pobór energii na własne potrzeby. W zestawieniu z typowymi listwami, zużywają one około 20 W mniej, pozwalając zaoszczędzić około 122 zł rocznie (według przyjętych wcześniej założeń).

Aby zapoznać się z pełnym raportem, odwiedź stronę internetową CyberPower.

Kontakt dla partnerów:  

Dariusz Głowacki, Business Development Manager, CyberPower Poland, dariusz.glowacki@cyberpower.com

 

  

Artykuł Optymalizacja kosztów dzięki GreenPower UPS pochodzi z serwisu CRN.

Marek Bigaj Rok 2020, a szczególnie początek pandemii, wprowadził dużą niepewność w wielu branżach, co odbiło się negatywnie na wynikach finansowych sporej liczby firm. W niektórych sektorach sytuacja nadal jest trudna. Mimo wszystko udało nam się zamknąć zeszły rok podobnym wynikiem jak 2019, co – jak sądzę – wynikało przede wszystkim z dobrej passy branży IT, związanej z błyskawicznym rozwojem metod zdalnej pracy i nauki. W pandemii rosło też zapotrzebowanie na zdalne sterowanie i nadzór, a nasza oferta spełnia te wymogi. Największe problemy to rosnące koszty i dostępność wielu kluczowych podzespołów do produkcji.

  Czym się to objawia?

Transport morski od marca 2020 podrożał nawet siedmiokrotnie, co wpłynęło bezpośrednio na koszty dostaw produktów realizowanych przez naszych partnerów dalekowschodnich. Rosną ceny podzespołów i materiałów do produkcji. Dochodzi też do przesuwania terminów dostaw, ponieważ brakuje kontenerów, a ze względu na pandemię czasowo zamyka się porty przeładunkowe. Na szczęście zawczasu przygotowaliśmy się na te zagrożenia i przyspieszyliśmy zamówienia od naszych partnerów zagranicznych. Zwiększyliśmy również zapasy materiałów do produkcji. Dlatego w tej chwili wygrywamy dostępnością produktów z podstawowej oferty. Mogliśmy także w pierwszej połowie tego roku zagwarantować stabilne ceny w złotówkach. Kolejne miesiące pokażą, czy globalny rynek surowców i elementów elektronicznych będzie się powoli stabilizował, czy niepewność potrwa dłużej. Póki co, bieżący rok jest dla nas bardzo zadowalający pod względem liczby sprzedanych rozwiązań, ale gorzej jest z marżowością. Ze względu na szybko rosnące koszty materiałów i transportu nie możemy być do końca zadowoleni z realizowanych zysków.

  Kilka lat temu wiele mówiło się o konkurencji w postaci najtańszych, niemarkowych produktów z Dalekiego Wschodu. Czy od tego czasu coś się  zmieniło?

Konkurencja tanich i niemarkowych zasilaczy była, jest i będzie. W miejsce wypadających z rynku firm pojawiają się kolejne. Widzą one w tej branży potencjał, nie zdając sobie sprawy z problemów, z jakimi przyjdzie im się borykać. Monitorujemy stale jakość produktów dalekowschodnich i zauważamy tendencję oszczędzania na podzespołach, która jest wynikiem dużej presji cenowej. Traci na tym jakość, a przecież jest jeszcze bardzo istotna kwestia zgodności normatywnej.

  Wydaje się jednak, że obecnie na polskim rynku klienci zaczęli większą wagę przykładać do jakości, gwarancji i wsparcia posprzedażowego.

To zależy, o której kategorii produktów mówimy, o jakiej branży i segmencie myślimy. Jeśli chodzi o „budżetówkę”, to w niej niestety nadal rządzi księgowość, która wymaga, by było jak najtaniej. W sektorze prywatnym rzeczywiście mamy do czynienia z dodatkowymi wymaganiami oraz pytaniami o gwarancję rozszerzoną, lokalizację serwisu czy sposób realizacji napraw. Dla rozwiązań instalowalnych online liczy się bliskość serwisu oraz czas reakcji i naprawy w razie awarii.

  A jak sobie radzicie z coraz bardziej skonsolidowaną konkurencją globalnych potentatów w zasilaniu?

W latach dziewięćdziesiątych zeszłego wieku mieliśmy do czynienia z dużo mniejszą konkurencją i wyższymi marżami niż w późniejszych dekadach. W tamtym okresie na rynku oprócz naszej firmy działało dwóch lokalnych producentów, ale w kolejnych latach liczba dostawców szybko rosła, a bariery wejścia malały. Jednym ze sposobów na budowanie przewagi konkurencyjnej było dla nas regularne wprowadzanie innowacyjnych produktów. Przykładowo, jako pierwsi wprowadziliśmy ekonomiczne zasilacze małej mocy z przebiegiem sinusoidalnym. Były to produkty wysoce pożądane na rynku, bowiem pojawiły się wtedy komputery z zasilaczami z aktywnym PFC i wiele tanich produktów dalekowschodnich miało problem z ich zasilaniem. Rozwinęliśmy też technologię UPS-ów z wykorzystaniem superkondensatora, przy czym są to produkty niszowe, ze względu na ich wysokie koszty. Są wykorzystywane głównie w branży motoryzacyjnej i lotniczej. Dzisiaj konkurujemy przede wszystkim z firmami globalnymi, takimi jak APC czy Eaton. Z analizy rozpoznawalności marki wynika, że w segmencie UPS-ów jesteśmy wraz z nimi w trójce liderów w Polsce. Osiągnęliśmy istotny, stały udział w rynku zasilaczy o mocach do 3 kVA. Sądzę, że szczególnie w obszarze małych i średnich rozwiązań kluczem do skutecznego konkurowania w branży jest silna marka, innowacyjność, a także wypracowane kontakty z partnerami dystrybucyjnymi. Staramy się też wygrywać wsparciem dla klientów i firm partnerskich. Przykładowo nie ma u nas problemu, aby odbiorca dodzwonił się do inżyniera z działu R&D, co w korporacjach jest praktycznie niemożliwe.

Jak zmienia się sytuacja rynkowa w przypadku tych małych modeli?

Wypieranie stacjonarnych komputerów PC przez laptopy spowodowało drastyczne zmniejszenie popytu na małe UPS-y. Z drugiej strony rozwój infrastruktury sieciowej w firmach spowodował wzrost zapotrzebowania na zabezpieczenie hubów, routerów i innego sprzętu o niewielkim poborze prądu. Z kolei klienci indywidualni szukają dodatkowych zabezpieczeń dla elektroniki domowej. Generalnie jednak spadek sprzedaży małych urządzeń jest już zjawiskiem trwałym.

  A jakie działania podejmujecie, aby go zrównoważyć?

Nastąpił wzrost w segmencie powyżej 1 kVA – w zastosowaniach serwerowych. Stabilne przychody odnotowujemy w segmencie większych rozwiązań, powyżej 10 kVA. Jednak ogólnie rzecz biorąc, wzrosty trzeba sobie wywalczyć i nie jest to łatwe. Dlatego, aby zdywersyfikować naszą ofertę, dwa lata temu wprowadziliśmy z dobrym skutkiem jeden z naszych produktów na nowy dla nas rynek. Mam na myśli zasilacz urządzeń przeciwpożarowych do napędów bram z certyfikatem CNBOP. Dostarczyliśmy już wiele tego typu urządzeń do hal magazynowych i centrów logistycznych w całej Polsce. Zaczynamy aktywnie działać również w segmencie systemów rejestracji parametrów środowiskowych, takich jak temperatura czy wilgotność.

  Po początkowym sceptycyzmie coraz więcej polskich firm i instytucji przenosi swoje systemy informatyczne do chmury publicznej. Może branża IT przestanie być dla Evera najważniejszym klientem i trzeba się będzie bardziej skupić na innych?

Dla nas niezmiennie bardzo rozwojowym sektorem są sieci handlowe – zabezpieczamy obecnie wiele punktów sprzedaży w całej Polsce, mimo że nas nie widać. Zauważamy też u odbiorców w przemyśle rosnącą świadomość w kwestii zabezpieczania urządzeń, elektroniki i procesów technologicznych. Stosowane są tam UPS-y różnej wielkości, w tym niewielkie, montowane w szafach elektrycznych. Obecnie rozwiązania dla przemysłu i pokrewnych zastosowań stanowią ponad 20 procent biznesu Evera i ten udział rośnie. W przypadku klientów indywidualnych oferujemy między innymi systemy do zabezpieczenia zasilania kotłów gazowych, które pozwalają na współpracę z akumulatorami samochodowymi. W domach, w których zastosowano inteligentne systemy sterowania, zabezpieczenie wydzielonych obwodów instalacji elektrycznej znacząco wydłuża bezawaryjną pracę urządzeń tworzących smart home.

  Czyli zawsze ktoś będzie kupować UPS-y?

Sposobów użycia UPS-ów wciąż przybywa. Dawniej zasilanie gwarantowane dotyczyło wybranych aplikacji i kilku branż, a dzisiaj zapotrzebowanie na takie systemy rośnie w wielu nowych zastosowaniach. Nawet czasem sami się dziwimy, do jakich celów używane są nasze systemy. Przykładowo, są wykorzystywane w stacjach telewizji kablowych i ośrodkach telewizyjnych, symulatorach wojskowych, urządzeniach diagnostycznych w szpitalach czy obrabiarkach laserowych. Oczywiście, to są różne projekty więc każdorazowo musimy dopasować czas podtrzymania, sprawdzić charakter obciążenia, uwzględnić dodatkowe opcje komunikacyjne itd. Taka działalność jak najbardziej nam pasuje – jesteśmy na miejscu, współpracujemy z klientami i bierzemy pełną odpowiedzialność za nasze rozwiązania.

  Czy problemy polskiego sektora energetycznego i konieczność jego transformacji mogą napędzać sprzedaż w branży UPS-ów?

Jestem przekonany, że najbliższe lata to będzie okres, w którym zapotrzebowanie na zasilanie awaryjne będzie rosło. Ryzyko blackoutów sprawia, że coraz większe grono użytkowników będzie chciało się przed nimi zabezpieczyć. Obecne rozwiązania z wykorzystaniem zasilaczy trójfazowych w połączeniu z agregatem prądotwórczym dają możliwość zachowania ciągłości pracy nawet przy zapotrzebowaniu na duże moce. Kolejna kwestia to wykorzystanie systemów OZE. Przy braku zasilania z sieci trzeba tak zbudować system, aby można było bezpiecznie przejść na zasilanie awaryjne lub wykorzystać wyprodukowaną energię z odnawialnych źródeł energii. Otwierają się nowe możliwości związane z OZE i magazynami energii, ale wszystko musi być dobrze przemyślane i policzone. Zapewne niezbędny będzie system wsparcia środkami publicznymi. Z zapowiedzi Ministerstwa Klimatu i Środowiska i NFOŚiGW wynika, że w przyszłym roku mają ruszyć takie programy.

  Ostatnio wiele się mówi o integrowaniu systemów zasilania awaryjnego z OZE, przed wszystkim z fotowoltaiką. Szukając oszczędności, klienci indywidualni zaczynają w domach łączyć panele z UPS-ami. Także dla centrów danych OZE wraz z UPS-ami mogą być sposobem na rewolucję w wykorzystaniu energii. Czy Ever widzi w tym szansę dla siebie?

Jako firma zajmująca się UPS-ami często spotykamy się z pytaniami dotyczącymi możliwości generowania źródła napięcia dla falownika solarnego celem podtrzymania jego pracy. Niestety tego typu rozwiązania nie są dopuszczalne z powodu budowy i zasady działania UPS-a. Wyobrażam sobie za to wykorzystanie zaawansowanych zasilaczy awaryjnych do realizacji buforów energii. Musimy mieć jednak świadomość, że użycie standardowych akumulatorów używanych przy eksploatacji UPS-ów niesie za sobą konsekwencje w postaci dużo szybszej ich wymiany. Z tych też powodów, aby mówić o w pełni profesjonalnym zastosowaniu urządzeń klasy online do współpracy ze źródłami odnawialnymi, należy pomyśleć w pierwszej kolejności nad zastąpieniem tradycyjnych akumulatorów technologią litowo-jonową. A to pociąga za sobą konieczność kolejnych modyfikacji. W rezultacie urządzenie przeznaczone do efektywnej pracy z OZE nigdy nie będzie klasycznym rozwiązaniem. Aplikowanie do wszystkich urządzeń opcji możliwości współpracy z OZE zwiększyłoby koszt standardowych produktów, dlatego bacznie obserwujemy rynek i jeśli zajdą przesłanki do zagospodarowania tego obszaru, zapewne powstanie dedykowane rozwiązanie.

  W tym roku obchodzicie 30-lecie firmy. To dobra okazja, żeby przypomnieć jak powstawała…

Od początku istnienia jesteśmy firmą rodzinną – współtworzyłem ją z braćmi. W pierwszym okresie zajmowaliśmy się sprzedażą i serwisowaniem urządzeń firmy Goldstar, a od roku 1996 projektowaniem i produkcją zasilaczy awaryjnych, czyli popularnych UPS-ów. Pierwsze konstrukcje, stworzone od podstaw, to były modele o mocach 300, 600 i 900 VA. Ich produkcją zajmowało się raptem kilka osób, a odbiorcami byli przede wszystkim dostawcy sprzętu komputerowego, głównie z terenu Wielkopolski. W kolejnych latach rozwinęliśmy dział produkcyjny, stworzyliśmy pełną kontrolę jakości, powstał też profesjonalny dział konstrukcyjny. W efekcie powstały nowe zasilacze o mocy do 3 kVA. Z biznesowego punktu widzenia ważne było wtedy nawiązanie kontaktów z dużymi dystrybutorami z branży IT. Zaczęliśmy współpracę z firmą MSD z Gdańska, potem z California Computer – obecnie Action i ABC Data – należącą teraz do ALSO Holding, później podpisaliśmy umowy z kolejnymi partnerami, jak Computer 2000 – teraz Tech Data, a wreszcie AB i Incom. Dzięki kooperacji mogliśmy uzyskiwać spore wzrosty sprzedażowe w relatywnie krótkim czasie. Udało się też pozyskać klientów zagranicznych – na rynku niemieckim, czeskim i słowackim oraz na Ukrainie.

  Co można uznać za wasz największy sukces po tych latach?

To, że udało nam się utrzymać i wzmocnić w oczach naszych klientów i partnerów biznesowych wizerunek solidnego i odpowiedzialnego dostawcy oraz poszerzamy zakres usług w tym obszarze. Konsekwentnie rozwijaliśmy i wciąż rozwijamy ofertę produktów związanych z zasilaniem gwarantowanym. Naszą wiarygodność zbudowaliśmy na tym, że – koncentrując się na swojej kluczowej działalności – możemy zaoferować klientowi profesjonalną obsługę. Z większością naszych partnerów współpracujemy już bardzo długo i zostały zbudowane z nimi silne relacje biznesowe. Ważne jest również to, że wiele osób związało swoje życie zawodowe z naszą firmą na co najmniej kilkanaście lat i w istotny sposób przyczyniło się do rozwoju firmy.

  Czy polskie pochodzenie firmy ma obecnie znaczenie, jeśli rynek tak bardzo się zglobalizował?

Chociaż w ostatnich latach polskie produkty cieszą się coraz większym uznaniem, to w latach 90-tych było z tym znacznie gorzej. Panowało wtedy przekonanie, że każdy produkt przywieziony z Zachodu jest lepszy od polskiego. Dlatego nie zawsze chwaliliśmy się naszym pochodzeniem. Z upływem czasu postrzeganie polskich produktów zaczęło się zmieniać i dzisiaj łatwiej przekonać klientów oraz partnerów do polskiej marki, za którą stoją lata doświadczeń w zakresie projektowania zasilaczy UPS. Choć do tej pory zdarzają się użytkownicy, a także resellerzy, którym wydaje się, że Ever jest marką zagraniczną.

  Macie sześciu dystrybutorów i prawie dwustu autoryzowanych partnerów handlowych. Czy to stan optymalny?

Tak zbudowany kanał zapewnia nam obecnie pełny dostęp do rynku IT oraz poza ten segment. Firmy dystrybucyjne docierają do coraz to nowych rynków i pozyskują klientów z branż pokrewnych. Staramy się te wysiłki mocno wspierać, nie zaniedbując w żadnym razie wsparcia naszych partnerów docierających do klienta końcowego. W kanale sprzedaży niezmiennie zachowujemy „czystość” – wyjątkiem są systemy instalowalne, w przypadku których mamy również partnerów spoza branży IT i obsługujemy ich bezpośrednio.

  Jeśli rozmawiamy o początkach firmy, to pobawmy się też w przepowiednie. Jaki może być Ever za pięć lat?

Plany rozwojowe niezmiennie zakładają koncentrację na systemach zasilania gwarantowanego, ale obejmują również rozwijanie nowych kompetencji w dziedzinach pokrewnych. Wprowadziliśmy rozwiązania w zupełnie nowym dla nas segmencie – wspomniane urządzenia dla systemów ppoż do bram przemysłowych. Cały czas pracujemy nad rozwojem systemów z obszaru IoT, które powstają na bazie technologii Blulog. Chciałbym, aby w najbliższej przyszłości Ever mógł tworzyć i dostarczać klientom rozwiązania, które będą dostosowane do zmieniającego się świata i jednocześnie wpisywały się w konieczny trend związany z ochroną klimatu. Zapewne nasza oferta za pięć lat ulegnie istotnej zmianie – nowe segmenty działalności zwiększą swój udział w przychodach ze sprzedaży. Na pewno też pojawią się zupełnie nowe produkty, nad którymi obecnie pracujemy w naszym dziale konstrukcyjnym.

Rozmawiał Tomasz Janoś

Artykuł Wzrosty trzeba sobie wywalczyć pochodzi z serwisu CRN.

Okazuje się jednak, że nie wszyscy podzielają ten punkt widzenia. Grzegorz Kostek, który w Schneider Electric pełni funkcję Electrical Channel Sales Managera, twierdzi, że zainteresowanie małymi UPS-ami rośnie, a przy tym zapewnia, że jego firma poważnie traktuje rynek SOHO. Mają o tym świadczyć chociażby tegoroczne premiery, a konkretnie wprowadzenie na rynek trzech nowych modeli dla tej grupy użytkowników oraz czwartego, który lada chwila trafi do sprzedaży. Tożsame tendencje zauważają specjaliści Vertiva, którzy zwiększający się popyt na zasilacze małej mocy tłumaczą wzrastającą świadomością klientów na temat zagrożeń wynikających z braku stabilności sieci elektroenergetycznych i całkowitego braku zasilania.

Wprawdzie chyba już nikt nie wierzy, że komputery stacjonarne powrócą do łask domowników, niemniej w mieszkaniach oraz małych biurach pojawia się coraz więcej elektroniki wymagającej stałego dostępu do napięcia o wysokiej jakości. Coraz częściej słyszy się też o nietypowym wykorzystywaniu urządzeń – jako awaryjnego źródła zasilania kotła lub pieca, czy do zabezpieczania pracy akwariów. Z drugiej strony Tomasz Leyko, Product Manager w Actionie, przestrzega dostawców zasilaczy awaryjnych przed huraoptymizmem.

– Sytuacja resellerów, którzy proponują UPS-y małej mocy jest trudniejsza niż w czasie rynkowej dominacji desktopów. Nowe zastosowania urządzeń nie wypełniają do końca luki po komputerach stacjonarnych. Trzeba mieć na uwadze, że typowe zasilacze awaryjne dla SOHO nie są przystosowane do pracy z częścią domowych urządzeń. Napięcie na ich wyjściu jest aproksymowaną sinusoidą nietolerowaną przez silniki indukcyjne. Problem ten dotyczy napędów do bram, elektrozaworów czy pomp obiegowych w instalacjach centralnego ogrzewania – tłumaczy Tomasz Leyko.

Osobną kwestią jest świadomość użytkowników domowych odnośnie do możliwych sposobów zastosowania zasilaczy awaryjnych. Większość z nich postrzega UPS-a jako typowe urządzenie biurowe współpracujące z komputerem stacjonarnym czy ewentualnie z drukarką.

– Po dekadzie przepracowanej w branży i dziesiątkach przeprowadzonych szkoleń oraz prezentacji stwierdzam, że świadomość ludzi na temat domowych zasilaczy awaryjnych jest bardzo niska. Większość nie posiada UPS-a w mieszkaniu i nie potrafi wskazać dla niego innych zastosowań poza podtrzymaniem pracy komputera stacjonarnego – przyznaje Łukasz Wardak, Purchasing Director Professional Solutions Department w Impakcie.