W efekcie zwiększa się liczba groźnych incydentów, w tym ataków kierowanych na najważniejsze organizacje i instytucje oraz infrastrukturę krytyczną państw. Przyglądają się temu uważnie zarówno dostawcy rozwiązań bezpieczeństwa, jak i ich klienci.

– Duży wpływ na postrzeganie cyberbezpieczeństwa przez przedsiębiorców ma obecna sytuacja za naszą wschodnią granicą. Z przeprowadzonego na nasze zlecenie badania wynika, że połowa polskich menadżerów i dyrektorów małych oraz średnich firm zauważa, że zainteresowanie cyberbezpieczeństwem w ich firmach znacząco wzrosło po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę – mówi Grzegorz Nocoń, inżynier systemowy w Sophosie.

Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę oraz poziom zaawansowania cyberataków kierowanych przeciwko firmom, trzeba poświęcić uwagę wszystkim aspektom ochrony. Oczywiste jest bowiem to, że inaczej powinny być chronione zakłady produkcyjne, a inaczej firmy z sektora finansowego czy jednostki samorządowe. Jednak bez względu na branżę i wielkość organizacji podstawą jest zabezpieczenie zasobów, a więc korzystanie z właściwych technologii, oprogramowania i wiedzy specjalistów oraz edukacja pracowników.

– Ponieważ nadal najpoważniejszym zagrożeniem pozostaje phishing i dystrybuowany za jego pomocą ransomware, przedsiębiorstwa muszą przykładać większą uwagę do szkolenia pracowników, którzy powinni być w stanie rozpoznawać zagrożenia i wiedzieć, jak na nie reagować – twierdzi Szymon Poliński, Systems Engineer Manager w Fortinecie.

MŚP: mniejsza świadomość i budżety

Mniejsze firmy stanowią atrakcyjny cel dla cyberprzestępców, ponieważ zazwyczaj nie posiadają takich zabezpieczeń jak większe organizacje. W dodatku najczęstszą przyczyną naruszeń danych w małych firmach jest niezmiennie błąd ludzki. Organizacje tej wielkości nie skupiają się na szkoleniach z zakresu bezpieczeństwa cybernetycznego i ich pracownicy mogą łatwo dać się nabrać na oszustwa socjotechniczne, lekceważąc zagrożenia bądź beztrosko udostępniając dane do logowania, informacje wrażliwe oraz inne dane o firmie i klientach. Dlatego pierwszym krokiem w ochronie małych firm przed naruszeniem danych jest zrozumienie zagrożeń, na jakie narażona jest dana organizacja, a następnie budowa solidnych i bezpiecznych fundamentów, aby się przed nimi chronić.

– Jeśli spojrzymy na najczęściej spotykane zagrożenia, na pierwszym miejscu można wyróżnić doskonale znane nam ataki malware/ransomware oraz phishing. Co za tym idzie, na rynku widać wzmożone zainteresowanie systemami, które mają za zadanie ochronić firmową pocztę mejlową. Ważne staje się to, że wielu producentów takich systemów oferuje również moduły SAT (Security Awareness Training), dzięki którym można stale podnosić świadomość z zakresu cyberbezpieczeństwa – tłumaczy Piotr Kawa, Business Development Director w Bakotechu.

W parze z rozwiązaniami do ochrony poczty idą systemy ochrony punktów końcowych, które chronią „końcówki” przed różnego typu malware’em. Można zaobserwować, że w ostatnim czasie rynek szybko zweryfikował możliwości podstawowej ochrony w radzeniu sobie z nowymi atakami. Co za tym idzie, klienci wybierają rozwiązania bardziej kompleksowe, czyli ochronę punktów końcowych wraz z EDR (Endpoint Detection and Response), gdzie w ramach jednego agenta i pojedynczej konsoli mają wgląd w działanie każdej stacji roboczej. Inwestycja w system klasy EDR pomaga wykryć i powstrzymać ukierunkowane ataki, dzięki czemu minimalizuje się przerwy w działaniu organizacji.

Omawiając temat bezpieczeństwa sieciowego nie sposób pominąć podstawowego od lat rozwiązania typu firewall czy UTM. Takie systemy wciąż powinny stać na straży każdej organizacji z sektora MŚP.

– Wielu producentów UTM-ów posiada w swojej ofercie również systemy do uwierzytelniania wieloskładnikowego (2FA/MFA). Ważne jest, by tam, gdzie to możliwe, pracownicy korzystali z tej funkcjonalności. Włączenie jej dla poczty elektronicznej, dostępu do VPN i dostępu do aplikacji biznesowych prowadzi do znacznie bezpieczniejszego funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa – podkreśla Piotr Kawa.

Użycie MFA przynosi wiele korzyści nie tylko przedsiębiorstwom, ale też użytkownikom prywatnym. Zapewniając dostęp do systemu tylko autoryzowanym osobom, zwiększa poziom ochrony przed naruszeniami bezpieczeństwa, które często prowadzą do utraty zasobów, takich jak dane, czas i pieniądze. Dla przedsiębiorstw stosowanie uwierzytelniania wieloskładnikowego ma szczególne znaczenie, gdyż w dobie pracy zdalnej pracownicy logują się do systemu firmy z różnych miejsc i urządzeń. Dzięki MFA mają pewność, że ich tożsamość i dane są lepiej chronione.

Z punktu widzenia MŚP dobrą wiadomością jest to, że wielu producentów z obszaru cyberbezpieczeństwa dopasowało swój model biznesowy do wymagań stawianych przez małe i średnie firmy. W dodatku coraz więcej rozwiązań można zakupić w formie usług od lokalnych dostawców zarządzanych usług bezpieczeństwa (MSSP – Managed Security Service Provider). Zewnętrzne firmy zapewniają wtedy monitorowanie i zarządzanie urządzeniami i systemami bezpieczeństwa, a typowe usługi obejmują zarządzanie firewallami, wykrywanie włamań, administrowanie wirtualną siecią prywatną, skanowanie luk w zabezpieczeniach czy usługi antywirusowe. Dzięki nim firmy mogą ograniczać koszty – zarówno na zakupie infrastruktury, jak i pensjach wykwalifikowanego personelu.

Artykuł Bezpieczeństwo w (dobrej) cenie pochodzi z serwisu CRN.

– WannaCry do infekcji wykorzystywał krytyczną podatność MS17–010 protokołu SMBv1 i rozprzestrzeniał się błyskawicznie, chociaż stosowna poprawka została wydana przez Microsoft już w marcu 2017 r., a więc dwa miesiące przed atakiem – przypomina Paweł Zwierzyński, inżynier sieciowy w Vernity.

Ataku można było uniknąć poprzez załatanie systemów operacyjnych Windows, co eliminowało podatność protokołu SMBv1. Ale, chociaż z pozoru aktualizowanie Windows wydaje się zadaniem prostym i możliwym do natychmiastowego wykonania, to w skomplikowanych środowiskach korporacyjnych odpowiednia łatka musi być uprzednio zweryfikowana i przetestowana, co przyczynia się do powstawania opóźnień i pozostawia furtkę otwartą dla potencjalnych infekcji. Problem z nie zawsze dostępnymi i opóźniającymi się aktualizacjami rozwiązuje „wirtualne patchowanie”, czyli zastosowanie systemów typu IPS (Intrusion Prevention System).

– Jako odrębny system lub firewall z dodatkowymi funkcjami ochronnymi, IPS aktywnie skanuje ruch sieciowy, a następnie, wykorzystując bazy sygnatur, wykrywa próby ataku. W efekcie jesteśmy w stanie zapobiec infekcji systemów z podatnościami, nawet bez ich aktualizowania – tłumaczy Paweł Zwierzyński.

IPS to tylko jeden ze sposobów dodatkowego zabezpieczenia połączeń pomiędzy zdalnymi oddziałami. Nowoczesne platformy firewall umożliwiają rozszerzenie ochrony o dalsze funkcje. Jedną z nich jest możliwość konfigurowania reguł polityki dostępowej nie tylko w warstwach L3/L4 (adresy IP i porty usług), ale także w warstwie L7, czyli na poziomie samych aplikacji. Warto także uruchomić sandboxing, zapewniający analizę nieznanych zagrożeń poprzez ich uruchamianie w odseparowanym od reszty infrastruktury środowisku.

Bezpieczne sieci z SD-WAN

Lepszym rozwiązaniem od VPN-a mogą okazać się programowe sieci rozległe, czyli Software-Defined Wide Area Network (SD-WAN). W porównaniu z klasycznym środowiskiem sieciowym, w którym cała komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna musi przechodzić przez jeden punkt agregujący (np. znajdujący się w centrali firmy), SD-WAN znacznie ułatwia dostęp do usług chmurowych. Ich wykorzystanie w ostatnim czasie gwałtownie wzrosło, a SD-WAN umożliwia stworzenie najkrótszej ścieżki do dostawcy takich usług, co przekłada się na jak najbardziej optymalne wykorzystanie łączy. Z drugiej strony jednak mogą pojawić się wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa, ponieważ SD-WAN zakłada użycie w sieci rozległej przedsiębiorstwa różnych mediów transmisyjnych (w tym niezabezpieczonych łączy internetowych).

Sieci SD-WAN dają jednak możliwość nie tylko uruchomienia ochrony na urządzeniu w zdalnym oddziale (firewall, system wykrywania intruzów itp.), ale także skorzystania z usług w centrali albo dowolnym innym punkcie, w którym przekierowany ruch poddany zostaje szczegółowej inspekcji. Znacznym ułatwieniem w kwestii bezpieczeństwa jest też możliwość centralnego zarządzania i w dużej mierze zautomatyzowanego konfigurowania SD-WAN. Przy planowaniu infrastruktury należy ustalić miejsca dostępu, w których będą znajdować się wybrane urządzenia, a także szczegóły adresacji i portów, podział na VLAN-y, routing i sposób zabezpieczania. Ułatwieniem okazują się w tym przypadku dostępne szablony, umożliwiające wcześniejsze przetestowanie konfiguracji, a potem instalowanie sprzętu w sposób niemal bezobsługowy (dostawcy nazywają tę metodę „zero-touch”).

Artykuł Ochrona sieci w erze pracy hybrydowej pochodzi z serwisu CRN.

– Potrzeby IT są tak duże, że nawet zakładając pewien stopień migracji do chmury publicznej nadal widzimy wzrost zapotrzebowania na rozwiązania on-premise. Spotykamy się nawet z tak zwaną repatriacją, czyli powrotem z chmury publicznej. Ukryte koszty, nieprzewidywalne rachunki i równie nieprzewidywalne SLA, często na zasadzie „best effort”, zniechęcają klientów biznesowych do korzystania z niej, szczególnie w przypadku krytycznych i strategicznych systemów – podkreśla Rafał Przedborski, Senior Systems Engineer w Dell Technologies.

Także Łukasz Milic, Business Development Representative w QNAP Systems, nie widzi niepokojącego dla producentów sprzętu trendu, chociaż przyznaje, że chmura publiczna jest coraz popularniejsza – daje wiele możliwości i po prostu kusi klientów. Nie jest jednak rozwiązaniem uniwersalnym, chociaż za takie uchodzi. Pomimo licznych zalet, ma też dwie znaczące wady. Po pierwsze, w bardziej zaawansowanych zastosowaniach jest droga. Po drugie, nie jest „na miejscu”, a nie każda firma może sobie pozwolić na przerzucenie swoich systemów i środowiska pracy na zdalne zasoby, gdzie ograniczeniem będzie chociażby szybkość łącza. Usługa subskrypcyjna, czyli jedna z jej zalet, może być także wadą. Im więcej potrzeba usług, im więcej zasobów jest zużywanych, tym bardziej znacząco rosną koszty.

– To wszystko nie będzie problemem, jeśli jesteśmy klientem w rodzaju Netflixa. Jednak nie dla typowych polskich firm, z których większość to MŚP. Dlatego atrakcyjne są dla nich urządzenia typu NAS, które w ramach jednorazowego kosztu pozwalają osiągnąć wiele funkcji bez dodatkowych opłat. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby oba środowiska łączyć, co sami umożliwiamy. Klient może używać chmury do backupu danych z NAS, albo NAS jako bramę dostępu do chmury, plikowo lub blokowo – tłumaczy Łukasz Milic.

Jak z kolei twierdzi Marcin Lisowski, Key Account Manager Poland w Synology, producent ten odnotował w 2021 r. bardzo duży wzrost sprzedaży serwerów NAS względem poprzedniego roku, co ma dowodzić, że rozwiązania on-premise są niezmiennie potrzebne i chętnie wybierane. Ponieważ chmura publiczna nie jest uniwersalna, to coraz popularniejsze są wdrożenia hybrydowe/brzegowe.

– W tej roli serwery NAS all-in-one radzą sobie bardzo dobrze i są efektywniejsze kosztowo od rozwiązań A-brandowych. Jako producent jesteśmy także przygotowani na moment, kiedy chmura publiczna stanie się chętniej wybieranym rozwiązaniem. Oferujemy bowiem oraz rozwijamy usługi w ramach własnej platformy chmurowej – mówi Marcin Lisowski.

Chmura zmienia oczekiwania klientów

Z punktu widzenia integratora, takiego jak poznańskie Vernity, wraz ze spadkiem cen sprzętu w ostatnich latach zapotrzebowanie na pamięć masową wdrażaną lokalnie nie maleje, a rośnie. Obecnie na rynku dostępne są wydajne urządzenia w bardzo przystępnej cenie. Storage on-premise zapewnia przedsiębiorstwom dużą wydajność i – co ważne – bardzo małe opóźnienia. Pracownicy nie czekają na dane, pracując efektywnie i bez stresu.

– Rozwiązania chmurowe natomiast często już w ciągu 2–3 lat okazują się droższymi. Liczone w perspektywie krótkoterminowej oszczędności z chmury znikają, jeśli nie uzyskuje się poziomu wydajności lokalnej pamięci masowej. Dodatkowo klienci skarżą się na kosztową nieprzewidywalność chmury. Przykładowo zgłaszają nam, że generowanie raportów spowodowało u nich gwałtowny wzrost wydatków – twierdzi Dariusz Michałek, inżynier systemowy w Vernity.

Niemniej, nawet jeśli chmura publiczna okazuje się droga i nie odpowiada na wszystkie potrzeby klientów, to coraz częściej będą oni oczekiwać od instalowanej lokalnie infrastruktury podobnej elastyczności, skalowalności czy szybkości wdrażania. Dostawcy infrastruktury próbują się ze swoją ofertą do takich oczekiwań dostosować. Wśród nich jest HPE, którego CEO, Antonio Neri, jakiś czas temu zauważył, że chmura „to nie jest miejsce docelowe, ale doświadczenie”. W rezultacie strategia tej firmy zmierza do stworzenia ekosystemu rozwiązań (którego częścią są pamięci masowe), zapewniające doświadczenie chmury niezależnie od tego, gdzie fizycznie znajdują się systemy.

– Niewątpliwie pojawił się trend, by wszystko działało „jak w chmurze”. Klienci, niezależnie od miejsca przetwarzania danych, chcą mieć elastyczność chmury publicznej z zarządzaniem z dowolnego miejsca i możliwością tworzenia usług jak w chmurze – uważa Maciej Kalisiak, Country Innovation Lead w HPE.

Jeśli więc klienci chcą chmurowych doświadczeń i rośnie ich zainteresowanie chmurą publiczną, to integratorzy muszą to uwzględniać w swoich ofertach i nauczyć się łączyć chmurę z lokalnie dostarczaną infrastrukturą.

– Oferujemy naszym klientom takie usługi równocześnie z rozwiązaniami sprzętowymi, traktując to jako uzupełnienie systemu klasycznych pamięci masowych. Naszym zdaniem wykorzystanie chmury publicznej niesie za sobą wiele korzyści i stanowi doskonałe rozwinięcie dobrze zaplanowanej infrastruktury, ale tylko w połączeniu z lokalnym magazynem danych klient otrzymuje kompletny produkt – zastrzega Sebastian Salamon, starszy specjalista ds. rozwiązań serwerowych w AT Computers.

Zdaniem specjalisty

Łukasz Milic, Business Development Representative, QNAP Systems  

Dla integratora najpopularniejszym mariażem urządzeń pamięci masowej i oprogramowania jest system do backupu, dzięki czemu klient otrzymuje rozwiązanie typu appliance. Kolejnym przykładem są systemy monitoringu wizyjnego czy wirtualizacji. Wydajne NAS-y mogą być wykorzystywane z powodzeniem jako serwer wirtualizacji dla małej firmy, który dodatkowo nie wymaga licencji. Podobnym przykładem są bazy danych. Wielu integratorów korzysta z mechanizmu konteneryzacji, aby w ten sposób uruchomić bazy danych dla klienta, które nie będą znacząco obciążające dla samego urządzenia. Warto też podkreślić, że wirtualizacja i kontenery otwierają przed integratorami ogromne możliwości, ponieważ nie są oni ograniczeni do środowiska samego systemu NAS, ale mogą uruchomić niezależne systemy pasujące do konkretnych zastosowań.