– Telemedycyna umożliwia też pacjentom, szczególnie tym z objawami koronawirusa, pozostawanie w domu bez tracenia kontaktu z lekarzem. To z kolei pomaga zminimalizować przenoszenie infekcji na innych, w tym na medyków – mówi Anna Lew-Starowicz, członek zarządu Telemedika.net, zajmującej się zdalną obsługą pacjentów.

Niezależnie od tego, jak oceniamy ogólne działanie systemu ochrony zdrowia, telemedycyna należy do największych wygranych pandemii. COVID-19 sprawił, że ludzie zaczęli obawiać się wizyt w przychodniach i szpitalach. W rezultacie wielu seniorów, chcąc nie chcąc i z większym bądź mniejszym trudem, sięgnęło po aplikacje do rozmów wideo. Z kolei młodsi pacjenci, będący z nowymi technologiami za pan brat, nie mieli najmniejszych kłopotów z przejściem na zdalny tryb opieki medycznej.

Co istotne, Polacy są na ogół zadowoleni z nowej formy kontaktów z lekarzami. Tak przynajmniej wynika z opublikowanych przez Ministerstwo Zdrowia i NFZ wyników badań satysfakcji pacjentów ze zdalnych wizyt. Wskazują one, że w trakcie pandemii 82 proc. kontaktów z poradniami podstawowej opieki zdrowotnej stanowiły spotkania online. Przy czym 92 proc. pacjentów deklaruje, iż usługi telemedyczne pozwoliły rozwiązać ich problemy, a 58 proc. uważa teleporadę za lepszą lub równą wizycie tradycyjnej.

Zaraza prędzej czy później zostanie zażegnana, ale ludzie prawdopodobnie nie przestaną korzystać z wirtualnych spotkań z lekarzem czy pielęgniarką. Deloitte przewiduje, że w przyszłym roku globalna liczba wizyt online zbliży się do 400 milionów, co oznaczałoby 5 proc. wzrost w skali roku (dla porównania w 2019 r. miał miejsce zaledwie 1-proc. przyrost). Eksperci twierdzą, że nawet jednocyfrowy skok jest w tym przypadku znaczący ze względu na ogromną liczbę wizyt w gabinetach lekarskich. W ubiegłym roku w krajach OECD odbyło się aż 8,5 mld tego typu spotkań, a ich koszty szacuje się na 500 mld dol. Nie ulega wątpliwości, że wirtualne konsultacje będą napędzać światowy rynek telemedycyny. Według Global Market Insights w 2026 r. będzie on wart 175 mld dol. –  cztery razy więcej aniżeli w 2019 r. Zainteresowanie tą grupą produktów nie umyka uwadze inwestorów. Specjaliści Mercon wyliczyli, że fundusze typu venture capital w pierwszych dziewięciu miesiącach 2020 r. zainwestowały 10,3 mld dol. w startupy pracujące nad technologiami umożliwiającymi rozwój usług telemedycznych (to 43-proc. wzrost w ujęciu rocznym).

Internet Rzeczy Medycznych

Rozwój usług telemedycznych w niemałym stopniu zależy od mentalności lekarzy oraz ich pacjentów, aczkolwiek nie byłby możliwy bez dostępu do nowoczesnych urządzeń i aplikacji. Najbardziej obrazowym przykładem jest segment produktów wearables. Smartwatch z wyższej półki cenowej potrafi nie tylko zmierzyć liczbę kroków czy puls, ale również wykonać badanie EKG i sprawdzić poziom tlenu we krwi. Dane te są przekazywane do zsynchronizowanego z inteligentnym zegarkiem smartfona, gdzie można tworzyć analizy, w tym porównywać wyniki uzyskane w określonym czasie. Producenci smartwatchy zastrzegają, że pomiary nie są przeznaczone do wykorzystywania w celach medycznych. Co nie zmienia faktu, iż urządzenia odgrywają pozytywną rolę, sygnalizując użytkownikom występowanie nieprawidłowości i tym samym ułatwiają podjęcie decyzji dotyczącej ewentualnego kontaktu z lekarzem.

– Smartwatche mogą zasygnalizować problemy związane z niespokojnym snem, dzięki funkcji rozpoznawania ruchu i badaniu tętna są w stanie zaktywizować użytkownika. Jest to kompletne rozwiązanie w postaci zegarka i aplikacji na telefonie, które monitoruje procesy życiowe budując odpowiedni profil. Przykład ten pokazuje, jak technologia sięga i analizuje coraz więcej sposobów ludzkich zachowań – dodaje Robert Pakowski, Senior IT Solutions Engineer w Fujitsu.

I rzeczywiście, aż 86 proc. lekarzy biorących udział w sondażu Anthem stwierdziło, że urządzenia typu wearables wpływają zachęcająco na pacjentów, którzy bardziej angażują się w zdrowy tryb życia. Obok masy sprzętu przeznaczonego dla konsumentów, powstaje wiele specjalistycznych produktów określanych jako Internet Rzeczy Medycznych (IoMT). Duże postępyw technologii bezprzewodowej i miniaturyzacji napędzają innowacje w technice medycznej, prowadząc do rozwoju coraz większej liczby połączonych urządzeń medycznych, które potrafią generować, gromadzić, analizować i przesyłać dane.

Według analityków Deloitte firmy z branży medtech produkują ponad pół miliona różnych typów produktów należących do grupy IoMT. Szacuje się, że IoMT dzięki zdalnemu monitorowaniu pacjentów i lepszemu stosowaniu leków pozwoli branży medycznej zaoszczędzić 300 miliardów dol. rocznie. Eksperci przyznają, że tego typu rozwiązania znacznie zmniejszają obciążenie placówek opieki zdrowotnej, ograniczając liczbę przypadków readmisji (ponownego nieplanowego przyjęcia pacjenta do szpitala) i dając pracownikom więcej czasu na konsultacje oraz realizację innych pilnych zadań.

Warto zwrócić uwagę, że szczególnie szerokie zastosowanie w telemedycynie znajdują bioczujniki, które umożliwiają nieinwazyjne działanie. Osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą mocować je do kostki czy biodra i w ten sposób śledzić liczbę wykonanych kroków, wzorce snu czy drżenie. Informacje z tych akcesoriów można przesłać do komputerów w celu ustalenia najlepszego sposobu leczenia. Czujniki umieszczane są także na pościeli oraz odzieży, dzięki czemu mogą śledzić nawet mimowolne ruchy pacjentów.

O ile elektroniczne opaski czy zegarki liczące kalorie nie robią na miłośnikach elektronicznych gadżetów większego wrażenia, o tyle pigułki z mikroskopijnymi czujnikami wzbudzają pewien podziw. Inteligentne tabletki ujrzały światło dzienne w 2018 r. Po ich spożyciu czujniki dostają się do jelit pacjenta i mierzą temperaturę ciała, poziom PH oraz sprawdzają czy przestrzegane są zalecenia dotyczące dawek leku. Niebawem na rynku pojawią się kolejne produkty, które zaskoczą prawdopodobnie zarówno niejednego medyka, jak i fana elektronicznych nowinek. W każdym razie przed tym segmentem rynku rysują się ciekawe perspektywy. Analitycy MarketsandMarkets przewidują, że jego wartość w 2022 r. wyniesie 158 mld dol., czyli niemal cztery razy więcej niż w 2017 r.

IT motorem napędowym

Dalsze losy telemedycyny będą zapewne nierozerwalnie związane ze sztuczną inteligencją, sieciami 5G, a w dalszej przyszłości 6G. Medycy już wykorzystuje technologię uczenia maszynowego do diagnostyki i terapii pacjentów.

– Funkcje rozpoznawania i analizy obrazów pomagają w badaniach mammograficznych, endoskopii kapsułkowej czy badaniu rytmu serca, wskazując na odchylenia i zmiany. To gigantyczna pomoc dla lekarzy, którzy mogą skoncentrować się na opiece nad pacjentem, pozostawiając analizę danych i obrazów technologii – mówi Tomasz Jaworski, dyrektor ds. sektora zdrowia w polskim oddziale Microsoftu.

Wbrew obiegowym opiniom innowacyjne rozwiązania i projekty nie są wyłącznie domeną placówek ochrony zdrowia za oceanem czy w Europie Zachodniej. Jednym z ciekawych przykładów jest Telemedico – polska platforma opieki zdrowotnej, z której korzysta kilkadziesiąt podmiotów leczniczych. Zastosowanie chmury obliczeniowej oraz sztucznej inteligencji umożliwia lekarzom różnych specjalności pracę zdalną, w szczególności prowadzenie konsultacji przez telefon, internetowy komunikator lub czat wideo. Z kolei rodzima firma MedApp wyposażyła Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku w system do trójwymiarowej diagnostyki obrazowej. Rozwiązanie bazuje na mechanizmach sztucznej inteligencji oraz technologii Microsoft HoloLens i jest wykorzystywane w kardiologii interwencyjnej, a także w radiologii interwencyjnej, ortopedii czy ginekologii. Przykładowo, platforma MedAppu pozwala kardiochirurgom oglądać serce pacjenta w modelu 3D podczas przygotowania do zabiegu lub w trakcie operacji.

Sztuczna inteligencja może sprawdzać się też w mniej złożonych projektach, np. wspierając pracę niewielkich elektronicznych urządzeń medycznych. W grudniu 2020 r. naukowcy Massachusetts Institute of Technology wykazali, że możliwe jest umieszczenie potężnego algorytmu wizyjnego sztucznej inteligencji w prostym chipie komputerowym o niskim poborze mocy, który może działać przez długie miesiące na jednej baterii. Dzięki temu funkcje związane z rozpoznawaniem obrazu i głosu można wprowadzić nie tylko do sprzętu domowego czy czujników przemysłowych, ale również niewielkich urządzeń medycznych. Co więcej, w przeciwieństwie do popularnych asystentów głosowych, jak Siri czy Alexa, nie trzeba będzie przy tym łączyć się z chmurą publiczną. Takie rozwiązanie z jednej strony przyspieszy komunikację pomiędzy urządzeniami, z drugiej zaś ochroni prywatność użytkowników. Song Han, adiunkt na wydziale elektrotechniki i nauk komputerowych MIT potwierdza, że już rozpoczął współpracę z kolegami nad projektami urządzeń wykorzystujących uczenie maszynowe do ciągłego monitorowania ciśnienia krwi.

Jedną z przeszkód spowalniających tempo adaptacji usług medycznych są ograniczone możliwości w zakresie przepustowości sieci. Nie bez przyczyny duże nadzieje pokłada się w rozwoju technologii 5G, która zapewni szybszą transmisję obrazu i przeniesienie konsultacji wideo na wysoki poziom.

Paradoks telemedycyny

Nawet jeśli z kryzysu wywołanego przez kryzys nie wyłonią się żadne inne korzyści dla opieki zdrowotnej, popularyzacja usług telemedycznych i włączenie ich do rutynowej opieki zdrowotnej stanowi przełom. Korzystając z technologii, która już istnieje i urządzeń znajdujących się w większości domów, medycyna online może skutkować szybszym diagnozowaniem i leczeniem, zwiększeniem skuteczności opieki i zmniejszeniem stresu pacjenta. Wciąż jednak nie brakuje poważnych barier hamujących rozwój usług telemedycznych. Chyba największym paradoksem jest to, że ludzie starsi, a więc szczególnie potrzebujący opieki medycznej, mają największe kłopoty z dostępem do wirtualnych konsultacji. Choć widać wyraźny progres w porównaniu z okresem sprzed pandemii, problem wykluczenia cyfrowego seniorów nadal istnieje. Zwłaszcza że około jedna czwarta wszystkich wizyt w gabinetach lekarskich dotyczy osób powyżej 65 roku życia.

Zdaniem specjalisty

Tomasz Jaworski, dyrektor ds. sektora zdrowia, Microsoft  

Zależy nam, żeby zarówno lekarze, jak i pacjenci zaufali technologii. Właśnie dlatego aktywnie włączyliśmy się w rozwój koalicji na rzecz telemedycyny oraz rozwoju najlepszych praktyk i standardów bezpieczeństwa w zakresie leczenia na odległość z wykorzystaniem nowych technologii. Według założeń koalicjantów, celem przedsięwzięcia jest zrównoważone wejście polskiej służby zdrowia na kolejny poziom – Next Health. To wizja, w której lekarze i pacjenci nie tylko mogliby korzystać z możliwości zdalnych konsultacji i teleopieki w bezpiecznym środowisku technicznym, organizacyjnym i prawnym, ale również czerpać z owoców sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego, analizy wielkich zbiorów danych i Internetu rzeczy.

  

Przemysław Kania, dyrektor generalny, Cisco  

Usługi telemedycyny opierają się na danych przetwarzanych cyfrowo. Lekarz, który kontaktuje się z pacjentem przez telefon lub za pośrednictwem aplikacji musi znać historię przebytych chorób czy dotychczasowego leczenia. Należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie tych niezwykle wrażliwych informacji, gdyż tylko wtedy pacjenci będą mogli w pełni zaufać tej formie leczenia. Niezbędne jest wprowadzenie odpowiednich regulacji, które muszą być przejrzyste dla obu stron, lekarzy i pacjentów. Zaufanie jest kluczowe, a zbudowanie odpowiedniego otoczenia legislacyjnego stanowi obecnie największe wyzwanie.

  

Piotr Kramek, Lider Praktyki Public Sector & Health Care, SAS  

Sytuacja epidemiologiczna i ograniczona dostępność stacjonarnych świadczeń medycznych spowodowały wzrost świadomości w zakresie korzyści jakie niesie ze sobą telemedycyna. Należy podkreślić, że w przeciągu ostatnich lat, jeszcze przed pandemią, wiele się zmieniło w zakresie regulacji prawnych odnośnie do telemedycyny, chociażby możliwość orzekania o stanie zdrowia na odległość. Niemniej nadal barierą mogą być kwestie prawne związane z przetwarzaniem danych medycznych, w szczególności wrażliwych, w chmurze obliczeniowej. Brakuje określonych wymogów, jakie powinny być spełnione, aby takie przetwarzanie danych było możliwe. Do dalszych trudności, na które napotyka rozwój telemedycyny, należy niskie zaufanie do technologii oraz wykluczenie cyfrowe.

  

Robert Pakowski, Senior Administrator IT, System Architect, Senior IT Solutions Engineer, Fujitsu  

Globalny kryzys wywołany pandemią znacznie przyspieszył proces transformacji cyfrowej w wielu branżach czy przedsiębiorstwach, które dotychczas odwlekały w czasie takie inwestycje. Sytuacja ta stała się niezwykle istotna w placówkach medycznych, w których nagle zmierzono się ze znacznym wzrostem danych dotyczących pacjentów. Czas przetwarzania zwiększającej się ich ilości jest kluczowym zagadnieniem, tym bardziej, że liczba pracowników medycznych, którzy mogą te dane interpretować jest niewystarczająca. Trzeba znacznie przyspieszać obróbkę tych danych, ponieważ informacje w nich zawarte oraz czas przetwarzania mają wpływ na szybkości diagnozy i podejmowanie odpowiednich kroków medycznych.

  

Artykuł Telemedycyna: rozkwit w czasach zarazy pochodzi z serwisu CRN.

Zauważalny staje się również wzrost zainteresowania usługami chmurowymi w administracji publicznej, służbie zdrowia czy finansach. „Chmura przechodzi dzisiaj bardzo istotne zmiany, zarówno jeżeli chodzi o jej popularność, jak i możliwości wykorzystania tej usługi. Nie jest to już tylko slogan reklamowy pojawiający się na konferencjach. Chmura jest faktycznie wykorzystywana, na przykład w dziedzinie e-zdrowia i telemedycynie, ale również w branży FinTech, która działa na styku technologii i finansów – ocenia w wypowiedzi dla agencji informacyjnej Newseria Innowacje Robert Paszkiewicz, dyrektor sprzedaży i marketingu w OVH.

Pierwszym państwem w Unii Europejskiej, które zdecydowało się skorzystać z usług chmurowych i przenieść większość swoich publicznych zasobów do chmury, była, jak podaje Newseria, Estonia. Dzięki temu prawie wszystkie sprawy administracyjno-urzędowe obywatele mogą załatwiać zdalnie.

W Polsce z chmury obliczeniowej korzysta Ministerstwo Finansów. Rozwiązanie to służy do przechowywania danych podatkowych i celnych. W chmurze znajdują się również zaszyfrowane informacje z Jednolitego Pliku Kontrolnego, który muszą od początku tego roku sporządzać przedsiębiorstwa.

Chmura wchodzi także do samorządów lokalnych. Miasto Szczecin uruchomiło w oparciu o usługi chmurowe mobilną kartę miejską.

Przykładem rozwiązania chmurowego dla służby zdrowia może być elektroniczny długopis. Automatycznie przenosi on pisany na kartce tekst na ekran komputera i zapisuje w cyfrowych zasobach. Dzięki temu lekarze nie muszą wypełniać papierowej dokumentacji nie będąc jednocześnie zmuszonym do zajmowania się elektronicznymi formularzami na komputerze. Chmura umożliwia gromadzenie i przechowywanie dokumentacji medycznej w wersji cyfrowej.

Cloud computing stanowi również podstawę do usług telemedycznych. Dzięki chmurze są prowadzone telekonsultacje, Może być także wykonywana zdalna diagnostyka (np. EKG). Dane z wynikami badań zgromadzone w zasobach chmurowych mogą być poddawane zaawansowanej obróbce i analizie.

Źródło: Newseria.pl

Artykuł Chmura wchodzi do urzędów i przychodni pochodzi z serwisu CRN.

Przewiduje się rosnące zapotrzebowanie na takie rozwiązania z dwóch powodów: wygody i przyzwyczajeń pacjentów oraz z uwagi na oszczędności. 

Zwiększa się liczba pacjentów korzystających ze smartfonów (wzrośnie z obecnych 30 proc. do 60 proc. w 2019 r.). Jak wynika z badań CBOS, większość osób korzystających z Internetu (79 proc.) wyszukuje online informacje lub opinie o lekarzach i lekach, ponad jednej czwartej (27 proc.) zdarza się kontaktować w ten sposób z lekarzami lub placówkami medycznymi, a jednej piątej (21 proc.) kupować przez Internet leki, suplementy diety lub inny asortyment medyczny.

Z kolei badanie przeprowadzone przez PwC i GSMA9 wskazuje, że tzw. mZdrowie do 2017 r. może pomóc zaoszczędzić ok. 100 mld euro na kosztach opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej. Najwięcej spadłyby wydatki na prewencję (69 mld euro) oraz leczenie i monitoring (32 mld euro).

Telemedycyna w Polsce ma również szansę rozwijać się dzięki zniesieniu barier prawnych. Nowelizacja ustawy o informatyzacji w ochronie zdrowia z października 2015 r. dopuszcza orzekanie o stanie zdrowia za pośrednictwem systemów teleinformatycznych i systemów łączności. W niektórych instytucjach pojawiają się już usługi telemedyczne, takie jak możliwość skorzystania z porady lekarza opieki podstawowej czy lekarza specjalisty za pośrednictwem czatu czy konsultacji wideo. 

Źródło: Newseria

Artykuł Służba zdrowia zainwestuje w telemedycynę pochodzi z serwisu CRN.

Rynek usług telemedycznych dzieli się na trzy kategorie, w zależności od sposobu wymiany informacji. Najprostszy polega na gromadzeniu i wstępnym opisywaniu danych, a następnie przekazywaniu ich lekarzowi. Lekarz z kolei dokonuje interpretacji i odsyła informacje do nadawcy. Druga kategoria to systemy do zdalnego monitorowania stanu zdrowia pacjentów za pomocą urządzeń elektronicznych, które zbierają i przekazują dane medyczne w czasie rzeczywistym. Do ostatniej kategorii należą usługi interaktywne, w których wykorzystuje się rozwiązania podobne do systemów wideokonferencyjnych (przesyłają obraz i dźwięk). Umożliwiają służbom medycznym zdalne badanie i diagnozowanie pacjentów. Analitycy firmy badawczej TMR oceniają, że konsultacje medyczne pozostaną formą telemedycyny najczęściej stosowaną przez lekarzy w celu szerszego dotarcia do pacjentów. Prognozują również, że segment telemonitoringu będzie wykazywać tendencję wzrostową z powodu rosnącej liczby chorych na cukrzycę oraz osób niepełnosprawnych

Prawo nie nadąża

Globalnie rynek telemedycyny rośnie, m.in. dzięki wydatkom rządowym oraz programom wspierającym jego rozwój. Pozostałe czynniki napędzające popyt to: starzenie się społeczeństw, rosnące koszty opieki medycznej oraz większa częstotliwość występowania chorób przewlekłych. Wysiłki globalnych graczy, oferujących rozwiązania telemedyczne, skupiają się na zaspokojeniu popytu na tego rodzaju usługi w miejscach, w których trudno o kontakt ze specjalistą, np. na terenach wiejskich.

Sprzedaż rozwiązań telemedycznych na europejskim rynku wciąż jest niższa niż w USA, chociaż dystans się zmniejsza. Nadal, również w Polsce, brakuje jasnych regulacji prawnych, np. dotyczących wykorzystania rozwiązań tego typu przez państwowe placówki ochrony zdrowia i ich finansowania (takie świadczenia, z pewnymi wyjątkami, nie są obecnie w naszym kraju finansowane w ramach umów z NFZ). W rezultacie koszty pokrywane są przede wszystkim z prywatnych środków obywateli lub za pomocą abonamentów medycznych, wykupywanych przez niektórych pracodawców dla osób przez nich zatrudnionych.

Natomiast usługi telemedyczne w USA są refundowane przez państwo, więc obserwuje się tam stały, znaczny wzrost liczby konsultacji telefonicznych oraz wideo. Dlatego Komisja Europejska coraz uważniej przygląda się korzyściom, które przynosi telemedycyna. W Europejskiej Agendzie Cyfrowej tego typu usługi są promowane jako sposób na poprawę jakości opieki medycznej i zwiększenie jej dostępności. Jednak kraje członkowskie mają prawo do samodzielnego decydowania o modelach świadczenia usług medycznych, więc zapewne standardowe regulacje w tym zakresie dla całej Unii Europejskiej jeszcze długo nie zostaną wprowadzone.

W Polsce rozwojowi telemedycyny sprzyja mała liczba lekarzy przypadających na 1000 mieszkańców oraz fakt funkcjonowania na rynku licznych podmiotów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Oferują one wiele rodzajów nowoczesnych rozwiązań, które wykorzystują łącza telekomunikacyjne do transmisji danych: od prostych rejestratorów sygnału EKG po kompleksowe systemy monitorowania parametrów życiowych, dzięki którym pacjent znajduje się pod opieką specjalistów przez 24 godziny na dobę.

Adrian Motylewski

specjalista ds. rozwiązań IT dla rynku medycznego, Veracomp

Obecnie rozwój usług telemedycznych jest hamowany przez wciąż ograniczone zaufanie do nowych technik teleinformatycznych ze strony pacjentów oraz brak regulacji prawnych dotyczących finansowania świadczeń zdalnej opieki medycznej przez płatnika publicznego. Na szczęście obserwujemy już pewne pozytywne zmiany przepisów, które dopuszczają finansowanie ze środków publicznych wybranych usług świadczonych z wykorzystaniem sprzętu telemedycznego.

Niezbędna współpraca

Podstawą sukcesu na rynku telemedycyny jest zbudowanie dobrych relacji między placówkami ochrony zdrowia a integratorami z obszaru IT. Celem jest zdobycie zaufania pacjentów, których trzeba przekonać, że zdalna opieka, z wykorzystaniem nowoczesnej techniki, nie jest bynajmniej gorsza od tradycyjnej i nie pociąga za sobą ryzyka związanego np. z wyciekiem poufnych medycznych danych. Niezbędne jest jeszcze finansowanie świadczonych zdalnie usług, z czym zawsze był problem. Szansą dla integratora i jednocześnie ważnym zadaniem jest uświadomienie, że rozwiązania telemedyczne przynoszą obniżenie kosztów świadczenia usług związanych z ochroną zdrowia i umożliwią stosunkowo szybki zwrot z inwestycji w zakresie infrastruktury IT.

Finansowa skala tego typu wdrożeń jest dość duża, bo usługi telemedyczne wymagają solidnej infrastruktury. Takiej, która zapewni bardzo wysoki poziom dostępności zasobów IT i ich bezpieczeństwa, także fizycznego. Konieczni są także specjaliści, którzy będą w stanie zarządzać taką infrastrukturą. Koszty liczone są zatem niekiedy w milionach złotych. Na
wysokość wydatków wpływa również efekt skali – wdrożenia telemedyczne są opłacalne zazwyczaj dopiero przy odpowiedniej wielkości przedsięwzięcia. Ponadto trzeba się liczyć z długim okresem zwrotu z inwestycji, bo na obecnym etapie rozwoju telemedycyny należy się spodziewać stosunkowo niewielkiej liczby osób zainteresowanych korzystaniem z takich usług. Możliwe jest jednak uzyskanie środków unijnych na sfinansowanie projektów telemedycznych.

Doświadczenia takich krajów jak USA, Niemcy, Francja czy Włochy wskazują, że aby ułatwić finansowanie takich projektów, należy dokonać właściwego podziału zadań między placówkę medyczną (zawiera kontrakt na finansowanie usług telemedycznych i zapewnia lekarzy do nadzorowania badań) a dostawcę rozwiązań IT, który dostarcza sprzęt (np. urządzenia pomiarowe, sprzęt do przesyłania danych) i oprogramowanie diagnostyczne lub świadczy usługi w zakresie przetwarzania i przechowywania informacji. W takim modelu koszty budowy infrastruktury mogą zostać przeniesione na integratora, który staje się odpowiedzialny za świadczenie usług telemedycznych.

Jan Siwek

dyrektor Działu Medycznego, Alstor

Telemedycyna, a szczególnie wsparcie konsultacyjne świadczone przez duże ośrodki mniejszym szpitalom, będzie się rozwijać nie tylko w radiologii, ale także w innych działach, np. kardiologii. Dlatego wzrośnie zapotrzebowanie m.in. na wszelkie formy bezpiecznego łączenia ze sobą informatycznej infrastruktury szpitali i przychodni. Ze względu na specyfikę obsługi jednostek ochrony zdrowia w dotarciu do tego klienta duże znaczenie mają kompetencje resellera – zrozumienie specyfiki pracy w szpitalach, obiegu informacji i uwarunkowań prawnych.

Bardzo ważna jakość obrazu

Diagnoza na odległość wymaga przekazywania i wyświetlania obrazu w wysokiej jakości, o której decyduje kilka elementów. Niezwykle ważną rolę odgrywa wyświetlacz o dużej rozdzielczości, likwidujący ryzyko występowania zniekształceń obrazu i zapewniający jego wysoką jakość, dzięki wysokiej wartości parametrów np. jasności i częstotliwości odświeżania. Istotną cechą rozwiązania do telekonsultacji jest również współpraca z wyspecjalizowanym oprogramowaniem przetwarzającym obrazy w formatach DICOM czy HL7 (Health Level Seven).

W przypadku zdalnego wykonywania zabiegów ważne staje się zapewnienie transmisji bez opóźnień. Problemem mogą okazać się łącza na drodze między nadawcą i odbiorcą danych. Duże znaczenie ma sprawdzanie sposobu zmian w czasie parametrów połączenia (głównie przepustowości i opóźnienia), np. w cyklu dobowym, bo m.in. od tego zależy dobór łączy telekomunikacyjnych. Na szczęście wykorzystanie Internetu do celów medycznych umożliwiają popularne protokoły sieciowe: TCP, UDP oraz IP. Transmisja pakietowa dobrze sprawdza się w przesyłaniu multimediów, a współczesne sieci oferują przepustowość wystarczającą do transmisji obrazu wysokiej jakości. Również protokół MPLS, stosowany w sieciach operatorskich, zapewnia transmisję o wymaganych parametrach (QoS), a jednocześnie wygodne zestawianie tuneli VPN do bezpiecznej komunikacji.

Ostatnim elementem mającym duży wpływ na jakość obrazu są kamery. Urządzenia stosowane w telemedycynie muszą mieć parametry gwarantujące dobrą jakość przekazu. Rozdzielczość Full HD to absolutna podstawa, ale w kamerach medycznych stosuje się także różne dodatkowe rozwiązania zwiększające czułość obiektywu i ograniczające rozmycie obrazu. Przykładowo za pomocą tych urządzeń można rejestrować obraz szybko poruszających się obiektów bez rozmycia, pracować w świetle fluorescencyjnym oraz eliminować poziome pasy pojawiające się podczas filmowania ekranu monitora komputerowego. Zapewniają też sprawdzanie koloru na monitorze, co jest przydatne w mikroskopii, oraz zarządzanie kontrastem każdego piksela, bazując na analizie sygnału obrazu.

Artykuł Doktor pomoże przez Internet pochodzi z serwisu CRN.

Jeden z obszarów współpracy ma dotyczyć kształcenia przyszłych kadr. Philips zaangażuje się w przygotowanie programu studiów i prac naukowych.

Razem będzie realizowany projekt Assist Med Sport Silesia, czyli laboratoria w centrum wsparcia dla sportu i medycyny, które powstanie przy Wydziale Inżynierii Biomedycznej.

Telemedycyna to sektor, który ma rozwijać się w najbliższych latach, ze względu na ograniczoną liczbę specjalistów i miejsc w szpitalach.

Artykuł Na Śląsku powstanie centrum badawcze e-zdrowia pochodzi z serwisu CRN.

– Nowa pula funduszy z Unii Europejskiej będzie decydująca, jeśli chodzi o technologiczną przyszłość placówek medycznych w Polsce – mówi Jan Siwek, dyrektor Działu Medycznego w Alstorze. – Później szpitale nie będą już mogły liczyć na tak duży zastrzyk finansowy. Na szczęście ich zarządy nauczyły się rozsądnie wydawać pieniądze i zwracać uwagę nie tylko na cenę, ale przede wszystkim na funkcjonalność rozwiązań i ich przystosowanie do przetwarzania danych medycznych.

Jednak posiadanie profesjonalnych narzędzi to dopiero połowa sukcesu. Trzeba jeszcze efektywnie z nich korzystać. A można to osiągnąć tylko przez ich ścisłą integrację z systemami PACS. Dzięki temu dane medyczne pacjentów mogą być przechowywane w centralnym repozytorium i dostępne dla wszystkich uprawnionych lekarzy. Tym samym nie trzeba ponownie wykonywać niektórych badań. Łatwiej też śledzić historię choroby pacjenta, szczególnie przewlekłej.

Przez pewien czas funkcjonował nawet pomysł stworzenia krajowego centralnego repozytorium wszystkich danych medycznych, ale projekt upadł ze względu na skalę. Pojemność pamięci masowych w takim centrum danych sięgałaby setek petabajtów, a wszystkie informacje i tak trzeba by przechowywać lokalnie, w poszczególnych placówkach, aby zagwarantować szybki dostęp do nich. Dlatego obecnie prowadzone są prace projektowe nad stworzeniem centralnej bazy metadanych. Chodzi o krajową „wyszukiwarkę” danych medycznych, która w razie potrzeby skieruje lekarza do właściwego repozytorium. Będzie to przydatne np. wtedy, gdy pacjent jest nieprzytomny po wypadku, który zdarzył się w miejscu odległym od jego miejsca zamieszkania, i potrzebny jest szybki dostęp do historii jego chorób.

Krzysztof Groyecki

dyrektor Pionu Opieki Zdrowotnej, Asseco

Od 2015 r. należy się spodziewać systematycznego wzrostu udziału świadczeń komercyjnych w ogólnej liczbie wykonywanych świadczeń medycznych, a co za tym idzie – coraz większej komercjalizacji rynku usług zdrowotnych. Będzie to silny bodziec do inwestowania w rozwiązania teleinformatyczne, które są nieodzownym narzędziem do podnoszenia jakości świadczonych usług i efektywności placówki, a więc mówiąc wprost – do konkurowania.

Zalążkiem takiego projektu ma być system P1, czyli Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych. Miała zacząć działać już w 2015 r., jednak wystąpiły problemy we współpracy Unizeto Technologies z Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Najbardziej widocznym efektem wprowadzenia w życie tego projektu będą elektroniczne recepty i e-skierowania (zastąpią dokumenty papierowe). Najbliższe lata mają przynieść także coraz lepsze wykorzystanie systemu eWUŚ. Obecnie służy głównie do weryfikacji uprawnień do świadczeń medycznych, ale może powinien stać się narzędziem uszczelniającym system zdrowotny w Polsce.

Telemedycyna, czyli diagnoza na odległość

Mimo że wiele osób nadal uważa telemedycynę za science fiction, na Zachodzie funkcjonują liczne rozwiązania tego typu. W Polsce także się już pojawiły. Z technicznego punktu widzenia stworzenie środowiska do bezpiecznego przesyłania danych medycznych i diagnozy zwrotnej nie jest takie trudne, problem leży w kwestiach prawnych i procedurach. Na razie trwają prace nad tym, w jaki sposób zasady działania usług medycznych na odległość opisać ustawowo i w regulaminach.

Systemami telemedycznymi może być zainteresowanych wiele rodzajów placówek: szpitale, przychodnie, prywatne kliniki, gabinety lekarskie, ambulatoria, jednostki intensywnej opieki, akademie medyczne. Dlatego zdalna opieka medyczna i zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta będą odgrywać coraz ważniejszą rolę. Sprzyja temu jeszcze jeden czynnik – starzenie się społeczeństwa.

Dzięki telemedycynie placówki ochrony zdrowia mogą wykorzystywać komunikację wideo do świadczenia usług medycznych, a pacjenci – niezależnie od miejsca zamieszkania – zyskać łatwiejszy dostęp do specjalistycznych porad. Tym kanałem komunikacji mogą być zainteresowane mniejsze szpitale, w których brakuje wysoko wykwalifikowanego personelu. Bywa także bardzo przydatny wówczas, gdy potrzebna jest szybka diagnoza i pomoc w nagłych wypadkach, np. podczas katastrof. Siłą rzeczy telemedycyna zapewni placówkom ochrony zdrowia znaczne oszczędności. Ważnym aspektem jest też możliwość zastosowania komunikacji odległość wideo do edukacji na odległość, np. podczas specjalistycznych szkoleń czy seminariów naukowych.

Sprzedaż systemów telemedycznych wymaga wiedzy i umiejętności w wielu dziedzinach – zarówno informatycznych, jak i medycznych. Są stosowane najczęściej w takich specjalizacjach jak: radiologia, kardiologia, patomorfologia, pulmonologia, okulistyka, dermatologia i chirurgia. Od strony IT najważniejsze są odpowiedni dobór łączy (internetowych bądź dzierżawionych, jeśli jest to połączenie między dwiema placówkami medycznymi) oraz systemu rejestrującego dane medyczne (szczególnie gdy pacjent sam musi wykonać różnego rodzaju pomiary: poziomu cukru w organizmie, ciśnienia krwi itp.).

Zdrowie w chmurze

Branży medycznej nie omija temat chmury obliczeniowej. Korzyści z niej płynące są oczywiste – praktycznie nieograniczona skalowalność, niezawodność, możliwość przekazania odpowiedzialności za infrastrukturę ekspertom. Ale jest jeden poważny problem. Dane, które trafiłyby do chmury, mają status wrażliwych, więc ich wynoszenie poza odpowiedzialną za nie placówkę musi odbywać się bardzo rozważnie, z poszanowaniem prawa i interesu pacjentów.

Jednak od chmury nie ma odwrotu. Analitycy firmy Accenture podkreślają, że automatyzacja zarządzania infrastrukturą oraz kolejnymi warstwami (platformą systemową, oprogramowaniem, danymi) będzie konieczna, jeśli placówki medyczne chcą uzyskać efekt naprawdę zintegrowanej opieki zdrowotnej (szczegóły na zamieszczonym wyżej schemacie).

Ich zdaniem środowisko związane z ochroną zdrowia wkrótce pójdzie śladem sektora finansowego. Kiedyś fakt umieszczenia w Internecie szczegółowych informacji o naszych finansach (oczywiście tylko dla uprawnionych osób) także budził przerażenie. Dzisiaj fizyczne placówki niektórych banków świecą pustkami. Lody próbuje przełamać NFZ, udostępniając w Internecie Zintegrowany Informator Pacjenta. Być może dzięki niemu uda się wzbudzić zaufanie do tego kanału komunikacji i udostępniania danych, i otworzyć integratorom drogę do tworzenia innych aplikacji bazujących na chmurze.

Maciej Szeptycki

dyrektor techniczny, Cisco

Według najnowszego raportu Cisco Visual Networking Index do roku 2017 około 19 mld urządzeń będzie połączonych ze sobą przez sieć. Wiele z nich będzie wykorzystywanych właśnie w opiece zdrowotnej. W starzejących się społeczeństwach zdalna opieka medyczna i monitorowanie w ten sposób stanu zdrowia pacjenta będą odgrywać coraz istotniejszą rolę.

Szpitalna przyszłość

Rozwiązania IT są już dziś obecne we wszystkich obszarach opieki zdrowotnej, ale w przyszłości ich rola będzie jeszcze większa. Nowością są eksperymenty związane z drukiem organów (np. skóry czy nerek) na sprzęcie 3D. Możemy także spodziewać się „tabletek” ze specjalnymi czujnikami, które będą wysyłać lekarzowi kluczowe informacje o stanie pacjenta z wnętrza jego ciała.

Bardzo wiele można spodziewać się po urządzeniach, które automatycznie komunikują się z lekarzem i które pacjent będzie mógł stale nosić przy sobie. Popularne są już cyfrowe holtery, które przez połączenie komórkowe wysyłają lekarzowi zapis elektrokardiogramu. Ale tego typu sprzętu jest znacznie więcej. Pacjenci mogą na bieżąco kontrolować parametry swojego układu oddechowego, a cukrzycy – poziomu glukozy we krwi. O tym, jak szybko nasilać się będzie ów trend, świadczy liczba aplikacji mobilnych na smartfony (których oczywiście nie należy stosować do profesjonalnej diagnostyki) pozwalających na mierzenie podstawowych parametrów funkcjonowania organizmu.

Szybsze wykrywanie chorób mają umożliwić także rozwiązania Big Data. Zdolność do szybkiej analizy bardzo dużych ilości informacji ułatwi tworzenie modeli statystycznych obrazujących określone trendy, np. prawdopodobieństwo wystąpienia pewnej choroby w zależności od występujących objawów. A od tego już prosta droga do wejścia na ścieżkę profesjonalnych badań, które daną tezę potwierdzą lub jej zaprzeczą. W ten sposób być może wyjaśnimy wiele medycznych przypadków traktowanych dziś w kategorii cudu…

Eksperci wierzą też, że coraz większa moc obliczeniowa przyspieszy prace nad rozpoznaniem ludzkiego genotypu. Ich marzeniem jest, aby zapis DNA znalazł się w dokumentacji medycznej każdego pacjenta i służył wczesnemu wykrywaniu nowotworów, alergii, wad serca i wielu innych poważnych schorzeń. Możliwość porównania takiego zapisu z genotypem rodziców pacjenta dawałaby też szansę na wczesne wykrycie chorób dziedzicznych i rozpoczęcie terapii. Dopiero gdy uda się osiągnąć ten cel, będzie można mówić o prawdziwej rewolucji w medycynie.

Artykuł Szpital jutra dostępny już dziś pochodzi z serwisu CRN.

Taka współpraca, wykorzystująca transmisję obrazu wideo, nie tylko poprawia jakość usług medycznych, ale także wpływa korzystnie na redukcję kosztów ochrony zdrowia. Rozwój tej techniki będzie też wpływał na szybkość i jakość obsługi pacjenta, uproszczenie administracji czy zmniejszenie biurokracji. Dzięki łączności internetowej możliwe jest też utrzymywanie stałego kontaktu osób przewlekle chorych ze specjalistami, a także natychmiastowa pomoc w nagłych wypadkach.

Rozwiązania wideokonferencyjne, zwiększając dostęp do porad i konsultacji, wpływają na poprawę jakości życia, zmniejszają ryzyko ciężkich zachorowań i powikłań oraz nagłego pogorszenia stanu pacjenta. Tym samym ograniczają koszty leczenia w myśl zasady, że lepiej zapobiegać i edukować niż leczyć. Nagrane podczas wideokonferencji materiały można udostępnić szerokiemu gronu lekarzy i studentów medycyny, a tym samym osiągać dalsze korzyści edukacyjne.

Oko w oko z pacjentem

Jednym z ciekawszych rozwiązań telemedycznych jest Practitioner Cart firmy Polycom. Pozwala ono pacjentom korzystać z pomocy specjalistów bez względu na dzielącą ich odległość. Sprawdza się również jako platforma edukacyjna lub podczas transmisji obrazu z prowadzonej operacji. Zbudowany na niewielkim, mobilnym stelażu system wideokonferencyjny można umieścić nawet w niewielkich salach szpitalnych, a zwarta obudowa chroni elektronikę przed przypadkowym uszkodzeniem lub zalaniem. Urządzenie nie emituje promieniowania elektromagnetycznego i tym samym nie zakłóca pracy innych urządzeń medycznych. To łatwe w transporcie i proste w obsłudze rozwiązanie pozwala skupić się na najważniejszym – udzieleniu właściwej pomocy medycznej.

Dzięki możliwości przesyłania obrazu wideo pacjenci mogą zyskać całodobową opiekę na żądanie i kontakt „twarzą w twarz” ze specjalistą – bez względu na to, gdzie się znajdują. Oprogramowanie Polycom można także instalować w laptopach lekarzy, aby zapewnić im odbieranie połączeń w domach i konsultowanie na żywo wymagających tego nagłych przypadków, dzięki dostępowi do wszystkich wyników badań. Skutkuje to efektywniejszą diagnozą i szybszym udzieleniem wykwalifikowanej pomocy.

Szybka pomoc ratuje życie

Jeśli w szpitalu nie ma specjalisty, możliwa jest konsultacja Telestroke gwarantująca szybką reakcję na udar mózgu pacjenta. Rozwiązanie Polycom Practitioner Cart ma wbudowany ekran i kamerę, które pozwalają na obustronną komunikację. Dostępny zdalnie specjalista, z pomocą personelu szpitala, dokonuje diagnozy i podejmuje decyzję np. o przeprowadzeniu trombolizy (przywrócenia przepływu krwi w zamkniętym lub znacznie zwężonym naczyniu krwionośnym). Ten typ leczenia może być przeprowadzony tylko w ciągu pierwszych czterech godzin od wystąpienia udaru, dlatego tak ważna jest szybka decyzja. Dzięki rozwiązaniom Polycom możliwe jest podjęcie błyskawicznej decyzji o koniecznej kuracji.

Practitioner Cart korzysta z patentów wideokonferencyjnych Polycom i może działać w rozdzielczości 720p lub nawet w Full HD 1080p, przesyłając obraz z prędkością 30 lub 60 klatek na sekundę. Za pomocą tego rozwiązania można transmitować także dodatkowe dane pacjentów, pochodzące z systemu IT placówki medycznej lub urządzeń diagnostycznych. Przesyłane informacje są szyfrowane, aby zapewnić zgodność z wymogami ochrony danych osobowych. Practitioner Cart wyposażono we własny akumulator, który zapewnia pracę bez zewnętrznego źródła zasilania. Możliwe jest dowolne ustawienie wysokości ekranu a także transmisja obrazu do urządzeń zewnętrznych, np. telewizora, projektora, ekranu komputera.

 

Dodatkowe informacje:

 

Przemysław Kolasa,

Product Manager Veracomp,

przemyslaw.kolasa@veracomp.pl

Artykuł powstał we współpracy z firmami Polycom i Veracomp.

Artykuł Wideokonferencje usprawniają opiekę medyczną pochodzi z serwisu CRN.

Telemedycyna obejmuje rozległy zakres usług i znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach medycznych. Rozwiązania tego typu są wykorzystywane najczęściej w następujących specjalizacjach: radiologia, kardiologia, patomorfologia, pulmonologia, okulistyka, dermatologia i chirurgia. Telemedycyna sprawdza się też w przypadku pacjentów, którzy mają utrudniony dostęp do lekarza lub w leczeniu osób z chorobami przewlekłymi. Można również zdalnie przeprowadzać zabiegi operacyjne, w których rękę chirurga zastępuje wyspecjalizowany robot.

Pacjent może także uzyskać zdalną pomoc pielęgniarską, np. w sytuacji gdy musi samodzielnie wykonać różnego rodzaju pomiary: poziomu cukru w organizmie, ciśnienia krwi i inne. Ciekawym przykładem jest wdrożenie w Szwajcarii, gdzie w 200 aptekach uruchomiono system wideo umożliwiający konsultację pacjenta z lekarzem. W wielu przypadkach zapewniło to postawienie diagnozy i dobór środków leczniczych, bez konieczności „fizycznej” wizyty u lekarza. Trzeba jednak zaznaczyć, że w Polsce stosowanie takiego rozwiązania byłoby na razie niemożliwe z uwagi na brak jednoznacznych uregulowań prawnych w tym zakresie.

 

 

Telemedycyna w 3D

 

Najnowsze techniki umożliwiają przekazywanie trójwymiarowego obrazu wideo podczas zabiegów chirurgicznych (służace do tego celu systemy oferuje m.in. Sony). Takie rozwiązanie składa się z dwóch kamer o wysokiej rozdzielczości oraz monitora medycznego 3D. Zespół lekarski ogląda transmisję, używając specjalnych okularów, co zapewnia zdobycie doświadczeń nieosiągalnych w przypadku technologii dwuwymiarowej. System można uzupełnić o rejestrator, który umożliwi wielokrotne odtwarzanie nagrania w przyszłości.

Z powodu tak szerokiego spektrum zastosowań systemy telekonferencyjne używane w medycynie muszą sprostać różnorodnym wymaganiom. Standardowe rozwiązania z funkcjami wyświetlania prezentacji sprawdzą się podczas transmisji z operacji czy dyskusji naukowej. Oferowane na rynku systemy umożliwiają przesyłanie strumieni audio i wideo w czasie rzeczywistym, dzięki czemu obserwatorzy mogą na żywo oglądać nawet najbardziej skomplikowane operacje chirurgiczne, choć przeprowadzane są w odległej placówce. W efekcie lekarze i studenci kierunków medycznych mają świetne narzędzie do poszerzania swoich kompetencji.

Dla lekarza i dla pacjenta

Systemami wideokonferencyjnymi może być zainteresowanych wiele rodzajów placówek: szpitale, przychodnie i prywatne kliniki, gabinety lekarskie, ambulatoria, jednostki intensywnej opieki,  akademie medyczne. Dzięki korzyściom, które takie rozwiązania przynoszą pacjentom i lekarzom, zdalna opieka medyczna i zdalne monitorowanie stanu zdrowia pacjenta będą odgrywać coraz ważniejszą rolę. Będzie temu sprzyjał także jeszcze jeden czynnik – starzenie się naszego społeczeństwa.

Przy diagnozowaniu na odległość konieczne jest zastosowanie odpowiedniego wyświetlacza wysokiej rozdzielczości. Ważne są również takie parametry, jak jasność oraz częstotliwość odświeżania, które zapewniają odtworzenie obrazu bez zniekształceń. Natomiast zdalne wykonywanie zabiegów wymaga sprzętu najwyższej jakości. W takim przypadku ważna jest nie tylko jakość przekazu, ale również parametry transmisji. Opóźnienia powinny być zredukowane do minimum, aby lekarz mógł reagować natychmiast, np. na przypadkowe przecięcie naczynia krwionośnego.

Bez rozmyć i zakłóceń

Kamera służąca do rejestrowania obrazu podczas zdalnego badania pacjenta czy wykonywania zabiegów musi być wyposażona w zaawansowane mechanizmy zapewniające wysoką jakość przekazu. Standardem jest rozdzielczość Full HD, ale w specjalistycznych kamerach medycznych zastosowano też wiele interesujących rozwiązań. Kamery takie rejestrują obraz szybko poruszających się obiektów bez rozmycia, mogą pracować w pomieszczeniach z oświetleniem fluorescencyjnym, a także eliminują poziome pasy pojawiające się podczas filmowania ekranu monitora komputerowego. Wyposażone są również w funkcje korekcji światła i kolorów oraz sprawdzania koloru na monitorze, co jest przydatne w mikroskopii. Umożliwiają też zarządzanie kontrastem każdego piksela, bazując na analizie rejestrowanego obrazu.

Artur Czerwiński

dyrektor sprzedaży rozwiązań Collaboration, Cisco Systems

Cisco oferuje rozwiązania wideokomunikacyjne do zdalnych konsultacji medycznych, które doskonale mogą sprawdzić się np. w terenach wiejskich, gdzie dostępność lekarzy jest ograniczona. Dzięki rozwiązaniu Cisco HealthPresence lekarz może „spotkać się” z pacjentem za pośrednictwem transmisji wideo jakości HD, a wchodzące w skład zestawu urządzenia diagnostyczne zapewniają przesłanie lekarzowi wyników badań w czasie rzeczywistym.

Oprócz konwencjonalnych kamer można stosować również niewielkie kamerki, montowane na mikroskopie chirurgicznym. Takie modele składają się z głowicy z przetwornikiem CCD, filmującej nawet w rozdzielczości Full HD, połączonej kablem (może mieć długość   nawet kilkudziesięciu metrów) z rejestratorem wideo wyposażonym w twarde dyski czy karty pamięci. Taka konstrukcja umożliwia łatwe przesyłanie obrazu do standardowych urządzeń IT. Rejestrator może być wyposażony w wyjścia wideo (HDMI, DVI lub analogowe), a całe rozwiązanie może służyć również do nagrywania dźwięku.

Medycyna mobilna

W dużych placówkach medycznych praktycznym rozwiązaniem są mobilne zestawy wideokonferencyjne. Dzięki nim np. konsultacje medyczne z ekspertami pracującymi w innych miastach mogą odbywać się bezpośrednio przy łóżku pacjenta. Urządzenie może służyć nie tylko do komunikacji wideo, ale także  do przesyłania niezbędnych informacji diagnostycznych o pacjencie.

Innym ciekawym pomysłem jest przenośna kamera medyczna. Rejestrowany przez nią obraz można wyświetlić na niedużym, wbudowanym monitorze LCD, ale największą zaletą jest możliwość oglądania go na zewnętrznym wyświetlaczu. W oferowanych na rynku przenośnych kamerach medycznych można wykorzystywać soczewki do różnych zastosowań. Dzięki temu za pomocą jednej kamery z zestawem kilku „końcówek” można wykonać zdjęcie dna oka, gardła czy skóry albo zbadać kanał uszny.

Bartłomiej Madej

TELCO Group Manager, Veracomp

Rozwiązania wideokonferencyjne dla placówek medycznych muszą charakteryzować się najwyższą jakością obrazu i dźwięku. Czy to w gabinecie diagnostycznym, czy na sali operacyjnej, dla lekarza najważniejsze jest jak najdokładniejsze odzwierciedlenie rzeczywistości przy zdalnym kontakcie z pacjentem. Dlatego przeznaczone do pracy w placówkach medycznych terminale wideokonferencyjne charakteryzują się pasmem przenoszenia dźwięku o zakresie przekraczającym 20 kHz oraz wydajnością umożliwiającą pracę w standardzie Full HD. Taki system zastosowano np. w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach. Terminale marki Polycom są tam wykorzystywane do zdalnego diagnozowania pacjentów z całej Polski oraz strojenia czy dostrajania ich aparatów słuchowych.

Kamera umożliwia np. wykonanie zdjęć w domu pacjenta, a następnie przeanalizowanie ich w placówce medycznej dysponującej specjalistycznym sprzętem. Istotną cechą rozwiązania do telekonsultacji jest współpraca z wyspecjalizowanym oprogramowaniem zgodnym ze standardami DICOM lub HL7, a także możliwość integracji z cyfrowymi urządzeniami diagnozującymi oraz monitorującymi.

Łączność ze światem

W systemach wideokonferencyjnych przeznaczonych dla placówek ochrony zdrowia niezwykle ważna jest możliwość wykorzystania jak największej liczby urządzeń medycznych i zapewnienia niezawodnej jakości łączy. W salach zabiegowych i diagnostycznych z rozwiązaniami wideokonferencyjnymi mogą współpracować np. kamery dentystyczne, monitory pracy serca, projektory RTG. W sali operacyjnej pracujący zdalnie konsultant musi mieć możliwość zarówno śledzenia parametrów życiowych pacjenta znajdującego się w uśpieniu, jak również mieć wgląd w pole operacyjne, np. za pomocą endoskopu czy kamer stosowanych w artroskopii stawowej.

Transmisję strumieniową sygnałów wideo i audio zapewniają kodeki. Umożliwiają podłączenie do telemedycznej sieci kamer, mikrofonów oraz aparatury medycznej. Urządzenia przeznaczone do sal operacyjnych muszą spełniać ściśle określone normy emisyjne i certyfikacje, tak aby nie zakłócać pracy innego sprzętu. Jednocześnie same powinny być odporne na zakłócenia powodowane przez aparaturę pracującą w czasie trwania operacji.

Niezawodna transmisja

Do prowadzenia wideokonferencji w standardzie HD konieczne jest zapewnienie łącza o dobrych parametrach, które umożliwi transmisję głosu i obrazu w wysokiej jakości oraz zapewni komfort komunikacji pacjenta z lekarzem. Tworząc wideokonferencyjny system, trzeba  koniecznie sprawdzić, czy i jak parametry łącza zmieniają się w czasie, np. w cyklu dobowym. Od wyników tego etapu prac zależy dobór wariantu oraz parametrów połączenia. Jednak niezależnie, czy chodzi o telekonsultacje lekarza specjalisty, czy transmisję operacji dla studentów, realizacja takiego projektu pod kątem infrastruktury nie będzie się znacznie różniła od tradycyjnych biznesowych wdrożeń tego typu systemów.

Popularne protokoły sieciowe, takie jak TCP, UDP oraz IP, umożliwiają wykorzystanie Internetu do celów medycznych. Transmisja pakietowa sprawdza się właśnie przy przesyłaniu multimediów. Zastosowanie technologii IP w telemedycynie to dobre rozwiązanie również dlatego, że Internet jest obecnie najbardziej powszechnym kanałem komunikacji, a szerokopasmowe łącza oferują wystarczającą przepustowość do transmisji obrazu wysokiej jakości. Standard MPLS stosowany w sieciach operatorskich pozwala uzyskać transmisję o wystarczających parametrach (QoS), a także wygodnie zestawiać tunele VPN do komunikacji gwarantującej poufność przesyłanych danych.

Artykuł Diagnoza na odległość pochodzi z serwisu CRN.