Zagrożenie na masową skalę, nazywane wręcz początkiem pierwszej cyberwojny światowej, było prognozowane wraz z agresją Rosji na Ukrainę. Już kilka dni przed 24 lutego eksperci wskazywali na rozpoczęte właśnie ataki, a polski rząd zwiększył poziom ostrzegawczy dotyczący cyberbezpieczeństwa. Faktem jest, że do globalnej eskalacji nie doszło i na razie widać głównie działania podejmowane przez Rosję i Ukrainę przeciwko sobie nawzajem. Nie oznacza to jednak, że można zrezygnować z czujności – wręcz przeciwnie, tę trzeba będzie podtrzymywać już zawsze.

Czy wojna wpłynęła na konieczność zmiany sposobów zabezpieczania firm? Na razie nie widać takiej potrzeby – przynajmniej z technicznego punktu widzenia. Najbardziej zagrożone są podmioty infrastruktury krytycznej i to one powinny zwracać uwagę na najmniejsze nawet incydenty. Natomiast pozostałe przedsiębiorstwa zdecydowanie powinny postawić na budzenie świadomości pracowników, bo tematyka wojny i kryzysu uchodźczego pojawiła się już w kampaniach phishingowych.

Wiedza o rodzajach zagrożeń jest bardzo ważna, ale przedsiębiorcy i ich pracownicy muszą umieć wybrać odpowiednie rozwiązania ochronne, wdrożyć je, zatrudnić ekspertów do obsługi, reagować, gdy przyjdzie atak, a następnie wyciągać z niego wnioski oraz implementować poprawki w strategii i taktyce ochrony. Każdy w tych obszarów to obecnie gigantyczne wyzwanie i bardzo duża szansa dla integratorów.

Jak wzbudzić świadomość zagrożeń?

Niedawno Cisco przeprowadziło badanie dotyczące świadomości i praktyk związanych z cyberbezpieczeństwem wśród pracowników w polskich firmach. Jego wyniki jednoznacznie wskazują na wiele złych nawyków i brak świadomości zagrożeń. Niemal 20 proc. respondentów z Polski przyznało, że wykonywanie zadań służbowych w sposób bezpieczny jest skomplikowane, gdyż wymaga wpisywania wielu haseł i specjalnych procedur logowania w różnych aplikacjach. Z kolei około 10 proc. uważa, że cyberbezpieczeństwo tylko zabiera cenny czas, który mogliby poświęcić na pracę. Efektywność jest dla użytkowników kluczowa – taka postawa może tłumaczyć, dlaczego aż 50 proc. badanych omija firmowe zabezpieczenia przynajmniej raz w tygodniu, a 17 proc. każdego dnia.

Gdy obsługa procedur związanych z ochroną środowiska IT staje się zbyt złożona, pracownicy zaczynają traktować je jako przeszkodę. Respondenci za najbardziej uciążliwą wskazywali konieczność tworzenia i pamiętania haseł – 10 proc. z nich ignoruje zalecenia i do wszystkich systemów ma takie same hasła, zaś kolejne 10 proc. przyznaje, że regularnie zapomina hasła do aplikacji, z których nie korzysta codziennie, więc traci czas i cierpliwość będąc zmuszonymi do ich resetowania. Tylko 13 proc. polskich pracowników korzysta z bezhasłowych sposobów uwierzytelniania.

Także Sophos w jednej ze swoich ankiet skupił się na świadomości polskich pracowników dotyczącej cyberzagrożeń. Aż 89 proc. z nich potrafiło wskazać możliwe formy ataków na swoją firmę, jednak aż 10 proc. w ogóle nie wiedziało jak zareagować w przypadku natknięcia się na podejrzany e-mail czy program (w dużych przedsiębiorstwach odsetek ten był niższy, nie przekraczając 5 proc.).

Nie należy się jednak dziwić pracownikom zatrudnionym na nietechnicznych stanowiskach – trudno oczekiwać od nich, aby znali różnice między takimi zagrożeniami, jak phishing, vishing, smishing i quishing… Dlatego wyjątkowo ważne jest zaimplementowanie w firmie procedur, które precyzyjnie pokierują pracownika w przypadku zaobserwowania podejrzanej sytuacji. 

Artykuł Małe firmy łatwym celem pochodzi z serwisu CRN.