Rośnie nie tylko liczba cyberataków czy wysokość haraczy wymuszanych przez napastników, ale przybywa też nowego malware’u. Każdego dnia AV-TEST Institute rejestruje ponad 450 tys. nowych złośliwych i potencjalnie niechcianych aplikacji. Tylko w grudniu ubiegłego roku systemy telemetryczne Bitdefendera wykryły 232 nowe odmiany oprogramowania ransomware. Część ekspertów uważa wręcz, że cyberprzestępczość stała się problemem numer jeden ludzkości, a cyberataki stanowią większe potencjalne zagrożenie dla naszej przyszłości niż broń jądrowa.

Przykładowo, wszystko wskazuje na to, że w najbliższych miesiącach, jeśli nie latach, działy IT będą musiały walczyć z konsekwencjami ujawnienia luki Log4Shell. Choć w styczniu br. liczba prób jej wykorzystania spadła, nie oznacza to, że problem całkowicie zniknął. Zdaniem analityków Sophosa udało się jedynie zażegnać zagrożenie masowym atakiem, aczkolwiek luka będzie powszechnie wykorzystywana do cyberataków w przyszłości.

Warto o tym pamiętać w kontekście tworzenia strategii aktualizowania oprogramowania w przedsiębiorstwie. Napastnicy niejednokrotnie bowiem najpierw zapewniają sobie dostęp do sieci z wykorzystaniem niezałatanej luki, a potem czekają nawet kilka miesięcy na odpowiednim moment, aby uderzyć. Ten sposób działania jest charakterystyczny m.in. dla grup przestępczych powiązanych z Iranem i Koreą Północną.

Antywirusy skuteczne w testach

Kilka lat temu pojawiła się grupa specjalistów negujących potrzebę stosowania oprogramowania antywirusowego. Robert O’Callahan, twórca przeglądarki Mozilla Firefox, zachęcał do odinstalowywania antywirusów i poleganiu na zabezpieczeniach dostępnych w systemie. Z kolei Bryan Dye, ówczesny wiceprezes Symanteca, oznajmił wszem i wobec, że antywirus zmarł śmiercią naturalną. Jednak przepowiednie te się nie spełniły. Oprogramowanie antywirusowe trzyma się całkiem dzielnie i – jeśli wierzyć wynikom badań przeprowadzanych przez takie instytucje jak AV-TEST czy AV-Comparatives – nadal potrafi wykrywać malware. Najlepsze programy osiągają nawet stuprocentową skuteczność.

Jednak analitycy AV-Comparatives w „Summary Report 2021” odradzają raczej używanie darmowych i najtańszych produktów. Owszem, czasami zdarza się, że pod pewnymi względami aplikacje bezpłatne i komercyjne są ze sobą porównywalne, ale diabeł tkwi w szczegółach. Jedną z głównych wad darmowych antywirusów jest najczęściej ograniczone wsparcie techniczne. Poza tym, dostawcy okrajają freeware z najbardziej wartościowych funkcji.

– Wśród klientów indywidualnych istnieje grupa osób, które wybiorą jakikolwiek produkt ochronny, jeśli tylko jest on dostępny za darmo – mówi Paweł Jurek, wicedyrektor ds. rozwoju w Dagmie. – Ja jednak zalecam bardziej odpowiedzialne podejście, czyli ochronę sprzętu i danych za pomocą dobrej jakości, sprawdzonego, zaufanego programu antywirusowego. Z tych samych powodów, z których zapinamy pasy w samochodzie.

Czynnikiem napędzającym popyt na jakościowe produkty jest ofensywa gangów szyfrujących dane. Według danych Sophosa w 2021 r. aż 8 na 10 incydentów bezpieczeństwa dotyczyło ransomware’u.

– Obserwujemy znaczny wzrost świadomości użytkowników, którzy decyzję o zakupie podejmują nie tylko na bazie ceny, ale także możliwości ochronnych samego oprogramowania – zauważa Grzegorz Nocoń, inżynier systemowy w Sophosie. – Jednak nie wystarczy ono w przypadku ataków prowadzonych poprzez luki w systemach operacyjnych czy aplikacjach. Obserwujemy, że tego typu podatności wykorzystują po krótkim czasie od ich wykrycia zarówno profesjonalne grupy, jak i amatorzy. Należy się więc liczyć z faktem, że nadal będą masowo używali tego sposobu do włamań.

Coraz więcej ciekawych rzeczy związanych z bezpieczeństwem dzieje się w segmencie urządzeń mobilnych. Przez lata uważano, że cyberatakami szczególnie zagrożeni są użytkownicy smartfonów z systemem operacyjnym Android. Wprawdzie w ubiegłym roku było podobnie, ale przy okazji upadł też mit bezpiecznych iPhone’ów. Przyczynił się do tego głównie fakt, że analitycy z Citizen Lab wykryli lukę bezpieczeństwa ForcedEntry w systemie iOS, pozwalającą na aktywację w telefonie systemu szpiegowskiego Pegasus. Niewykluczone, że znajdująca się ostatnio w centrum zainteresowania mediów historia o izraelskim programie przyczyni się do wzrostu sprzedaży rozwiązań ochronnych dla smartfonów Apple’a.

Artykuł Bezpieczeństwo IT w przebudowie pochodzi z serwisu CRN.

Ciekawostką w portfolio produktów Commvault jest zintegrowane urządzenie HyperScale X for Metallic, które integruje się z wykorzystywanym przez klientów środowiskiem Metallic i może być zarządzane z jednej centralnej konsoli. Rozwiązanie to pełni funkcję repozytorium kopii zapasowych – ich źródłem mogą być zarówno lokalne serwery i stacje robocze, jak też różne rodzaje usług chmurowych.

Usługi Metallic zostały dostosowane do wymogów europejskiego prawa, ze szczególnym uwzględnieniem rygorystycznych norm rozporządzenia o ochronie danych osobowych (RODO). Rozwiązania te, dzięki ścisłej współpracy z firmą Microsoft i precyzyjnemu dobieraniu centrów danych na repozytorium kopii zapasowych, umożliwiają monitorowanie reguł zachowania zgodności z przepisami, a także kontrolę ilości i typów przechowywanych danych. Udostępniają administratorom danych osobowych wiedzę, która może posłużyć do celów audytowych.

Chmurowe repozytorium na backup

Ważną częścią oferty Commvault jest usługa Metallic Cloud Storage Service, w ramach której zapewnione jest repozytorium na kopie zapasowe z oprogramowania Commvault Backup and Recovery oraz z urządzeń HyperScale X. Tworząc założenia tej usługi, skupiono się na zapewnieniu maksimum bezpieczeństwa i skalowalności oraz możliwości zarządzania z jednego miejsca za pomocą rozwiązania Commvault Command Center.

Usługa Metallic Cloud Storage Service wykracza poza uproszczone zarządzanie danymi w chmurze, którego celem jest wyłącznie obniżenie kosztów. Zapewnia też mechanizm warstwowego zabezpieczenia danych, co przekłada się na zwiększenie odporności na coraz liczniejsze zagrożenia i luki w hybrydowych środowiskach chmurowych. Dane są odizolowane od środowiska produkcyjnego klienta (air gapping), dzięki czemu wyeliminowano ryzyko zaszyfrowania ich podczas ataku z wykorzystaniem ransomware’u.

Aspekty finansowe nie pozostały jednak bez znaczenia – ten model przechowywania danych charakteryzuje się brakiem konieczności inwestowania w sprzęt oraz zapewnia przewidywalne koszty. Commvault gwarantuje także brak kosztów związanych z pobieraniem danych z chmury, co jest unikalnym podejściem w porównaniu z wieloma konkurencyjnymi rozwiązaniami.

Przemysław Mazurkiewicz, EMEA CEE Sales Engineering Director, Commvault  

Coraz więcej klientów na całym świecie dostrzega prostotę i korzyści, jakie chmurowa ochrona danych oferowana w formie usługi może przynieść ich środowiskom i przełożyć się na zmniejszenie ryzyka zakłócenia pracy działów biznesowych. Software as a Service stało się bardzo szybko rosnącą częścią rynku rozwiązań backupowych. Dlatego zdecydowaliśmy się dać klientom pełną swobodę w wyborze miejsca, w którym przechowują swoje kopie zapasowe. Teraz backup danych przetwarzanych na dowolnej platformie mogą przechowywać w środowisku lokalnym, chmurowym lub hybrydowym.

  

W lipcu br. firma Commvault po raz dziesiąty z rzędu uzyskała tytuł lidera w publikowanym co roku raporcie z cyklu „Gartner Magic Quadrant for Enterprise Backup and Recovery Software Solutions”. Całe jej portfolio, w tym usługi oferowane pod marką Metallic, są dostępne w Polsce – ich dystrybutorami są S4E i Veracomp.

Dodatkowe informacje: Daria Wosztyl, Channel Manager, Commvault, dwosztyl@commvault.com

Artykuł Metallic: profesjonalny backup online dla firm pochodzi z serwisu CRN.

Ciekawe trendy występują przy tym na rynku ubezpieczeń. W pierwszym kwartale br. wartość zawieranych polis wzrosła na świecie średnio o 18 proc., ale ceny cyberpolis skoczyły niemal o 30 proc. Może to świadczyć o malejącym zaufaniu do rozwiązań zabezpieczających infrastrukturę i dane, a także desperacji nękanych cyberatakami firm.

Czy vendorzy spróbują podjąć działania, aby odzyskać tracony powoli prestiż? Wszak od dawna mówi się, że solidny i sprawdzony system do backupu stanowi ostatnią linię obrony przed cyberatakami. Co więcej, może być lepszym rodzajem ubezpieczenia niż polisa towarzystwa ubezpieczeniowego. Tym bardziej, że ta ostatnia nie pokryje kosztów utraty klientów. Poza tym, jak donosi IDC, aż 57 proc. klientów branży ubezpieczeniowej na świecie nie poleciłoby nikomu usług swojego aktualnego towarzystwa ubezpieczeniowego…

Szybkie tempo zmian? Nie każdy to potwierdza

Analitycy Gartnera prognozują, że do końca 2022 r. aż 40 proc. przedsiębiorstw uzupełni lub całkowicie wymieni oprogramowanie służące do ochrony danych. Gdyby te przewidywania się sprawdziły, dostawców rozwiązań czeka w najbliższych kilkunastu miesiącach wyjątkowo gorący okres. Paweł Mączka, CTO Storware’a, nie jest zaskoczony przewidywaniami Gartnera.

– W ostatnich latach nastąpił wyraźny podział rynku backupu na dwie części – tłumaczy Paweł Mączka. – Pierwszą z nich tworzą producenci oferujący rozwiązania bazujące na architekturze lat 90., zaś drugą nowa fala graczy, którzy budują produkty bazujące na innowacyjnych mechanizmach. Forsowana od wielu lat filozofia D2D2T odchodzi powoli do lamusa. Firmy coraz częściej wykorzystują deduplikatory czy pamięć obiektową. Tym, co dodatkowo skłania klientów do poszukiwania nowych rozwiązań, jest rozwój usług chmurowych, a także konteneryzacja.

Warto z uwagą śledzić trendy obecne na rynku ochrony danych, a także błyskawicznie reagować na zagrożenia. Jednak nie wszyscy eksperci zgadzają się z przewidywaniami Gartnera. Wprawdzie nie negują potrzeby wprowadzenia innowacji, ale nie wierzą w tak szybkie tempo zmian, bowiem większość firm zazwyczaj przeprowadza tego typu procesy powoli i z rozwagą.

– Nie spodziewam się rewolucji w takiej skali, jak to przewiduje Gartner – mówi Jarosław Mikienko, niezależny konsultant ds. ochrony danych. – Nawet pojawienie się przełomowej technologii nie spowoduje lawinowej wymiany. Oczywiście, stosowane obecnie rozwiązania będą uzupełniane, a na rynku zadebiutują gracze proponujący rozmaite nowinki. Jednak użytkownicy, zanim zaczną w końcu z nich korzystać, najpierw je sprawdzą i dokładnie przetestują.

Co z tym ransomware’em?

Tak czy inaczej, prawdopodobnie będziemy świadkami interesującej rywalizacji w segmencie produktów zabezpieczających dane w usługach SaaS, infrastrukturze hiperkonwergentnej czy też środowiskach kontenerowych. Ale najbardziej frapujące wydają się być zmagania dostawców narzędzi do backupu z gangami ransomware.

Ofiary tego typu ataków często wychodzą z niesłusznego założenia, że zapłacenie haraczu za odszyfrowanie danych oznacza koniec kłopotów. Znamienny jest przypadek Colonial Pipeline, które przekazało napastnikom 4,4 mln dol. Niestety, koncern musiał skorzystać z własnych kopii zapasowych, ponieważ udostępnione przez gang DarkSide narzędzie działało zbyt wolno.

Z kolei serwis internetowy Wired.com w artykule „Ransomware’s Dangerous New Trick Is Double-Encrypting Your Data” przedstawia proceder, który polega na tym, że cyberprzestępcy wdrażają dwa rodzaje złośliwego oprogramowania. W rezultacie poszkodowana firma odszyfrowuje swoje dane, ale odkrywa, że w rzeczywistości nadal nie ma do nich dostępu. Oba przykłady pokazują jak ważny jest w obecnych czasach backup.

– To jest wojna i nieustający wyścig zbrojeń – mówi Przemysław Sot, Data Protection Consultant w Net-o-logy. – Producenci oprogramowania stale rozwijają mechanizmy wykrywania działania ransomware’u oraz ochrony kopii przed zaszyfrowaniem. Z drugiej strony twórcy złośliwego oprogramowania skupiają coraz większą uwagę na możliwości zaszyfrowania także kopii zapasowych.

Gangi ransomware dążą do naruszenia kopii, bowiem ofiara tracąca dostęp do backupu, staje się bardziej zdesperowana, a tym samym skłonna zapłacić okup. Ponadto, system tworzenia kopii zapasowych wskazuje miejsca przechowywania krytycznych danych w infrastrukturze IT. Zdobycie tak cennych informacji pozwala napastnikom lepiej ukierunkować swoje ataki. Dostawcy oprogramowania starają się maksymalnie utrudnić życie cyberprzestępcom, wprowadzając dodatkowe funkcje. Według Gartnera, kluczową rolę w zabezpieczeniu kopii zapasowych odgrywają takie funkcje jak: blokowanie możliwości zmiany treści przechowywanych plików, uwierzytelnianie wieloskładnikowe dla kont administracyjnych czy rozdzielenie ról administracyjnych.

Analitycy doradzają również integrowanie systemów pamięci masowych z oprogramowaniem do backupu oraz tworzenie wielu kopii zapasowych. Firmy przez lata stosowały zasadę 3-2-1 (trzy kopie danych, na dwóch różnych typach pamięci masowej, z jedną kopią odizolowaną poza siedzibą firmy). W przeszłości najczęściej wiązało się to z ręcznym kopiowaniem taśm lub innymi metodami tworzenia dodatkowych, odizolowanych od podstawowego systemu kopii. Obecnie większość aplikacji umożliwia tworzenie dodatkowych kopii danych w miejscu odtwarzania po awarii lub w infrastrukturze dostawcy chmury publicznej.

Niektórzy producenci włączają do swoich systemów backupu mechanizmy pozwalające wykryć ataki. Jedną z metod jest wykrywanie anomalii. Oprogramowanie wykorzystuje mechanizmy uczenia maszynowego do obserwacji nietypowych zdarzeń, takich jak znaczące zmiany w wielkości wykonywanej codziennie przyrostowej kopii zapasowej. Kolejnym sposobem jest skanowanie skopiowanych danych pod kątem występowania złośliwego oprogramowania. Oczywiście, narzędzia do tworzenia kopii zapasowych nie wypełnią wszystkich luk w ochronie, aczkolwiek mogą wnieść cenny wkład w system bezpieczeństwa.

Zdaniem specjalisty 

Radosław Rafiński, Channel Manager CEE, Barracuda Networks  

Firmy już od kilku lat migrują swoje systemy informatyczne do chmury. Tym samym tracą rację bytu te rozwiązania do tworzenia kopii zapasowych, które działają lokalnie. Ich wykorzystywanie do zabezpieczania danych w chmurze jest bardzo nieefektywne, zarówno ze względów technicznych, jak i finansowych. Dobre rozwiązanie powinno funkcjonować blisko systemów klienta, aby backup działał możliwie szybko i nie obciążał firmowych łączy, czyniąc je wąskim gardłem. Dlatego optymalnym rozwiązaniem do backupu danych przetwarzanych w chmurze jest rozwiązanie również działające w chmurze, takie jak Cloud-to-Cloud Backup.