Aongus Hegarty, President, International Markets w Dell Technologies, odwiedził Polskę. Spotkał się z Piotrem Glińskim, wicepremierem i ministrem kultury i dziedzictwa narodowego.

Kluczowa rola polskiego zespołu w regionie EMEA

„Podczas naszego spotkania omówiliśmy dalsze inwestycje firmy Dell Technologies w Polsce oraz kluczową rolę, jaką nasz zespół w Polsce odgrywa zarówno w regionie EMEA, jak i na świecie, aby przyspieszyć wzrost w erze opartej na danych” – napisał Aongus Hegarty na LinkedIn.

Wicepremier Gliński poinformował natomiast według PAP, że Dell ma plany rozwoju swoich biznesów w Polsce w dwóch kierunkach – centrum logistycznego i centrum innowacyjnego.

Dell ma w Polsce fabrykę w Łodzi, którą Aongus Hegarty nazwał „centrum logistyki i IT w Europie”. Według PAP przedstawiciel Della określił Polskę jako kluczową dla nadchodzących inwestycji i rozwoju. – „Na bieżąco dyskutujemy na temat potencjalnych obszarów logistyki, łańcucha dostaw i węzłów logistycznych” – stwierdził.

Umowa Della z polskimi władzami

Aongus Hegarty i Dariusz Piotrowski, dyrektor generalny Dell Technologies w Polsce, spotkali się z Justyną Orłowską, pełnomocnik KPRM ds. GovTech w sprawie nowej umowy między Dell Technologies a polskim rządem.

„Dzięki umowie nasz zespół ekspertów z Dell Technologies będzie swobodnie dzielić się swoją wiedzą na temat cyberbezpieczeństwa, pracy zdalnej i hybrydowej” – poinformował Aongus Hegarty na LinkedIn.

Ponad 30 tys. specjalistów IT w Polsce w ramach Poland.Business Harbour

Justyna Orłowska, nawiązując do programu Poland.Business Harbour, podsumowała, że objął on dotąd ponad 30 tys. specjalistów IT i ok. 200 mln euro relokowanych inwestycji. Program ułatwia przeniesienie do Polski fachowców i firm IT z Białorusi (od 2020 r.) oraz (od 2021 r.) z Ukrainy, Rosji, Mołdawii, Gruzji i Armenii.

Artykuł Dell będzie inwestował w Polsce pochodzi z serwisu CRN.

Historia daniny w pigułce

Przede wszystkim warto odpowiedzieć na pytanie czy to podatek, opłata, a może danina? I w jaki sposób formalnie może zostać wprowadzona w życie?

– Opłata ma być wprowadzona zapisami ustawy o statusie artysty zawodowego. W myśl ustawy ma powstać fundusz, z którego mają być finansowane między innymi emerytury artystów. Fundusz ten miałby być zasilany w połowie z rozszerzonej opłaty reprograficznej na smartfony, tablety, komputery i telewizory smart. Reszta miałaby trafiać nadal do OZZ. Tym samym opłatę wpisuje się do ustawy, a nie rozszerza ją przez rozporządzenie, jak to jest obecnie – tłumaczy Michał Kanownik, prezes ZIPSEE Cyfrowa Polska.

Sama idea opłaty reprograficznej, jako podatku od nośników danych, nie jest niczym nowym i jest powszechnie stosowana w wielu krajach. W Polsce obowiązuje od ponad dwudziestu lat. Wynosi maksymalnie 3 proc. wartości nośnika i objęte są nią między innymi dyski twarde, karty pamięci, odtwarzacze CD, płyty CD i DVD. Od niemal ośmiu lat ZAiKS oraz inne instytucje zarządzające prawami autorskimi proponują zmiany, tak w zakresie wielkości samego podatku, jak też listy obejmujących go sprzętów. Trudno się dziwić tej inicjatywie. Po pierwsze, lista przedmiotów podlegających podatkowi nie była aktualizowana od niemal trzynastu lat. Takie pozycje jak faks czy odtwarzacze CD to już praktycznie relikty minionej epoki. Zresztą pewnie między innymi z powodu archaicznej listy sprzętu wpływy z tytułu tej opłaty są w Polsce dużo niższe niż w innych krajach. ZAiKS zainkasował niecały 1 milion euro w 2018 r., podczas gdy jego europejskie odpowiedniki pobrały w tym samym czasie dużo większe opłaty: Artisjus (Węgry) – 10,7 mln euro, Austromechana (Austria) – 16,2 mln euro, SIAE (Włochy) – 25,8 mln euro.

Sprawy w toku

Projekt zmian po raz pierwszy trafił do resortu kultury w 2013 r., ale dopiero w ubiegłym roku sprawy nabrały tempa. Media obiegła wiadomość, że ZAiKS ponownie zwrócił się do ministerstwa o podniesienie maksymalnego wymiaru podatku z 3 do 6 proc. i aby – obok nośników danych – dotyczył smartfonów, tabletów i telewizorów. Prace nad nowelizacją ruszyły „z kopyta” w pierwszej połowie 2020 r., ale później ucichły, by z inicjatywy ministerstwa kultury powrócić pod wykaz prac Rady Ministrów.

Do dziś jednak żadne decyzje nie zapadły. Dlaczego? Tego dokładnie nie wiadomo. Z jednej strony instytucje zarządzające prawami autorskimi domagają się zmian, a rozszerzenie opłaty na całe urządzenia, a nie tylko nośniki danych wydaje się być kwestią czasu, choćby z uwagi na wspomniane małe wpływy z opłaty reprograficznej. Z drugiej jednak strony być może ma tu znaczenie deklaracja prezydenta, który podczas kampanii obiecał, że tego podatku nie będzie. Pewnie liczy się też głos Federacji Konsumentów, która przestrzega przed wprowadzeniem opłaty w proponowanej obecnie postaci. Jeśli jednak, mimo wszystko, projekt zmian zostanie wpisany w grafik prac rządowych w najbliższych miesiącach, efekt w postaci wyższych cen urządzeń będzie swoistym „prezentem” na gwiazdkę.

Praktyczne konsekwencje nowej opłaty

Jak wspomnieliśmy, w mediach nie brakuje publikacji, których autorzy analizują, co zmieni wprowadzenie 6-proc. podatku. Minister Piotr Gliński twierdzi, że nie wpłynie on na końcową cenę produktów, ale jego argumentacja najzwyczajniej mija się z prawdą. Na przykład zdaniem ministra ceny smartfonów w Polsce są wyższe niż w Niemczech, co, jak wiadomo, prawdą nie jest. Wręcz przeciwnie, są niższe choćby dlatego, że krajowi dystrybutorzy i sprzedawcy zadowalają się niższą marżą niż ich zachodni odpowiednicy. Chyba dla każdego, kto ma pojęcie o ekonomii, jest jasne, że ceny sprzętu wzrosną. O ile? Zdaniem optymistów o wartość samego podatku, czyli 6 proc. Zdaniem realistów zdecydowanie więcej, nawet o 10 proc.

– Należy pamiętać, że wspomniane 6 proc. zostanie dodane do samej ceny zakupu przez dystrybutora sprowadzonego do Polski produktu, a nie jego ceny końcowej, a to daje sporą różnicę. Cena najpierw zostanie powiększona o dodatkowe koszty, następnie zwiększy się marża w kanale dystrybucyjnym, potem marża sklepu, a do końcowego odbiorcy trafi sprzęt w cenie dodatkowo powiększonej o VAT – wyjaśnia Tadeusz Kurek, prezes NTT System.

Rzeczywiście, rachunek jest prosty. Jeśli, dajmy na to, smartfon kosztuje u producenta 2 tys. zł netto, to przy założeniu marży dystrybutora na poziomie 2 proc. plus marży sklepu 10 proc. i 23 proc. VAT, zwiększenie na wejściu ceny o 120 zł oznacza powiększenie ceny końcowej o 166 zł.

Dwa oblicza szarej strefy

Jak podkreślamy w felietonie „Wszyscy jesteśmy złodziejami?”, póki co największym widocznym efektem inicjatyw w sprawie opłaty reprograficznej jest coraz większa liczba artykułów na ten temat. Jednak chyba w żadnej publikacji nie są poruszane ewentualne konsekwencje zwiększonej opłaty, przed którymi stanęliby przede wszystkim gracze rynkowi. Nowa danina dotyczyłaby przede wszystkim krajowego kanału dystrybucyjnego i przyczyniła się do spadku jego konkurencyjności. Choćby dlatego, że producenci dalekowschodni sprzedają swoje produkty bezpośrednio, bez dodatkowych obciążeń takich, jak właśnie opłata reprodukcyjna. To byłby trudny do policzenia cios dla krajowego biznesu.

– Za sprawą takiej opłaty zostaną zabrane dochody dla budżetu państwa, a jednocześnie straci polski biznes IT. Otworzylibyśmy wielkie drzwi do szarej strefy, które były tak mozolnie zamykane w ostatnich latach – powiedział Michał Kanownik w wywiadzie dla radia Tok FM.

Jednocześnie podniesienie podatku do 6 proc. to wystarczająco dużo, by ulec pokusie sprzedaży w szarej strefie. Istnieje niebezpieczeństwo, że powstaną firmy, które sprzedając towar nie będą odprowadzały podatku i pozostaną bezkarne, bo wiedzą, że ZAiKS nie działa tak efektywnie, jak Urząd Skarbowy, który dysponuje narzędziami skutecznie odstraszającymi nieuczciwych sprzedawców. Przedsiębiorcy bardzo dobrze znają mechanizm działania instytucji zarządzających prawami autorskimi, które zwykle potrzebują co najmniej pół roku, by rozpocząć działania wobec importera unikającego płacenia podatku. Podmioty gospodarcze, które chcą uniknąć opłaty mają na to prostą i sprawdzoną metodę – po kilku miesiącach działania firmy są zamykane, a w ich miejsce pojawiają się nowe. Należy też zauważyć, że przedmiotem zainteresowania ZAiKS-u są zwykle duże podmioty, więc te małe mogą działać bezkarnie.

W konsekwencji na dodatkowe niebezpieczeństwo narażeni są uczciwi przedsiębiorcy. Historia biznesu IT w Polsce zna bardzo wiele przypadków, gdy legalnie i zgodnie z prawem działający dystrybutor kupował sprzęt od importera, który nie płacił wymaganego podatku.

– Tu konsekwencje poniósłby nie importer, który zniknął z rynku, ale legalnie działający dystrybutor, który jest na miejscu, i którego łatwiej pociągnąć do odpowiedzialności – podkreśla Tadeusz Kurek.

Przykładów nie trzeba szukać daleko – hasła takie jak „karuzela VAT”, „firmy słupy” czy „wyłudzenia VAT” w ostatnich latach słyszał chyba każdy…

Artykuł Opłata reprograficzna – przyczyny i skutki pochodzi z serwisu CRN.

– Absolutnie nie spodziewam się, że ceny tych urządzeń wzrosną, bowiem w Polsce są one kilkanaście procent wyższe niż w Niemczech. Zatem istnieje możliwość, żeby producenci trzymali je na odpowiednim poziomie – tłumaczył Piotr Gliński w rozmowie z Robertem Mazurkiem w stacji RMF FM.

Rodzimi dystrybutorzy nie kryją  zaskoczenia słowami wicepremiera i przekonują, że ceny smartfonów, podobnie jak innych urządzeń elektronicznych są w całej Europie bardzo do siebie zbliżone.

– Najwyraźniej ktoś wprowadził w błąd pana wicepremiera. To nieprawda, że ceny smartfonów są w Polsce wyższe niż w Niemczech bądź innych krajach Europy. Telefony w całej Unii Europejskiej mają bardzo podobne ceny. Niewielkie różnice  mogą wynikać z różnych stawek podatku VAT, z różnic kursów walut czy też z istnienia lub braku opłat reprograficznych. Generalnie w Polsce telefony są tańsze niż w krajach ościennych. Zwłaszcza modele najbardziej popularne – mówi Andrzej Przybyło, prezes AB. 

Zdaniem ekspertów teoria, że w Polsce są jakieś niebotyczne marże brzmi trochę jak teoria spiskowa. Producenci i importerzy, którzy zazwyczaj ze sobą bardzo mocno konkurują musieliby się umówić, że w jednym, niezbyt zamożnym kraju UE, będą realizować jakieś astronomiczne zyski na konsumentach.  

– Gdyby doszło to zmowy producentów na polskim rynku, natychmiast zareagowałby UOKIK. I wreszcie,  w dobie internetu występowanie dużych różnic cenowych jest nierealne z ekonomicznego punktu widzenia. Natychmiast pojawiliby się inni dostawcy i rynek zostałby zalany tańszym towarem – tłumaczy Andrzej Przybyło, prezes AB. 

Przedstawiciele branży IT nie mają złudzeń, że koszty opłaty reprograficznej zostaną przeniesione na konsumentów, tak jak stało się to z nośnikami czy innymi urządzeniami objętymi tym parapodatkiem. Przykładowo na dyski twarde nakładana jest opłata w wysokości 1 proc., zaś marża oscyluje wokół 1 proc. Gdyby importer wziął na swoje barki daninę dla ZAIKS-u, sprzedawałby nośniki przy zerowej marży.  

– Nie powinniśmy wprowadzać klientów w błąd, wmawiając im, że mityczny producent lub importer przejmie na siebie zobowiązania. – dodaje Andrzej Przybyło. 

Osobną kwestię stanowi wysokość opłaty reprograficznej. Jak do tej pory nie przekraczała 3 proc., tymczasem ze strony ZAIKS-u docierają sygnały, że w przypadku smartfonów może ona wynosić nawet 6 proc. Niemniej Piotr Gliński w rozmowie z RMF FM przyznał, że najbardziej prawdopodobna jest opcja z 3 proc. opłatą, zaś 6 proc. nie wchodzi w grę. Co ciekawe, przedstawiciele branży IT zwracają uwagę na fakt, że organizacje uprawnione do pobierania opłat nie radzą sobie z egzekwowaniem należności. W rezultacie niektóre firmy nie wnoszą w ogóle opłat, inne zaś płacą cokolwiek, aby uniknąć sporów. Ponadto polska regulacja jest niezgodna z prawem UE, bo obciąża również urządzenia trafiające do użytku profesjonalnego. 

– Opłata reprograficzna w obecnym kształcie w Polsce nie zdaje egzaminu. Podwyższanie tych opłat przypomina dolewanie wody do dziurawego garnka. Ta sytuacja trwa od lat. Co ciekawe, CRN pisał o tym 17 lat temu w artykule "Płać i o nic nie pytaj", zaś 6 lat temu temat ten poruszała Rzeczpospolita w artykule “Tablet i smartfon też kopiują, ale…”. Nikt z tym nic nie zrobił. I wygląda na to, że nadal nie zamierza – dodaje Andrzej Przybyło. 

Artykuł Spiskowa teoria wicepremiera Glińskiego pochodzi z serwisu CRN.