Marketingowe slogany zachęcające do zrezygnowania z taśm lub nawet napędów HDD na rzecz dysków półprzewodnikowych, bądź przenoszenia wszystkich zasobów cyfrowych z własnej serwerowni do chmury publicznej, jak na razie działają na nielicznych. Większość szefów IT podejmuje decyzje bez emocji, co oddają statystki sprzedaży sprzętu oraz nośników. Jeśli już firmy decydują się na wdrożenie nowinek technicznych bądź migracji do chmury, najczęściej wybierają model hybrydowy.

Jak wynika z raportu IDC w pierwszym kwartale br. globalny rynek systemów pamięci masowych dla klientów korporacyjnych wzrósł o 2 proc. rok do roku. Jednak popyt w poszczególnych częściach świata nie był równomierny. Zakłócenia w łańcuchach dostaw, inwazja Rosji na Ukrainę oraz inflacja należały do czynników hamujących wzrost rynku.

Analitycy dostrzegają też jednak pozytywne symptomy, które powinny ożywić w najbliższych miesiącach sprzedaż pamięci masowych. Na pierwszym miejscu wymieniają znaczny wzrost zapotrzebowania na powierzchnią dyskową, a następnie transformację cyfrową oraz potrzebę usprawnienia prowadzonych przez firmy analiz biznesowych, jak też zwiększenie produktywności pracowników i poprawę jakości obsługi klienta. Z kolei największe obawy budzą ograniczona podaż oraz inflacja.

Niestety, przedłużająca się wojna w Ukrainie wpływa na sprzedaż sprzętu w sposób bezpośredni oraz pośredni. W tym pierwszym przypadku ciągnie w dół przychody osiągane przez producentów w Europie Środkowo-Wschodniej. Konflikt wywindował przy tym ceny energii i koszty transportu, co odbiło się na branży IT.

Co jednak ważne, analitycy IDC postrzegają rynek systemów pamięci masowych jako dość odporny na negatywne czynniki. Jako jeden z głównych powodów takiego stanu rzeczy wymieniają cyfrową transformację bazującą na danych. Koniunkturę na macierze dyskowe napędzają też przyrost ilości cyfrowych zasobów, zwiększone wymagania w zakresie ochrony informacji, a także obsługi krytycznych zadań obliczeniowych. Według prognoz IDC globalny rynek zewnętrznych systemów pamięci masowych będzie rósł w latach 2021–2026 w średnim tempie 4,4 proc. rocznie. Przy czym największa dynamika wzrostu przypadnie na lata 2022 (5 proc.) oraz 2023 (4,8 proc.).

SAN wciąż na fali

Rodzimi przedsiębiorcy od lat inwestują w macierze podłączane do sieci SAN. Wprawdzie w ostatnich latach pojawiły się alternatywy w postaci infrastruktury hiperkonwergentnej, systemów klasy Software Defined Storage (SDS) czy usług chmurowych, jak chociażby Amazon Elastic Block Store, ale też wiele firm nadal preferuje klasyczne rozwiązania.

Macierze SAN są cenione za wydajność, skalowalność oraz stosunkowo dużą odporność na awarie. Sprzęt ten zazwyczaj służy do hostingu baz danych, ale zdaje również egzamin w przedsiębiorstwach korzystających z wirtualnych serwerów bądź desktopów (VDI). Znaczne ożywienie w tym segmencie rynku przyniosło pojawienie się macierzy z wyłącznie półprzewodnikowymi dyskami (all-flash). Niegdyś, ze względu na wysoki koszt jednostki pojemności, były one zarezerwowane głównie dla instytucji finansowych bądź wielkich korporacji, ale wraz ze spadkiem cen nośników SSD, a także zmianami w architekturze macierzy dyskowych, sytuacja uległa zasadniczej zmianie.

– U nas udział systemów all-flash w całościowej sprzedaży macierzy dyskowych wynosi około 70 proc. Po tego typu rozwiązania sięgają przede wszystkim klienci korzystający z wirtualizacji. Natomiast urządzenia z dyskami NL-SAS wybierane są do celów archiwizacji, składowania danych z monitoringu czy backupu. W przypadku macierzy zapewniających podstawową funkcjonalność i stosunkowo niewielkie pojemności, różnice w cenach pomiędzy modelami z modułami all-flash a wersją z dyskami SAS nie są zbyt duże – mówi Tomasz Spyra, CEO Rafcomu.

Obecnie wszyscy liczący się producenci oferują macierze z nośnikami NVMe, które prawdopodobnie zaczną wypierać modele wyposażone w SSD z interfejsem SAS. Systemy uzbrojone w nowoczesne dyski gwarantują opóźnienia poniżej 100 mikrosekund i przepustowość liczoną w dziesiątkach gigabajtów, a jednocześnie realizują miliony operacji wejścia-wyjścia na sekundę (IOPS).Oprócz wyraźnego zwrotu w stronę NVMe, popularyzują się usługi zarządzania sprzętem za pośrednictwem chmury.

– Producenci sprzętu aktywnie rozwijają taki model. To zmiana, która czeka nas w niedalekiej przyszłości. Oczywiście u niektórych klientów budzi to obawy o poufność informacji. Jednak należy podkreślić, że w ramach takiej usługi zbierane są tylko dane telemetryczne, a nie te przechowywane na urządzeniach – podkreśla Grzegorz Korus, inżynier wsparcia technicznego w polskim oddziale Exclusive Networks.

Wiele wskazuje na to, że nadchodzące lata mogą być trudne dla rozwiązań klasy high-end, co wynika ze zmian, jakie miały miejsce w ofercie sprzętu klasy midrange. Macierze ze średniej półki umożliwiają chociażby rozbudowę typu scale-out (równoległy wzrost pojemności i wydajności) oraz obsługę rozproszonych klastrów. Producenci dążą do unifikacji produktów, o czym świadczy wprowadzanie wspólnych systemów operacyjnych dla całych linii produktowych, co powinno sprzyjać sprzedaży tego typu sprzętu.

Artykuł Pamięciom masowym kryzys niestraszny? pochodzi z serwisu CRN.

Jednak co by nie mówić, systemy hiperkonwergentne co najmniej pod kilkoma względami górują nad tradycyjną infrastrukturą bazującą na macierzach SAN. Wystarczy wymienić czas wdrożenia, elastyczność, łatwość obsługi czy koszty eksploatacji. Warto nadmienić, że poszukiwania rozwiązań, które miałyby zastąpić wiekową architekturę, rozpoczęły się jeszcze przed debiutem systemów hiperkonwergentnych Nutanixa. Notabene pomysły protoplastów nie były zbyt odległe od HCI. Swoje pięć minut na rynku miała infrastruktura konwergentna, czyli serwery, interfejsy sieci SAN, LAN oraz macierze dyskowe dostarczane w zestawie od jednego producenta. Kolejną opcję stanowi architektura referencyjna – przetestowany zestaw współpracujących ze sobą komponentów wywodzących się od różnych vendorów. Jednak oba rozwiązania przegrywają rywalizację z HCI. Jak wynika z danych IDC, przedstawiających rynek rozwiązań konwergentnych w czwartym kwartale 2020 r., udział wartościowy architektury referencyjnej wyniósł 35,6 proc., systemów konwergentnych 10,1 proc., zaś HCI aż 54,3 proc. Czy to oznacza, że konkurencyjne rozwiązania zaczną powoli odchodzić do lamusa? Otóż niekoniecznie. Jak twierdzi Maciej Plona, Senior vArchitect, Hyper-Converged Infrastructure Central & Eastern Europe w Dell Technologies, systemy konwergentne i architektura referencyjna nie straciły na znaczeniu.

– To inny rynek. Wspomniane rozwiązania są przeznaczone do obsługi monolitycznych, klasycznych aplikacji w dużych firmach, gdzie funkcjonuje wiele działów IT zajmujących się poszczególnymi warstwami sprzętu – mówi Maciej Plona.

HCI na brzegu sieci

Jeszcze do niedawna, kiedy pytano decydentów IT o zastosowania HCI, zdecydowana większość wskazywała na organizacje korzystające z dużej liczby wirtualnych desktopów. To się jednak zaczyna zmieniać, bowiem architektura hiperkonwergentna przeciera nowe szlaki i sprawdza się przy budowie chmury hybrydowej, środowisku Kubernetes czy przetwarzaniu na brzegu sieci.

– HCI interesują się przede wszystkim większe organizacje przetwarzające duże zbiory danych i wykorzystujące VDI, choć widzimy, że również firmy średniej wielkości zaczynają rozważać inwestycje w tę technologię. Infrastruktura hiperkonwergentna znajduje najwięcej odbiorców sektorze bankowym, przemysłowym i telekomunikacyjnym – mówi Paweł Bociąga, prezes zarządu Symmetry.

Eksperci zwracają uwagę na fakt, że HCI oraz tzw. edge computing to dwa najszybciej rozwijające się segmenty rynku, z dużym potencjałem na przyszłość. Tego typu rozwiązania mogą z powodzeniem być wykorzystywane przez firmy różnej wielkości, reprezentujące dowolne branże. W badaniu przeprowadzonym przez Evaluator Group aż 70 proc. organizacji zadeklarowało, że używa lub planuje w najbliższym czasie wdrożyć HCI.

Tymczasem według prognoz Research and Markets, rynek edge computing będzie rósł w rocznym tempie 34,1 proc. do 2025 r., kiedy to jego wartość ma przekroczyć 15 mld dol. Z kolei IDC przewiduje, że do 2024 r. liczba aplikacji na brzegu sieci wzrośnie o 800 proc, a do 2023 r. ponad połowa nowej infrastruktury przedsiębiorstw będzie wdrażana na brzegu sieci. Jest niemal pewne, że edge computing odegra niepoślednią rolę w procesie cyfrowej transformacji. Oznacza to wzrost presji wywieranej na zespoły IT, aby wdrażały wydajne i proste w obsłudze systemy, cechujące się dużą energooszczędnością i zajmujące niewielką powierzchnię.

– Czynnikiem determinującym wzrost popytu na HCI będą wszystkie środowiska funkcjonujące jako Internet rzeczy. Zbieranie i przetwarzanie ogromnej ilości informacji oraz konieczność zachowania ciągłości pracy przy ograniczonej dostępności personelu wymusza stosowanie systemów hiperkonwergentnych. Takie cechy jak bezobsługowość czy możliwość ciągłej pracy, którą gwarantują klastry, sprawiają, że są to niemal idealne produkty do obsługi IoT – mówi Jerzy Adamiak, Storage Systems Consultant w Stovarisie.

Zdaniem integratora  

Tomasz Spyra, CEO, Rafcom  

W systemy HCI najczęściej inwestują duże firmy, dla których oprócz ceny liczą się też koszty użytkowania. Często są to firmy, które mają oddziały, gdzie ze względu na specyfikę ich funkcjonowania, musi się znaleźć część środowiska zwirtualizowanego. W Polsce sprzedaż tych produktów hamuje brak wiedzy w działach IT na temat tej technologii, a przede wszystkim korzyści, jakie przynosi. Decydenci IT przyzwyczajeni są do klasycznych rozwiązań, ponieważ są one dostępne od lat, w związku z czym znają ich wady i zalety. Natomiast HCI jest dla nich nowością i nie do końca wiedzą jak zarządzać taką infrastrukturą i czego można się po niej spodziewać.

  

Paweł Bociąga, prezes zarządu, Symmetry  

Jeszcze kilka lat temu mniejsze firmy nie były praktycznie w ogóle zainteresowane rozwiązaniami HCI. Z kolei duże organizacje preferowały podejście tradycyjne w kontekście rozbudowy czy modernizacji środowiska IT, dobierając poszczególne komponenty serwerowe, sieciowe czy pamięci masowych. Obecnie technologia ta zyskała na popularności i cieszy się nieco większym zainteresowaniem wśród klientów, szczególnie średniej wielkości. Uważam, że pandemia w pewnym sensie spowodowała wzrost zainteresowania hiperkonwergencją z uwagi na zapotrzebowanie na VDI oraz zapewnienie ciągłości działania. Nastąpił wzrost popytu na systemy do pracy zdalnej, a rozwiązania HCI stanowią podstawę VDI.

  

Integratorzy wolą klasyczną infrastrukturę

Globalne zestawienia sprzedaży HCI wyglądają bardzo przyzwoicie. Ale obok takich krajów jak Stany Zjednoczone, Niemcy czy Francja, gdzie organizacje zgłaszają duże zapotrzebowanie na tego typu sprzęt, są też państwa, gdzie nadal przeważnie stawia się na tradycyjną infrastrukturę. Do tej drugiej grupy należy Polska, a ślamazarne tempo adaptacji HCI w naszym kraju należy tłumaczyć między innymi postawą integratorów preferujących infrastrukturę DIY. Dzieje się tak zazwyczaj z dwóch powodów: ceny oraz wartości dodanej, jaką niesie ze sobą sprzedaż klasycznych rozwiązań. Systemy HCI są rzeczywiście droższe od DIY, ale po obliczeniu TCO okazuje się, że może to być bardziej opłacalna inwestycja niż zakup macierzy SAN, przełączników i serwerów. Niemniej integratorzy oferujący systemy DIY mają większe możliwości w zakresie wypracowania przychodów ze sprzedaży usług dodatkowych, o co dużo trudniej w przypadku uruchamiania infrastruktury hiperkonwergentnej.

– Systemy HCI nie stanowią standardowej pozycji w ofercie integratorów. Jednak niektórzy sprzedają i wdrażają te platformy wraz pakietem usług towarzyszących. Co nie zmienia faktu, że podejście DIY nadal dominuje, ponieważ zapewnia większą autonomię w obszarze projektowania infrastruktury, a także lepiej uwzględnia możliwości budżetowe klienta – dodaje Paweł Bociąga.

Osobną kwestią pozostaje przyzwyczajenie do sprzedaży tradycyjnych produktów, takich jak macierze SAN bądź serwery. Dlatego integratorzy w pierwszej kolejności oferują klasyczne rozwiązania bazujące na serwerach, popularnych macierzach SAN oraz platformie wirtualizacyjnej VMware’a lub Microsoftu. Często też sami klienci preferują znane i sprawdzone produkty.

– Taki stan rzecz sprawia, że większość integratorów nie będzie forsować nowatorskich systemów, jak HCI, mając świadomość, że klient może zwrócić się do konkurencji – zauważa Tomasz Spyra, CEO Rafcomu.

Trudna sztuka przekonywania klientów

Za słabą sprzedaż systemów HCI w Polsce nie można jednak „winić” wyłącznie integratorów. Również klienci końcowi nie wykazują nadmiernego zainteresowania architekturą hiperkonwergentną. Wprawdzie osoby odpowiedzialne za zakupy sprzętu IT znają podstawy tej technologii, ale jak to zwykle bywa diabeł tkwi w szczegółach. Sławomir Karpiński, prezes Connect Distribution, przyznaje, że sam termin HCI nie jest obcy klientom, aczkolwiek różnego rodzaju niuanse, w tym na przykład występowanie różnych odmian i wersji, zazwyczaj są im nieznane. Potrzebna jest zatem ciągła edukacja, która w przypadku tej grupy produktów nie jest łatwa. Przekonanie klienta do innowacyjnych rozwiązań zajmuje dużo czasu i wymaga od handlowca sporej porcji wiedzy.

– Klienci często czują dyskomfort, kiedy trzeba zrezygnować z macierzy dyskowych, ponieważ wówczas nie wiadomo, gdzie znajdują się zasoby cyfrowe. W zamian otrzymują grupę serwerów zarządzanych przez oprogramowanie, które samo decyduje o rozłożenie poszczególnych danych pomiędzy poszczególnymi węzłami – dodaje Sławomir Karpiński.

Tym, co może sprzyjać sprzedaży HCI w Polsce, jest niechęć wielu przedsiębiorców do chmury publicznej. Infrastruktura hiperkonwergentna może być alternatywą dla Azure’a czy AWS-u, ze względu na to, że jest łatwa w zarządzaniu, a także pomaga obniżyć koszty funkcjonowania lokalnych centrów danych. Warto dodać, że HCI łatwo integruje się ze środowiskiem chmury publicznej, dzięki czemu pozwala na tworzenie rozwiązań hybrydowych. Do wzrostu popytu na infrastrukturę hiperkonwergentną przyczynią się też trendy związane z przetwarzaniem na brzegu sieci, choć na to w Polsce, trzeba będzie jeszcze trochę poczekać. Niemniej należy się spodziewać, że HCI, prędzej czy później, zadomowi się także na naszym lokalnym rynku.

– Kiedyś mieliśmy osobne urządzenia: telefon, aparat, notatnik, gazetę, walkmana, książkę. Dziś natomiast to wszystko znajduje się w jednym smartfonie. Podobnie jest z HCI. W trakcie pandemii klienci zaczęli liczyć i wyceniać swój czas, a także to, jak ich działania przekładają się na rozwój czy chociażby usprawnienie funkcjonowania firmy. To wszystko sprzyja rozwojowi segmentu HCI – podsumowuje Maciej Plona.

Zdaniem specjalisty  

Piotr Drąg, Storage Category Manager, HPE  

Zainteresowanie systemami hiperkonwergentnymi cały czas wzrasta, choć jak do tej pory stosunkowo niewielka grupa firm zdecydowała się na wdrożenie. Wydaje mi się, że klienci rozumieją technologiczne aspekty HCI, jednakże z handlowego punktu widzenia najtrudniejsze jest wskazanie korzyści biznesowych, jakie niosą ze sobą te rozwiązania. Architektura hiperkonwergentna sprawdza się praktycznie w każdej grupie klientów, gdyż odpowiada na potrzeby w zasadzie każdej organizacji, jak: ograniczanie kosztów związanych z obsługą, serwisowanie infrastruktury, usprawnianie działania całego IT oraz przewidywalne i bezpieczne rozbudowy.

  

Sławomir Karpiński, prezes zarządu, Connect Distribution  

Decyzję o wyborze technologii HCI podejmują klienci, którzy po doświadczeniach z rozwiązaniami tradycyjnymi zauważają ich istotne ograniczenia. Są to przede wszystkim klienci, dla których konieczne jest uzyskanie wysokiej dostępności systemów, a realizacja takiej konfiguracji w sposób tradycyjny, oparty na synchronizacji macierzowej, jest dla nich zbyt kosztowna. Kolejnym typowym argumentem wyboru technologii HCI, szczególnie w przypadku tych bardziej świadomych klientów, jest dążenie do jak największej optymalizacji centrum danych. Najbardziej typowym scenariuszem, jaki obserwujemy u klientów decydujących się na rozwiązania HCI, jest migracja z konfiguracji złożonych z kilku lub kilkunastu serwerów podłączonych do jednej macierzy SAN lub wdrażanie zupełnie nowego systemu. Tak czy inaczej, przekonanie klienta do innowacyjnych rozwiązań zajmuje dużo czasu i wymaga od handlowca sporej wiedzy.

  

Artykuł HCI prawie jak smartfon pochodzi z serwisu CRN.

Najpoważniejszą alternatywę dla macierzy SAN stanowią serwery NAS. Są stosunkowo tanie i dużo łatwiejsze w konfiguracji niż rozwiązania konkurencyjne. Dlatego NAS-y zazwyczaj trafiają do małych i średnich firm, gdzie służą jako platformy do przechowywania danych ogólnego przeznaczenia i tworzenia kopii zapasowych bądź jako serwery plików.

W przypadku NAS-ów cały ruch kierowany jest przez sieć LAN. Z kolei macierze dyskowe SAN wykorzystują sieć opracowaną wyłącznie z myślą o przechowywaniu danych, gdzie ruch jest zazwyczaj obsługiwany przez protokół Fibre Channel. Warto zaznaczyć, że na rynku od dawna dostępne są rozwiązania typu unified storage, które pozwalają na natywną obsługę plików oraz bloków w ramach jednego systemu. Zwolennicy takich systemów przekonują, że jest to poważne udogodnienie dla przedsiębiorstw, ponieważ te, zamiast inwestować w macierze NAS i SAN, instalują pojedyncze urządzenie.

– Największe zainteresowanie macierzami unified storage przejawia sektor MŚP, co jest rezultatem częstego braku działów IT w takich firmach. Zastosowanie uniwersalnych systemów odpowiada na potrzeby współdzielenia różnego rodzaju danych na jednym urządzeniu – wyjaśnia Sebastian Kulpa, Senior Client Executive w Lenovo Data Center Group.

Przeciwnicy unifikacji twierdzą, że sprawdza się ona jedynie w przypadku firm, które muszą ogarnąć małą ilość danych, przykładowo 30 TB plików oraz 5 TB bloku. Natomiast wdrożenie rozwiązania unified storage w sytuacji, kiedy występują poważne dysproporcje pomiędzy zasobami plikowymi i blokowymi nie opłaca się zarówno ze względów ekonomicznych, jak i technologicznych. Trzeba też mieć na uwadze, że rywalizacja w segmencie pamięci masowych już od pewnego czasu nie ogranicza się wyłącznie do rywalizacji macierzy SAN i NAS. Część firm migruje do chmury, a kilka miesięcy temu Amazon zaprezentował usługę EBS io2 o niezawodności rzędu 99,999 proc. i 500 IOPS na każdy GB danych.

Zdaniem integratora

Zdaniem Krzysztofa Wyszyńskiego, IT Architecta w Netology, taka usługa jest idealna dla użytkowników, którzy uruchamiają projekty raz na kilka miesięcy. Jednak dla klientów wymagających ciągłej dostępności, EBS io2 może się nie opłacać. Inną alternatywą dla macierzy SAN jest inwestycja w architekturę hiperkonwergentną czy systemy klasy Software Defined Storage (SDS). Jak widać, przedsiębiorcy poszukujący systemów pamięci masowych mają pole manewru, co może nieco niepokoić dostawców klasycznych macierzy dyskowych. Choć ci ostatni wciąż mają w zanadrzu kilka silnych argumentów, a chyba najmocniejszym jest chęć korzystania przez przedsiębiorców ze znanych i sprawdzonych rozwiązań.

– Rodzimi klienci bardziej preferują macierze SAN niż rozwiązania SDS. Wynika to z faktu, że dużo łatwiej się nimi administruje. Nowe interfejsy graficzne pozwalają, po odpowiednim skonfigurowaniu, zarządzać macierzami także mniej doświadczonym administratorom. Natomiast SDS wymaga większego zaangażowania ze strony działu IT – tłumaczy Tomasz Spyra, CEO Rafcomu.

All-flash dyktuje warunki

Największe ożywienie w segmencie macierzy SAN nastąpiło wraz z pojawieniem systemów all-flash. W początkowej fazie były one traktowane jako urządzenia zarezerwowane dla organizacji z wypchanymi portfelami, ale to się powoli zmienia. Obecnie urządzenia all-flash są motorem napędowym rynku macierzy SAN. Według IDC w trzecim kwartale ubiegłego przychody z ich sprzedaży wyniosły 2,7 mld dol., co oznacza 0,5 proc. wzrost w ujęciu rok do roku. Niewiele więcej, bo 2,8 mld dol., wydali klienci na zakup macierzy hybrydowych wyposażonych zarówno w nośniki flash, jak i tradycyjne dyski HDD. Jednak w tym przypadku nastąpił spadek o 0,7 proc. Biorąc pod uwagę fakt, że w ubiegłym roku świat biznesu zmagał się z poważnym kryzysem gospodarczym, powyższe wyniki należy uznać za przyzwoite. W bieżącym roku można spodziewać się kolejnych wzrostów, a ich poziom w dużym stopniu będzie zależeć od tempa w jakim topnieć będą ceny pamięci NAND Flash. Jim Handy, dyrektor generalny Objective Analysis, przewiduje, że do końca 2021 r. ten spadek wyniesie około 10 proc.

Część ekspertów oraz producentów macierzy dyskowych duże nadzieje pokłada w pamięciach QLC, które stanowią kolejny krok w rozwoju technologii komórek wielostanowych. Eric Burgener, wiceprezes ds. badań w IDC, uważa, że już w najbliższych miesiącach będziemy świadkami ekspansji systemów korporacyjnych korzystających z nośników QLC, pozwalających na obniżenie ceny za GB pamięci flash. Jednak entuzjazmu Burgenera nie podzielają eksperci z Della czy IBM-a. Ci pierwsi przewidują, że urządzenia wyposażone w QLC trafią do głównego nurtu nie wcześniej niż w 2022 r. Lider rynku korporacyjnych pamięci masowych tłumaczy to tym, że nie dostrzega wystarczających korzyści ekonomicznych, które rekompensowałyby wady nośników QLC NAND.

– Mamy do czynienia ze skomplikowaną technologią. W przypadku odczytów występują dłuższe opóźnienia niż w przypadku TLC. Do tego dochodzi stosunkowo niewielka wytrzymałość. Dlatego też nośniki QLC nie będą mogły być używane przy większych obciążeniach. Jednak zawsze są sposoby, aby ominąć problemy. Wystarczy umieścić w pokoju sprytnych inżynierów i mówić im, że nie mogą czegoś zrobić. Warto nad tym popracować, tym bardziej, że pozwala to obniżyć koszty flash o 20 – 25 proc. – przyznaje Andy Walls, CTO i główny architekt IBM Flash Systems.

Konstruktorzy starają się za wszelką cenę upchnąć jak najwięcej bitów w komórce pamięci. Tego typu działania prowadzą do obniżenia ceny NAND Flash. Dobra wiadomość jest taka, że im się to udaje, niemniej upychanie bitów niesie ze sobą pewne negatywne konsekwencje. QLC pozwala na przechowywanie 4 bitów informacji w jednej komórce pamięci i choć są one tańsze od innych rodzajów pamięci flash NAND, to nie ma nic za darmo. Rzecz w tym, że każdy bit dodany do komórek flash NAND zmniejsza wytrzymałość mierzoną jako liczba zapisów przed zużyciem komórki. I jeśli SLC jest oceniane na około 100 000 cykli zapisu na komórkę, MLC na 10 000, a TLC na 1000, to QLC zaledwie na… 100.

Niemniej proces zagęszczania nie kończy się na QLC. Coraz częściej słyszy się o planach wprowadzenia do macierzy all-flash kolejnego rodzaju pamięci NAND Flash. Chodzi o 5-bitowe pamięci PLC (penta-level cell). Nowe nośniki oferują jeszcze wyższe zagęszczenie, a tym samym niższą cenę niż QLC, ale jednocześnie słabszą trwałość (10 cyklów zapisu) i niższą wydajność.

Co z tym Fibre Channel?

Co by nie mówić o Fibre Channel (FC), ta licząca sobie ponad trzy dekady technologia jest wyjątkowo odporna. Już niejednokrotnie odsyłano ją do lamusa, a po raz pierwszy chyba gdzieś około 2002 r. Wówczas miał ją zastąpić protokół iSCSI,później duże nadzieje wiązano z Fibre Channel over Ethernet. Choć oba protokoły nadal istnieją, w sieciach SAN dominuje Fibre Channel, co jest o tyle ciekawe, że ustępuje pod względem wydajności rywalom. Przełączniki FC oferują bowiem przepustowość na poziomie 4, 8, 16 i 32 Gb/s, a chociaż w drugiej połowie ubiegłego roku Broadcom przedstawił 7 generację switchy, umożliwiającą transfer na poziomie 64 Gb/s., to jakby nie patrzeć, jest to wciąż mniej niż 100 GbEthernet. Co jednak nie ma większego wpływu na decyzje zakupowe klientów.

– W 90 proc. przypadków zastosowanie FC w zupełności wystarcza, zarówno pod kątem prędkości transferu, jak i wydajności mierzonej w IOPS. Co więcej, większość klientów nie jest w stanie wykorzystać nawet połowy przepustowości w posiadanych macierzach SAN – podkreśla Sebastian Kulpa.

Prace w toku

Niemniej w biurach badawczo-rozwojowych cały czas trwają poszukiwania rozwiązań, które mogą zastąpić wysłużoną technologię. Jednym z największych faworytów wydaje się być na dzień dzisiejszy NVMe over Fabric. Jak sama nazwa wskazuje, to rozwiązanie powiązane ze standardem NVMe, który pozwala na podłączenie dysków SSD za pośrednictwem szyny PCIe. To umożliwia napędom NAND Flash pokazanie ich maksymalnych możliwości w zakresie przepustowości. Jednocześnie to duży krok w dalszej ewolucji i rozwoju systemów all-flash. Jednak, aby w efektywny sposób korzystać z NVMe w macierzach dyskowych, trzeba je podłączyć za pomocą sieci umożliwiającej odpowiednią jakość obsługi. I tutaj z odsieczą przychodzi właśnie NVMe over Fabric. Jego największą zaletą jest kompatybilność ze standardami sieciowymi, jak Fibre Channel, iWARP, RDMA over Converged Ethernet, (RoCE), InfiniBand czy TCP.

– Paradoksalnie, adaptacja standardu NVMe w warstwie sieci najszybciej dokonała się u producentów przełączników FC, czyli Broadcoma i Cisco. Jeśli dysponujemy siecią SAN Brocade’a 5 generacji, czyli technologią z 2013 roku, nasza sieć SAN jest gotowa na NVMeoF z zachowaniem istniejącej architektury i metod administracyjnych – mówi Krzysztof Wyszyński.

Technologia jest stosunkowo nowa i jak na razie znajduje zastosowanie w urządzeniach współdziałających z aplikacjami przeznaczonymi do obsługi zaawansowanej analityki biznesowej czy realizacji projektów związanych ze sztuczną inteligencją oraz uczeniem maszynowym. Jest jeszcze za wcześnie, aby przewidzieć przyszłość NVMeoF,ale są przesłanki pozwalające mieć nadzieję, że nie podzieli ona losów takich protokołów, jak Fibre Channel over Ethernet. Większość dostawców macierzy pamięci masowej oferuje już macierze półprzewodnikowe z wewnętrzną pamięcią NVMe. Analitycy Gartnera przewidują, iż w ciągu najbliższych 12 miesięcy, coraz więcej dostawców infrastruktury będzie oferować obsługę łączności NVMe-oF do hostów obliczeniowych.

Zdaniem specjalisty   

Piotr Drąg, Storage Category Manager, HPE  

Po pierwszym zamknięciu gospodarki popyt na macierze SAN wyraźnie spadł. Rynek na tej klasy systemy skurczył się o ponad 20 proc. w ujęciu rocznym. Natomiast w drugiej połowie nastąpiło wyraźnie odbicie  – sprzedaż wzrosła o jedną piątą. Niełatwo prognozować jaka będzie tendencja w 2021 r., bo sytuacja z jednej strony jest wciąż niepewna, zaś z drugiej nic tak w ostatnich latach nie przyspieszyło cyfrowej transformacji jak pandemia. Naturalnie, wraz z rosnącą cyfryzacją gospodarki wręcz wykładniczo rośnie liczba danych, które oczywiście trzeba gdzieś przechowywać. Stąd też wzrastający popyt na macierze SAN. Największą popularnością cieszą się systemy hybrydowe. Odnotowujemy też wzrost sprzedaży all-flash, aczkolwiek trend ten uległ spowolnieniu, gdyż ceny nośników SSD nie spadają w tak szybkim tempie, jak było to jeszcze niedawno prognozowane.