Liczba dłużników z branży IT notowanych w bazie KRD to obecnie dokładnie 6388, z których każdy ma do oddania średnio 28 tys. zł.  

Kto w branży najczęściej nie płaci na czas

Najwięcej do oddania mają firmy z sektora informacji i komunikacji (ponad 123 mln zł), czyli programiści, administratorzy sieci oraz stron internetowych. Kolejni na liście dłużników są przedsiębiorcy zajmujący się sprzedażą oprogramowania, technologii i sprzętu elektronicznego (26,8 mln zł) oraz naprawą i konserwacją urządzeń (blisko 19 mln zł).

Są to długi zgłoszone w KRD w wysokości co najmniej 500 zł, z terminem płatności przekroczonym minimum o 30 dni.

Samozatrudnieni mają problem z rachunkami

Ponad 40 proc. wartości zadłużenia wszystkich przedsiębiorców z branży IT należy do jednoosobowych działalności gospodarczych.

Samozatrudnieni stanowią także większość dłużników IT w bazie KRD (3484 z 6388 notowanych) oraz mają najwięcej zobowiązań (14 680 spośród 28 267). Nie przodują jednak pod względem wysokości zaległości. Tych najwięcej do uregulowania mają spółki z o.o. – blisko 84 mln zł.

Kto czeka na pieniądze od firm z branży

Najwięcej do oddania branża IT ma wtórnym wierzycielom (72,5 mln zł) oraz instytucjom finansowym (ponad 48 mln zł). Następni w kolejce do odzyskania swoich pieniędzy są twórcy i sprzedawcy oprogramowania (17,7 mln zł) oraz firmy telekomunikacyjne (ponad 16 mln zł).

Trzy regiony przodują na liście dłużników

Najwyższe zaległości mają firmy IT z województwa mazowieckiego (w sumie 52 mln zł), Wielkopolski (prawie 25 mln zł), Śląska (19,3 mln zł) i Dolnego Śląska (18,1 mln zł). Wynika to z tego, że w tych regionach działa najwięcej firm z branży.

Kontrahenci „wiszą” firmom IT setki milionów zł. Trzy razy więcej do odzyskania

Jednak w dłuższej perspektywie większym problemem dla firm branży mogą okazać się nie ich własne długi, lecz rosnące należności. Przez ostatnie 3 lata ich wysokość niemal potroiła się.

Firmy IT mają do odzyskania od niesolidnych kontrahentów już 409 mln zł. Najmniej skorzy do regulowania faktur na czas okazują się przedsiębiorcy z branż takich jak handel i budownictwo. Tu zaległości są najwyższe (99 mln zł i 69 mln zł). Trzeba też uważać na firmy transportowe (50,4 mln zł nieuregulowanych należności dla podmiotów IT).

Kontrahent z JDG najmniej solidny

Prawie połowa wszystkich należności branży to długi jednoosobowych działalności gospodarczych (200,5 mln zł).

Eksperci KRD radzą, by przedsiębiorcy IT pomimo dobrej sytuacji, zachowali czujność, monitorując sytuację kontrahenta i starannie dobierając nowych partnerów biznesowych.

Klienci już przed pandemią tracili ochotę na płacenie

Niekoniecznie jednak jest najlepiej z tym prześwietlaniem kontrahentów i naciskaniem na zapłatę, bo zaległości wobec firm IT rosną od lat – według danych KRD.

Nie jest to wina pandemii, bo już przed Covid-19 klienci zaczęli podchodzić bardziej na luzie do płacenia firmom IT, co skutkowało znacznym skokiem długów już w listopadzie 2019 r.

Największa zmiana nastąpiła między rokiem 2019 a 2020, kiedy łączna kwota należności zwiększyła się prawie dwukrotnie – ze 170,1 mln zł do na 337,5 mln zł. Na czarnej liście dominowały firmy handlowe, transportowe i przemysłowe.  

Nie można pozwolić dłużnikom grać na czas

„Przedsiębiorcy z sektora IT zdają się popełniać częsty grzech czasów koniunktury. Znaczący wzrost przychodów i bardzo dobra sytuacja finansowa powodują, że nie przywiązują dużej uwagi do odzyskiwania własnych należności. Taka postawa może spowodować, że część zarobionych pieniędzy zostanie stracona bezpowrotnie” – ostrzega Jakub Kostecki, prezes firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

„Dłużnik widząc, że wierzycielowi wcale nie zależy na odzyskaniu należności, będzie grał na czas, aż doprowadzi do przedawnienia. Co prawda nie kasuje to całkowicie długu, ale znacznie utrudnia jego odzyskanie” – twierdzi prezes.

Artykuł 180 mln zł długów firm z branży IT pochodzi z serwisu CRN.

Aż 59 procent badanych firm przyznaje, że doświadcza problemów z regulowaniem faktur na czas przez kontrahentów, a co piąta ma ten problem „zdecydowanie często”. Nie ma takiego przedsiębiorcy, który twierdzi, że sytuacje opóźnień w płatnościach w ogóle nie mają miejsca –  wynika z danych Kaczmarski Inkasso.

Problem niesprawnego przepływu pieniędzy jest więc powszechny, tylko różna jest jego skala.

271 tys. zł przedsiębiorstw z długami

Zadłużenie firm według KRD wynosi 9,4 mld zł. Zaległości ma 271,4 tys. przedsiębiorstw.

Eksperci spodziewają się, że w najbliższym roku sytuacja finansowa części z nich pogorszy się, m.in. wzrośnie zadłużenie. Mogą to być 3-5 proc. wzrosty w perspektywie całego roku, na pewno nie dotkną jednak wszystkich branż.

Największe problemy z terminowym uzyskaniem zapłaty mają małe firmy  (63 proc. z nich). Mniejsze perturbacje finansowe odczuwają średnie przedsiębiorstwa i mikrofirmy (po 56 proc.). Najbardziej zadłużone sektory to handel, budownictwo, przetwórstwo przemysłowe i transport.

Zapłacę, jak będę miał z czego

Opóźnione płatności utrudniają funkcjonowanie firm, ponieważ aby mieć z czego zapłacić swoim kontrahentom, muszą najpierw same otrzymać pieniądze.

Biorąc pod uwagę ilość faktur wystawianych w miesiącu, 28 proc. podmiotów zadeklarowało, że te opłacane przez kontrahentów po terminie stanowią od 21 proc. do powyżej 51 proc. ogółu. Przy czym co 20. uczestniczący w sondażu boryka się z uzyskaniem zapłaty za ponad połowę dokumentów.

Z kolei pod względem wartości wystawianych co miesiąc faktur, u 1/4 przedsiębiorców te regulowane po czasie to od 21 do ponad 51 proc. wszystkich.

Scenariusz na czarną godzinę

Mimo powszechnych zatorów płatniczych sporo firm jest na nie zupełnie nieprzygotowanych – 34 proc. nie wie, co robić, gdy zapłata się odwleka.

Pozostałe najczęściej ponaglają kontrahentów wysyłając e-maile bądź smsy (58 proc.) lub dzwonią do nich (54 proc.).

Prawie co 4. informuje kontrahenta, że zawiadamia KRD, 20 proc. że kieruje sprawę do firmy windykacyjnej, a 19 proc. o przekazaniu kwestii długu do kancelarii prawnej.

Dają premię, za to że płacą na czas

Natomiast 16 proc. premiuje terminowe regulowanie należności, przyznając za to partnerom rabaty.

——–

Badanie „Audyt windykacyjny” zostało przeprowadzone przez TGM Research na zlecenie Kaczmarski Inkasso w styczniu 2022 r.

Artykuł 60 proc. firm nie dostaje zapłaty na czas pochodzi z serwisu CRN.

Średni okres przeterminowania faktur skrócił się do 180 dni z 222 dni przed rokiem. Oznacza to, że przedsiębiorcy zabiegają o odmrożenie gotówki – wynika z danych Kaczmarski Inkasso.

Zdaniem firmy jest to efekt większego zainteresowania windykacją, o czym świadczy również wzrost wartości faktur przekazywanych do odzyskania – o 1/3 w ciągu roku.

Według danych Krajowego Rejestru Długów zaległości jednoosobowych działalności wynoszą 6,2 mld zł, a one same czekają na zapłatę od kontrahentów 815 mln zł.

MŚP w okresie ostatnich 2 lat przekazały do windykacji przez wyspecjalizowane firmy średnio 96 faktur.

Wysokość prowizji dla firmy windykacyjnej za odzyskanie długu waha się od kilku do kilkudziesięciu procent.  Jak twierdzi Jakub Kostecki z zarządu Kaczmarski Inkasso, cała operacja może też być bezpłatna dla wierzyciela.

„Trzeba wskazać opcję windykacji na koszt dłużnika, na co pozwala ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych” – radzi. Według niego z praktyki wynika, że jeśli dłużnik ma pieniądze na spłatę długu, to zazwyczaj ma też na pokrycie kosztów.

Według badania 39 proc. ankietowanych przedsiębiorców, którzy zdecydowali się windykację, nie odczuło negatywnych reakcji ze strony partnerów biznesowych. Dodatkowo 1/3 firm utrzymuje, że zwiększyła się liczba faktur, które kontrahenci zaczęli opłacać w terminie.

Artykuł Wartość faktur do windykacji wzrosła o 1/3 pochodzi z serwisu CRN.

Wcześniej w sektorze MŚP powszechną praktyką było zwlekanie, aż kontrahent sam zapłaci – nawet 4-5 miesięcy bez upominania się o pieniądze.

Zatory płatnicze na luzie

Jednak pod koniec maja, wraz z odmrażaniem gospodarki, przedsiębiorcy znowu zaczęli pobłażać niesolidnym kontrahentom. Skłania ich do tego rosnący optymizm co do osiąganych przychodów w najbliższym czasie. W drugim badaniu „KoronaBilans MŚP”, przeprowadzonego przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów, niepokój o to, że w najbliższych trzech miesiącach zmaleją przychody, wyraża 64 proc. przedsiębiorców (miesiąc wcześniej 79 proc.).

W  przypadku zadłużonych przedsiębiorców tylko w niewielkim stopniu zmniejszyła się ich zdolność do spłaty zobowiązań. Są takie branże, jak transport, gastronomia, czy turystyka, gdzie ta zdolność znacznie spadła, ale wierzyciele to wiedzą i nie zlecają takich spraw do windykacji. Częściej idą do sądu.

Według danych NBP zmniejszyły się kłopoty dużych przedsiębiorstw ze spłatą kredytów, ale pogorszyła się sytuacja MŚP. Małe i średnie przedsiębiorstwa w kwietniu zalegały z oddaniem 24 mld zł (11,4 proc. zaciągniętych kredytów), podczas kiedy w styczniu było to 22,63 mld zł (10,94 proc.).

Mali wybierają windykację online

Trend wzmożonego odzyskiwania należności widać natomiast w przypadku windykacji online. W końcu marca w Kaczmarski Inkasso wzrost wyniósł ponad 20 proc.  Średnia wartość zlecenia online w styczniu wynosiła 17,5 tys. zł, w marcu już 19,8 tys. zł, a w kwietniu 23,2 tys. zł.

Konsumenci nieco mniej wypłacalni

Eksperci Kaczmarski Inkasso szacują, że zdolność konsumentów do spłaty zobowiązań zmniejszyła się o ok. 10 proc. Część osób straciła pracę, albo otrzymuje niższe wynagrodzenie.

Liczba wierzytelności konsumenckich zmniejszyła się, ponieważ spadła sprzedaż w bankach, u operatorów telefonicznych czy w telewizjach cyfrowych.

Artykuł Odmrożenie gospodarki zamroziło czujność MŚP pochodzi z serwisu CRN.

Jednak wszystko wskazuje na to, że część tych zatorów nie ma podłoża ekonomicznego, tylko psychologiczne – zdaniem KRD. Otóż 27 proc. respondentów nie ukrywa, że ma pieniądze, ale nie płaci, bo trzyma je na „czarną godzinę”. Aż 65 proc. ankietowanych podejrzewa, że tak samo postępują ich kontrahenci.

Adam Łącki, prezes zarządu Krajowego Rejestru Długów, uważa, że tych co wolą na wszelki wypadek zatrzymać środki u siebie zamiast płacić za faktury, jest jeszcze więcej, bo ludzie niechętnie przyznają się do postaw nieakceptowanych społecznie. Zauważa, że takie postawy fatalnie wróżą na przyszłość.

„Z jednej strony mamy wiele firm, które faktycznie tracą płynność finansową, bo z dnia na dzień utraciły zdolność zarobkowania, a z drugiej sporą grupę przedsiębiorstw, które wstrzymują płatności bojąc się o przyszłość. To bardzo groźne zjawisko dla gospodarki, równie niebezpieczne jak koronawirus dla ludzi” – zaznacza szef KRD.  

Piłują gałąź, na której siedzą

Przedsiębiorstwa podchodząc w ten sposób do rozliczeń, to działają na szkodę nie tylko innych, ale też siebie. Jeśli doprowadzą do upadłości swoich kontrahentów, to może się okazać, że po epidemii nie będą mieli komu sprzedawać – uważa KRD. Gdy to zjawisko ma charakter masowy, może rozłożyć całą gospodarkę.  

W obawie o płynność przedsiębiorcy bardziej energicznie niż wcześniej upominają się o swoje należności. Zleceń wyraźnie przybyło – według Kaczmarski Inkasso.

„Przedsiębiorcy nie czekają już cierpliwie miesiącami po upływie terminu płatności, ale przekazują do windykacji zaległe faktury po kilku tygodniach, a nawet dniach” – informuje prezes firmy windykacyjnej, Jakub Kostecki.

Państwo musi pomóc w utrzymaniu płynności

Eksperci Krajowego Rejestru Długów mówią wprost, że kluczowe dla szybkiego wyjścia z kryzysu jest utrzymanie płynności finansowej jak największej grupy przedsiębiorstw. Ich zdaniem nie obejdzie się bez interwencji państwa, która powinna uspokoić nastroje niepewności.

Pomoc powinna być skierowana przede wszystkim do tych branż i firm, które nie mogą regulować swoich zobowiązań, ale taka żeby przedsiębiorcom wystarczyła na pensje jak i uregulowanie faktur. Z jednej strony zatrzyma to nakręcającą się spiralę zatorów płatniczych, z drugiej podniesie poziom zaufania, które jest niezbędne do ożywienia gospodarki – uważa KRD.

Artykuł Wirus zatorów płatniczych pochodzi z serwisu CRN.

Dane z końca 2017 r. pokazują, że 81 proc. firm ma problemy z uzyskaniem zapłaty za sprzedane towary i usługi. To o 10 proc. więcej niż w poprzednim badaniu w 2015 r.

Z tego grona niemal 60 proc. przedsiębiorstw skarży się, że co 10. faktura wystawiana przez nich każdego miesiąca pozostaje nieopłacona. Jedna trzecia firm potwierdza, że przeterminowane płatności to 11-50 proc. ich wszystkich faktur.

Rzadziej do sądu, częściej negocjacje

Co robią przedsiębiorcy, gdy kontrahent nie płaci w terminie? Zwykle niewiele.

Znacznie mniej firm konsekwentnie realizuje swoje zapowiedzi i deklaracje. W 2015 r. niemal połowa przedsiębiorców, którzy uprzedzili kontrahenta, że podejmą działania zmierzające do odzyskania należności, rzeczywiście to robiła. Aktualnie nie rzuca słów na wiatr niespełna 27 proc. Tylko połowa sprawdza wpływy na konto codziennie, 15 proc. robi to raz na tydzień, a 11 proc. raz w miesiącu.

Zmalał odsetek firm, które decydują się na korzystanie z radykalnych rozwiązań, jak zaangażowanie kancelarii prawnych czy skierowanie sprawy do sądu. Obecnie na drogę sądową występuje co piąty przedsiębiorca, podczas kiedy wcześniej opcję tę wybierało 22 proc. badanych. W 2015 r. dochodzenie należności kancelariom prawnym zlecało 26 proc. firm, obecnie niecałe 20 proc.

Przedsiębiorcy częściej niż poprzednio powierzają natomiast odzyskanie długu firmom windykacyjnym. Decyduje się na to ponad 13 proc. firm (wobec 11 proc. dwa lata temu), co prawdopodobnie związane z tym, że jest to tańsza i szybsza metoda na odzyskanie należności niż prawnicy.
Poza tym jedna trzecia dzwoni do partnerów i negocjuje warunki spłaty (poprzednio metodę tę wykorzystywało 26 proc.). Więcej firm wysyła też wezwanie do zapłaty – obecnie robi to 57 proc., a poprzednio 50 proc.

Przedsiębiorcy stosują także „miękkie” metody prewencyjne. Już w momencie wystawiania faktury ponad 11 proc. umieszcza na niej pieczęć informującą o przekazywaniu niezapłaconych należności do firmy windykacyjnej. Wcześniej robiło tak niecałe 2 proc.

Zwiększyło się także grono tych, którzy na fakturze uprzedzają kontrahentów, że jeśli nie zapłacą oni za towar lub usługę, zostaną wpisani do biura informacji gospodarczej, np. Krajowego Rejestru Długów. Rozwiązanie to wykorzystuje teraz prawie co dziesiąta firma, a poprzednio 6 proc.
 

Na dobrych chęciach się kończy

„Dobra koniunktura rozleniwiła wiele firm. Niepłacący kontrahenci nie są dla nich poważnym zagrożeniem. Pogorszenie koniunktury, a często nawet chwilowa zadyszka, może sprawić, że takie podejście mocno odbije się na koncie firmy. Dlatego na kwestie płynności trzeba patrzeć w długoterminowej perspektywie. Jeśli kontrahent odwleka płatności, a próby polubownego nakłonienia do zapłaty nie przynoszą efektu, warto rozważyć wpisanie jego zobowiązania do biura informacji gospodarczej” – twierdzi Adam Łącki, prezes Krajowego Rejestru Długów.

W badanych firmach z sektora MŚP egzekwowaniem należności najczęściej zajmuje się księgowość (46,5 proc.), a w 30 proc. odpowiadają za to osobiście szefowie lub właściciele firm. Działowi handlowemu powierza tę czynność 5 proc. firm. Natomiast 4 proc. przedsiębiorców deklaruje, że nie ma konkretnej osoby, która się tym zajmuje.

Warto przypomnieć, że w listopadzie ub.r. weszły w życie przepisy, które mają ograniczyć problem przeterminowanych płatności.

Badanie zostało przeprowadzone w listopadzie 2017 r.  na próbie 500 MŚP.

Artykuł Sposoby MŚP na zatory płatnicze pochodzi z serwisu CRN.

Tymczasem problem pogłębia się – dwa lata temu brak terminowej zapłaty sygnalizowało 71 proc. MŚP, w tym roku – 81 proc. Chodzi zarówno o regulowanie należności z faktur, jak i wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, spłacanie kredytów czy leasingu.

W 4,4 proc. firm do kasy wpływa z opóźnieniem ponad połowa pieniędzy od kontrahentów, a 11,8 proc. dostaje po terminie od 25 proc. do 50 proc. zapłaty. To mniej niż w 2015 r., kiedy ten odsetek wynosił odpowiednio 12,6 proc. i 14,2 proc., ale nadal co 6 polskie MŚP co miesiąc walczy o przeżycie, często kredytując się kosztem innych, którym też nie płaci w terminie.  

Ponad 18 proc. przedsiębiorców przyznaje, że klienci płacą im z opóźnieniem bardzo często. Dwa lata temu twierdziło tak 24 proc. ankietowanych. Z kolei 63 proc. firm sygnalizuje, że spotykają się z opóźnieniem sporadycznie lub czasami (dwa lata temu – 48 proc.). To oznacza, że zjawisko opóźnień w płatnościach dotyka większej liczby firm, ale jego dokuczliwość zmalała.

– To bez wątpienia wpływ dobrej koniunktury. Kiedy gospodarka się rozwija, przedsiębiorcy płacą chętniej. Ale z drugiej strony jeśli ktoś w tak komfortowych warunkach pozwala sobie na to, aby nie płacić w terminie, to gdy tylko pojawi się choćby niewielki kryzys, nie zapłaci na pewno – ostrzega Jakub Kostecki, prezes Kaczmarski Inkasso. Dlatego według niego warto opracować scenariusze na wypadek, gdy klient zalega z uregulowaniem należności.

Nie ma jak kontrola
Według badania aby zapobiegać zaległościom, przedsiębiorcy starają się kontrolować wpływy na konto. Wykorzystują do tego różne narzędzia. Niemal połowa samodzielnie monitoruje płatności od kontrahentów lub wspomaga się programem księgowym (prawie 40 proc.). Ci, którzy preferują bezpośredni nadzór, codziennie sami logują się na konto bankowe i sprawdzają wpływy (30 proc.) lub zlecają to księgowości (46 proc.).

– Zadziwiające jest to, że choć zjawisko płacenia po terminie jest powszechne i mocno zakorzenione w rynkowej mentalności, co druga firma nie ma opracowanego planu działania. W biznesie, jak w medycynie, profilaktyka jest zawsze tańsza od leczenia – tłumaczy Jakub Kostecki.

W stosunku do badania sprzed dwóch lat zwiększyła się liczba firm, które opracowały scenariusze działania na wypadek odwlekania zapłaty faktur przez kontrahentów. Obecnie połowa przedsiębiorców deklaruje, że ma plan działania w zakresie odzyskiwania należności (w 2015 r. – niecałe 40 proc.).

Według Kaczmarski Inkasso trzeba sprawdzać kontrahentów przed zawarciem transakcji, jak i monitorować płatności.

Badanie „Audyt windykacyjny” zostało przeprowadzone w listopadzie 2017 r. przez Keralla Research na zlecenie firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso na próbie 500 MŚP.  

Artykuł Klient nie płaci, a firmy nie wiedzą co robić pochodzi z serwisu CRN.

– Przedsiębiorcy często poprzestają na obciążeniu dłużnika kosztami windykacji, uznając że naliczenie karnych odsetek może zerwać całkowicie relacje z kontrahentem – tłumaczy Radosław Koński, dyrektor Departamentu Windykacji Kaczmarski Inkasso.

Zgodnie z przepisami wprowadzonymi w 2013 r. firma może żądać od dłużnika rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (równowartość co najmniej 40 euro). Możliwość przerzucenia kosztów windykacji na dłużnika spowodowała, że przedsiębiorcy szybciej zaczęli oddawać sprawy do windykacji, co zwiększyło skuteczność takich działań. Według badań Kaczmarski Inkasso na żądanie rekompensaty zdecydowała się prawie połowa (45 proc.) przedsiębiorców korzystających z windykacji. Okazało się jednak, że przedsiębiorstwa mikro i małe korzystają z tego uprawnienia zwykle wtedy, gdy z zapłatą zalega kontrahent o podobnej wielkości. Dużym odbiorcom rzadko stawiają takie wymagania. Najczęściej powodem jest obawa przed utratą znaczącego klienta.

Jak wynika z badania „Portfel należności polskich przedsiębiorstw”, prowadzonego na zlecenie Krajowego Rejestru Długów i Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, najmniejsze firmy czekają na zapłatę od swoich spóźnionych kontrahentów przez 4 miesiące. Dla porównania firmy największe – do 2 i pół miesiąca. Co więcej, najmniejsi przedsiębiorcy na pokrycie strat związanych z opóźnieniem płatności i kosztów windykacji przeznaczają prawie 8 proc. swoich wszystkich wydatków, podczas gdy największe organizacje – 2,4 proc.

Oznacza to, że duże firmy współpracujące z mniejszymi partnerami często wykorzystują swoją dominującą pozycję, a drobni przedsiębiorcy, którym zależy na zleceniu, godzą się na gorsze warunki.

Nadużyciom ze strony dużych graczy ma zapobiec przewidziany w nowelizacji zakaz manipulowania datą dostarczenia faktury. Otóż ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych przewiduje np., że uregulowanie należności za towar lub usługę nastąpi nie później niż 60 dni od otrzymania faktury lub rachunku. Ale w praktyce ten przepis łatwo obejść, jeśli korporacja ustali z małą firmą, że fakturę dostarczy później. Zdaniem Adama Łąckiego, prezesa Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej, duże firmy znajdą sposób na ominięcie nowego przepisu.

– Idea jest słuszna, ale etyka w biznesie w Polsce jest ciągle na niskim poziomie – komentuje szef KRD.

Artykuł Wyższe odsetki za spóźnioną zapłatę pochodzi z serwisu CRN.