Siłą rzeczy czas pandemii wyraźnie wzmocnił zainteresowanie firm rozwiązaniami ujednoliconej komunikacji. Jeśli do tej pory ktokolwiek miał jeszcze jakieś wątpliwości odnośnie do ich roli w biznesie, to teraz zostały one całkowicie rozwiane. W sytuacji, gdy większość firm oraz instytucji zostało zmuszonych do umożliwienia swoim pracownikom pracy zdalnej, po początkowym szoku i okresie przyzwyczajania się do nowych technologii, okazało się, że brak obecności w biurze nie wcale musi oznaczać spadku efektywności.

– Strategia transformacji cyfrowej, zwłaszcza w obecnej sytuacji, powinna opierać się na trzech głównych filarach: bezpieczeństwie danych, transformacji infrastruktury w kierunku chmury i maksymalizacji potencjału rozproszonych zespołów, właśnie dzięki wykorzystaniu platform UCC. Z tak postawionymi priorytetami zgadza się zdecydowana większość CIO, z którymi rozmawiamy – zapewnia Przemysław Kania, dyrektor generalny Cisco w Polsce.

Szybkie dojrzewanie klienta

Dla sprzedawcy rozwiązań UCC kluczową sprawą jest to, jak klienci chcą sobie radzić z zaistniałą sytuacją. Czy w sposób systemowy, wyrażając chęć inwestowania w profesjonalne narzędzia? Czy raczej wolą poprzestać na tym, co mieli przed pandemią (ograniczając się często do tanich czy nawet darmowych rozwiązań)? Ewentualnie może chcieliby przerzucić ciężar odpowiedzialności za działanie zdalnej komunikacji i współpracy na pracowników?

– Na początku pandemii większość klientów wychodziła z założenia, że rozwiązania, którymi obecnie dysponują są wystarczające. Jeżeli decydowali się na zakup, wybierali na przykład tańsze słuchawki lub też korzystali z darmowego oprogramowania – mówi Jakub Abramczyk, Sales Director Eastern Europe w polskim oddziale Poly.

Gdy jednak okazało się, że praca w trybie home office zostanie z nimi na dłużej, a wszystkie obowiązki służbowe muszą być realizowane w trybie zdalnym, firmy zdały sobie sprawę, że proste i często bezpłatne rozwiązania nie są w stanie sprostać ich oczekiwaniom oraz uniemożliwiają świadczenie usług na profesjonalnym poziomie. Jak zauważa Jakub Gowin z Westconu, na początku sytuacja, w jakiej znaleźli się klienci – zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego – była dla nich ogromnym zaskoczeniem. Większość z nich nie była więc na nią przygotowana. Chociaż wielu pracowników dysponowało laptopami, to pozostałe narzędzia do współpracy zdalnej działały w ograniczonym stopniu albo brakowało wiedzy, jak ich używać.

– Większe firmy zaczęły sobie radzić szybciej, natomiast w sektorze publicznym proces przechodzenia na pracę zdalną był wolniejszy. Co jest oczywiste, ponieważ proces decyzyjny jest tu znacznie wydłużony – mówi Jakub Gowin.

Problemem nie jest technologia

Z doświadczeń polskiego oddziału Cisco wynika, że o ile zapewnienie możliwości pracy zdalnej — w oparciu o odpowiednie technologie – nie było wcale trudne, to pojawiły się problemy innej natury, często dość prozaiczne. Pracownicy skarżyli się głównie na jakość połączeń internetowych czy ogólny niższy komfort pracy – zwłaszcza, jeśli mieli problem ze znalezieniem w domu dedykowanego miejsca do pracy bądź musieli jednocześnie opiekować się dziećmi ze względu na zamknięcie szkół.

Zdaniem producenta

Przemysław Kania, dyrektor generalny, Cisco  

Nastąpiła wyraźna zmiana norm kulturowych dotyczących sposobu i miejsca pracy. Pracownicy, po kilku miesiącach doświadczenia z pracą zdalną, oczekują obecnie większej swobody i możliwości wyboru – również po zakończeniu pandemii. Jednak praca w stu procentach zdalna nie jest docelowo rozwiązaniem idealnym. System hybrydowy natomiast, który uwzględnia zarówno elementy pracy w domu, jak i wykonywanie określonych zadań w biurze, jest tym modelem, który naszym zdaniem w najbliższym czasie stanie się dominujący. A zatem szanse sprzedażowe rozwiązań UCC w naszym kraju w dłuższej perspektywie będą duże.

  

Łukasz Kulig, dyrektor zarządzający, Avaya  

Firmy muszą dostosowywać swoje modele działania do nowych wyzwań związanych z zagrożeniem zdrowia i kryzysem ekonomicznym. Zdolność do zdalnej współpracy i nawiązywania relacji z dowolnego miejsca jest postrzegana w chwili obecnej jako kluczowy mechanizm, który umożliwia ciągłą komunikację z klientami, usprawnienie ich obsługi oraz zwiększenie poziomu lojalności. To już nie są rozwiązania opcjonalne, lecz obowiązkowe. Wprowadzone z uwagi na pandemię zmiany nabrały charakteru stałego, a migracja do chmury i wdrożenie nowych metod interakcji między podmiotami gospodarczymi otwierają przed przedsiębiorstwami nowe możliwości.

  

Jednocześnie firmy musiały zacząć rozliczać pracowników na podstawie wykonanych zadań, a więc nierzadko zmienić kulturę organizacji. W wielu firmach wymagało to wprowadzenia nowego sposobu zarządzania i zmiany postawy menedżerów, których rola w warunkach nowej normalności stała się ważniejsza niż wcześniej. Żeby praca zdalna mogła być efektywna, musi być prowadzona w trybie zadaniowym. Lider musi ją odpowiednio podzielić i w prosty sposób komunikować swoje oczekiwania, bardziej sprawdzając efekt końcowy, niż na bieżąco kontrolować pracowników.

W wielu obszarach praca zdalna staje się standardem, szczególnie dla osób młodych, które właśnie wchodzą na rynek pracy. Stosowanie nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych pozwala szybciej reagować na zmieniające się wymagania rynku, podnosić wydajność pracy, poziom zadowolenia pracowników i w efekcie poprawiać wyniki biznesowe przedsiębiorstw.

– Gdy mowa o miernikach efektywności, to pamiętajmy, że niektóre grupy pracowników, na przykład handlowcy, pracowali zdalnie na długo zanim ten termin stał się modny. Obecnie, kiedy praca zdalna okazała się niezbędna w walce z rozprzestrzenianiem się koronawirusa, została ona wdrożona w firmach, które nie zawsze są na nią gotowe organizacyjnie lub mentalnie – mówi Łukasz Kulig, dyrektor zarządzający Avaya.

Chmura w ofensywie

Przez długie lata komunikacja biznesowa opierała się głównie na telefonie i poczcie elektronicznej, zapewniających łączność głównie lokalnie – w tym samym budynku biura albo w obrębie jednej firmy. W ostatnich latach potrzeby komunikacyjne zmieniały się diametralnie, a pandemia, w czasie której większość pracowników pracuje zdalnie, tylko przyspieszyła transformację. Jednocześnie COVID-19 zadziałał jako akcelerator migracji do chmury. W czasach niepewności przejście na model OPEX wydaje się atrakcyjne – usługi subskrypcyjne, stanowiąc część stałych kosztów operacyjnych przedsiębiorstwa, mogą zapewniać większą przewidywalność finansową.

Zdaniem dystrybutora

Jakub Gowin, dyrektor sprzedaży, Westcon  

Od początku pandemii zarówno firmy prywatne, jak i instytucje publiczne – w szczególności szkolnictwo – miały możliwość bezpłatnego testowania wszelakich rozwiązań do pracy oraz nauki zdalnej. Począwszy od prostych wideokonferencji, a skończywszy na pełnej funkcjonalności rozwiązań do wielostronnej współpracy. W efekcie coraz więcej inwestuje się w rozbudowę i modernizację posiadanych systemów telekomunikacyjnych oraz platform UCC. To obecnie już systemowe działanie, bo zdecydowana większość firm oraz instytucji zdaje sobie sprawę z wynikających z UCC korzyści. Te, które wcześniej zapewniły sobie odpowiednie narzędzia pracy, jedynie dokupują dodatkowe licencje.

  

Zdaniem integratora

Co zrozumiałe, w czasie kryzysu możliwość skalowania chmurowego rozwiązania UCC „w górę” lub „w dół” w razie potrzeby, bez konieczności zakupu infrastruktury sprzętowej, to bardzo przekonująca opcja, zwłaszcza dla mniejszych organizacji. W przypadku platformy on-premise trzeba nie tylko znaleźć pracowników i budżet na zarządzanie lokalnym środowiskiem UCC, ale także zapewnić jego bezpieczeństwo i zgodność z regulacjami. Nie wspominając już o przyszłych kosztach aktualizacji systemu i rozbudowy sprzętu. Dlatego szybko rosną przychody dostawców chmury publicznej, świadczących także usługi ujednoliconej komunikacji i pracy zespołowej.

Będzie popyt na UCC

W powyższym kontekście szczególnie ciekawa wydaje się odpowiedź na pytanie: jak przyspieszenie trendów takich, jak zdalna praca i wirtualne spotkania, wykorzystanie chmury czy telemedycyna, przełoży się na szanse sprzedażowe rozwiązań UCC w naszym kraju w dłuższej perspektywie? Otóż, chociaż rozmówcy CRN Polska zgodnie przyznają, że trudno o długoterminowe przewidywania w tak niepewnej sytuacji, to generalnie oczekiwany jest wzrost wykorzystania hybrydowych metod pracy we wszystkich branżach. Co więcej, od tego raczej nie będzie odwrotu i już dzisiaj można śmiało stwierdzić, że miejsce pracy nie będzie dłużej tożsame z fizyczną przestrzenią biurową. Hybrydowa przyszłość pracy pociągnie za sobą nieuniknione wręcz zmiany systemowe.

– Wprowadzone z uwagi na epidemię nowego koronawirusa zmiany nabrały charakteru stałego, a migracja do chmury i wdrożenie nowych metod interakcji otwierają przed podmiotami gospodarczymi nowe możliwości. Dochodzi do tego duża presja ze strony konsumentów. Aby temu sprostać, firmy są zmuszone do wdrażania nowoczesnych, zdalnych kanałów komunikacji i współpracy – podkreśla dyrektor zarządzający Avaya.

Co ważne, w miarę jak firmy, ich liderzy i pracownicy coraz bardziej oswajali się z pracą zdalną, następowały coraz bardziej pozytywne zmiany w ich nastawieniu do niej. Z regionalnego badania Cisco „Workforce of the Future”, które dotyczą Polski, wynika, że aż 83 proc. pracowników biurowych chce mieć możliwość wyboru miejsca, z którego będą pracować. Z kolei 68 proc. ankietowanych chce zachować autonomię, której doświadczyli w czasie lockdownu. Wreszcie 85 proc. respondentów wskazuje na konieczność zapewnienia każdemu członkowi dostępu do technologii niezbędnej do wykonywania obowiązków w domu na takim samym poziomie, jak w biurze.

– Jeśli powyższe dane zestawimy z tym, że przed pandemią tylko 5 proc. pracowników biurowych w Polsce wykonywałoswoje obowiązki przez większość czasu zdalnie, to widać, że mamy do czynienia z ogromną zmianą – mówi Przemysław Kania.

Jakub Abramczyk zwraca uwagę na telemedycynę, która ułatwia konsultacje ze specjalistami. Korzystają na tym przede wszystkim osoby mieszkające w znacznej odległości od szpitali czy przychodni. Z kolei wideokonferencje w edukacji zdalnej są postrzegane jako trend, który może w dalszej perspektywie zmniejszyć różnice między uczniami, dając im przy tym równe szanse w dostępie do nauki. Oczywiście, o ile wszyscy będą dysponować odpowiednimi narzędziami – w przeciwnym razie różnice się tylko pogłębią… Dlatego w przypadku telemedycyny, nauki na odległość, czy home office’u ważny jest dostęp do technologii, która działa na wielu platformach i jest dopasowana do potrzeb odbiorcy, gwarantując także niezawodność oraz łatwość użytkowania.

UCC: kto rozdaje karty? Na sam koniec 2020 r. poznaliśmy wyniki globalnej sprzedaży rozwiązań UCC za III kwartał ub.r. Według IDC światowy rynek zintegrowanej komunikacji i współpracy był warty w tym okresie 12,2 mld dol. To oznacza, że urósł o 26,7 proc. rok do roku, a jednocześnie o 6,6 proc. w stosunku do II kw. ub.r., czyli okresu, w którym mieliśmy w wielu krajach ścisły lockdown. W segmencie „Collaboration” (obejmującym oprogramowanie do wideokonferencji i usługi w chmurze) odnotowano aż 46,7 proc. wzrostu rok do roku i 5,3 proc. wobec II kw. br. Liczba subskrypcji była o 37,8 proc. wyższa. Przychody zwiększają się głównie dzięki rozwiązaniom chmurowym, po które masowo sięgnęły przedsiębiorstwa w czasie pandemii. Nie powinno więc zaskakiwać, że liderem segmentu UCC, dystansującym konkurencję, jest Microsoft. W ciągu roku przychody koncernu z Redmond poszły w górę aż o 45 proc., osiągając w III kw. 2020 r. poziom 4,3 mld dol. W rezultacie do Microsoftu należy 35 proc. rynku. Na drugim miejscu jest Cisco z przychodem 1,3 mld dol. w III kw. br., co oznacza 10,6 proc. udziału w rynku. Producent odnotował jednak spadek o blisko 4 proc. wobec ub.r. Pozostali gracze mają jednocyfrowe udziały – w przypadku Zooma wynoszą 6,2 proc., Avaya ma 2,7 proc., zaś RingCentral 1,9 proc.

Artykuł Rozwiązania do zunifikowanej komunikacji i współpracy pochodzi z serwisu CRN.

Co istotne, samo szyfrowanie, jeszcze zanim zostało wprowadzone RODO, było uznawane za podstawowy sposób zapewnienia poufności danych osobowych. Chroni bowiem je w ruchu, przy przesyłaniu przez sieć publiczną, w której istnieje niebezpieczeństwo „podsłuchania” informacji przez osobę do tego nieuprawnioną, a także ich zmiany, uszkodzenia lub zniszczenia. Od dawna jest też zalecane stosowanie środków ochrony kryptograficznej do zabezpieczania sprzętu i nośników przenośnych w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa systemów informatycznych, wykorzystywanych do przetwarzania danych osobowych.

Nie jest źle, ale dobrze też nie

Świadomość wagi szyfrowania jest już dość wysoka. Jak wynika z danych Netology, które zaprezentowano w raporcie „It is Security Report, Sir”, to jedna z najczęściej stosowanych metod zabezpieczeń. Z grupy dwóch tysięcy ankietowanych ekspertów bezpieczeństwa aż 74 proc. przyznało, że stosuje takie rozwiązania w swojej firmie. I chociaż we współczesnym biznesie bardzo ważne jest szyfrowanie urządzeń mobilnych, to zdecydowało się na to jedynie 38 proc. pytanych. Z kolei32 proc. potwierdziło, że ich firmy zaimplementowały narzędzia Data Leak Prevention, a 23 proc. oparło swoje zabezpieczenia na wirtualizacji stacji roboczych.

Wobec olbrzymiego wzrostu znaczenia pracy zdalnej, w ostatnim czasie szyfrowanie komputerów przenośnych i urządzeń mobilnych, na których często przechowywane są dane o szczególnej wrażliwości, powinno być w firmach i instytucjach priorytetem. Niestety, wciąż nie jest. Wynika to po części z lekceważenia zagrożenia – w końcu komunikat o pozostawieniu laptopa w taksówce nigdy nie wywoła takich emocji, jak ten o hakerach, którzy przełamali zabezpieczenia i spenetrowali sieć. Dlatego administratorzy w przedsiębiorstwach pamiętają o firewallach i innych rozwiązaniach bezpieczeństwa sieciowego, a zaniedbują szyfrowanie urządzeń końcowych. Tymczasem różne badania pokazują, że wycieki danych, wynikające z utraty urządzeń przenośnych, mogą stanowić nawet 40 proc. wszystkich tego rodzaju incydentów.

Wyciek danych w wyniku utraty komputera przenośnego może mieć bardzo poważne konsekwencje dla ofiary. W końcu ubiegłego roku na warszawskiej SGGW zaginął laptop, na którym przechowywano szczegółowe dane wszystkich kandydatów na studentów, w tym ich numery PESEL, serie i numery dowodów osobistych oraz adresy zamieszkania. Studenci zarzucili uczelni brak rozwiązań zgodnych z RODO i jeśli w wyniku pozwu dojdzie do odszkodowań, uczelnia będzie musiała znaleźć na nie wiele milionów złotych. A przecież, gdyby dane były skutecznie zaszyfrowane, w ogóle nie byłoby o tym mowy. Dlatego tak ważne staje się zabezpieczenie urządzeń mobilnych przed nieuprawnionym dostępem lub uniemożliwienie odczytu danych po ich przypadkowym utraceniu.

Zdaniem specjalisty

Robert Sepeta, Business Development Manager, Kingston Technology  

Od wielu lat prowadzimy kampanię informacyjną wśród użytkowników domowych, przedsiębiorstw oraz resellerów, uświadamiającą im bezwzględną konieczność szyfrowania wszelkich danych, które są w jakikolwiek sposób przenoszone, a więc narażone na zgubienie lub kradzież. Nasze doświadczenia wynikają z praktyki. Jak powszechnie wiadomo, najsłabszym ogniwem w nawet najlepszych systemach ochrony jest człowiek. Wiele spotkań i rozmów z klientami utwierdziło nas w przekonaniu, że podstawą każdego skutecznego systemu bezpieczeństwa jest silne szyfrowanie sprzętowe, które nie pozostawia użytkownikowi furtki pozwalającej na pominięcie tego zabezpieczenia.

  

Piotr Kawa, Business Development Director, Bakotech  

Rośnie świadomość klientów w obszarze zapobiegania wyciekom danych, choć nie tak dawno takie systemy były zarezerwowane tylko dla dużych przedsiębiorstw. Często też – z powodu zaawansowanych mechanizmów ochrony – kojarzone były z długim procesem implementacji. Obecnie potrzebę posiadania rozwiązań DLP wykazują także mniejsze i średnie firmy. Zdają sobie one sprawę jak cenne są dane, które przetwarzają. Nie mam tu na myśli tylko danych osobowych, w przypadku których wiele projektów zostało wymuszonych przez RODO, ale także informacje finansowe, wartość intelektualną, know-how, kody aplikacji itp. Poza tym na rynku można obserwować unifikację warstw ochrony. W tym kontekście pojawiają się produkty, które oprócz „klasycznego” Data Leak Prevention posiadają również zaawansowane funkcje Endpoint Detection & Response.

  

Zabezpieczenia w zasięgu ręki

Trudno uwierzyć pytanym przez Netology ekspertom bezpieczeństwa, którzy przyznali, że w ich firmie nie ma żadnych narzędzi chroniących dane na urządzeniach. A taką deklarację złożyło 13 proc. respondentów… Trudno dlatego, że takie rozwiązania są łatwo dostępne, wręcz dostarczane wraz systemem operacyjnym.

Takie narzędzia, jak BitLocker (Windows) czy FileVault (macOS), umożliwiają pełne szyfrowanie dysków na komputerach mobilnych, co stanowi całkiem bezpieczne rozwiązanie. W przypadku zagubienia lub kradzieży zaszyfrowanego laptopa bez loginu i hasła nikt nie będzie miał dostępu do znajdujących się na nim informacji. Nie będzie go można uruchomić, a dane będą chronione nawet po wyjęciu dysku z komputera i próbie uruchomienia go w innym systemie. Po wprowadzeniu szyfrowania przestępca musi się bardzo napocić, aby rozbroić zabezpieczenia w celu zdobycia cennych dla niego informacji. Z kolei, gdy dane są niezaszyfrowane, w jego ręce mogą wpaść nawet hasła, które będzie mógł wykorzystać do innych ataków.

Nie tylko lekceważenie zagrożenia jest przyczyną rezygnacji z szyfrowania. Tak jak w przypadku jakiegokolwiek innego zaawansowanego zabezpieczenia, stanowi ono znaczne obciążenie dla administratorów. Muszą oni bowiem nabyć wymagane kwalifikacje i sprawić, by stało się ono łatwo zarządzalne i niezawodne. Nie mogą dopuścić do sytuacji, w której nie będzie można odzyskać danych szyfrowanych na urządzeniach pracowników.

Aby tego uniknąć trzeba zapewnić zarządzanie kluczami kryptograficznymi, by z jednej strony wymuszać użycie szyfrowania, z drugiej – posiadać dostęp do haseł. Dlatego administratorzy, którzy nie mają czasu lub niezbędnej wiedzy, będą unikać wdrożenia szyfrowania urządzeń końcowych, nawet mając odpowiednie rozwiązania w zasięgu ręki.

W ostatnim czasie zdarzają się jednak sytuacje, że może takich rozwiązań brakować. Wtedy, gdy – jak to się mówiło w słusznie minionej epoce – na rynku wystąpią „przejściowe problemy z zaopatrzeniem”. Jak zauważa Robert Sepeta, Business Development Manager w Kingston Technology, zmiana trybu pracy na zdalny wymusiła na przedsiębiorstwach, a właściwie na ich działach IT i bezpieczeństwa, wprowadzenie nowych, dodatkowych zabezpieczeń. Firmy zmuszone były też zaopatrzyć swoich pracowników w więcej laptopów.

– Ogromne zapotrzebowanie na komputery przenośne spowodowało, że zakup odpowiedniego sprzętu, spełniającego wymogi bezpieczeństwa, graniczył wręcz z cudem. Firmy posiłkowały się sprzętem przeznaczonym do użytku domowego, który nie posiadał wbudowanego modułu szyfrowania TPM. Rozwiązaniem problemu mogą być dyski SSD, które mają wbudowane sprzętowe szyfrowanie AES-256. Wówczas wystarczy wymiana nośnika, aby takie urządzenie odpowiednio zabezpieczyć – mówi Robert Sepeta.

Trzy pytania do…  

Pawła Sobóla, inżyniera IT w ITPunkt

 

 

 

1. Nie wszystkie sposoby ochrony infrastruktury IT są traktowane równie serio. Dlaczego? O cyberatakach jest głośno, więc przedsiębiorcy bardzo dobrze zdają sobie sprawę, że trzeba zabezpieczyć przed nimi firmową infrastrukturę. A zatem wdrożyć firewalle, zainstalować oprogramowanie chroniące urządzenia końcowe przed złośliwym oprogramowaniem, ostrzegać pracowników przed phishingiem itp. Natomiast o ochronie urządzeń mobilnych przed wyciekiem danych przy użyciu szyfrowania dysków najczęściej się zapomina lub odsuwa się takie wdrożenie na później. Tymczasem powinna być to sprawa priorytetowa, ponieważ dotyczy jednego z kluczowych narzędzi do zabezpieczania naszych danych.
2. Jak zróżnicować sposób zabezpieczania w zależności od wielkości firmy? W przypadku małego podmiotu, posiadającego kilka komputerów, można ręcznie uruchomić szyfrowanie na każdej maszynie wymagającej zabezpieczenia. W przedsiębiorstwach, w których urządzeń mobilnych z dyskami do zaszyfrowania może być setka albo więcej, konieczne będzie systemowe podejście, uwzględniające kontrolę działania tej warstwy ochronnej, zarządzanie nią, zapewnienie możliwości odzyskiwania danych w razie awarii systemu itp. Warto skorzystać przy tym z komputerów przenośnych wyposażonych w moduł TPM, dzięki czemu zastosowanie szyfrowania stanie się transparentne dla ich użytkowników.
3. Na co szczególnie zwracać uwagę w projektowaniu odpowiedniego systemu ochrony? Wdrożenie szyfrowania, zwłaszcza na większą skalę, musi być zaplanowane w najdrobniejszych szczegółach. Pozwoli to uniknąć błędów, które mogą nawet sparaliżować działalność firmy. Przecież skutki nieumiejętnego użycia szyfrowania dysków mogą być podobne do ataku ransomware. Dlatego klient może skorzystać ze wsparcia doświadczonego partnera, który pomoże wdrożyć narzędzie ochrony tak, by zapewniało najwyższy możliwy poziom bezpieczeństwa bez zbędnego ryzyka.

  

Szyfrowanie dysków to wciąż za mało

Rzecz jasna samo szyfrowanie dysków nie jest wystarczające, bo użytkownicy mogą na przykład kopiować odkodowane pliki ze swojego laptopa na pamięci USB. Niekontrolowane użycie tych nośników jest częstym powodem utraty danych. Pendrive, mimo swoich rozmiarów, może mieć dzisiaj dużą pojemność, a właśnie ze względu na wymiary łatwo go zgubić czy ukraść. A jednak nie wydaje się sensowna całkowita blokada portów USB w komputerach, która wprawdzie uniemożliwi zgrywanie danych na pendrive’y, ale jest to rozwiązanie radykalne, utrudniające pracę. Lepsze wydaje się systemowe wymuszenie szyfrowania wszystkich danych przenoszonych i kopiowanych na nośniki USB albo użycie sprzętowo szyfrowanych pamięci przenośnych. Pracownicy mogą też wysłać odszyfrowane pliki pocztą e-mail jako załączniki. A ponieważ dane mogą wyciekać na wiele innych sposobów, konieczne jest zastosowanie dodatkowych środków i rozwiązań, składających się na ochronę DLP (Data Leak Prevention).

– Szyfrowanie nie jest w 100 procentach bezpieczne bez rozwiązania DLP, ale i DLP nie jest kompletne bez dodatkowej warstwy szyfrującej oraz odpowiedniego sklasyfikowania danych. Każdy, kto rozważa pozostawienie ochrony danych tylko szyfrowaniu, powinien wpisać w wyszukiwarkę hasło „wyciek danych”. Lista informacji medialnych tylko z jednego tygodnia pokazuje, jak bardzo potrzebujemy DLP – mówi Łukasz Niedośpiał, Business Development Manager w Bakotechu.

Trzeba jednak pamiętać, że żadna implementacja ochrony informacji nie zakończy się sukcesem bez skutecznej polityki klasyfikowania danych i ustalenia ścisłych reguł dostępu do nich. To ważne, ponieważ najsłabszym ogniwem zawsze jest autoryzowany użytkownik końcowy. Dlatego tak istotne jest dbanie o świadomość zagrożeń. Niestety, nie poświęca się temu należytej uwagi. We wspomnianym raporcie Netology aż 64 proc. ekspertów przyznało, że w ich firmach nie są przeprowadzane testy socjotechniczne, których wyniki mogłyby posłużyć do edukacji pracowników i wskazywania najczęstszych błędów. Dlatego w sytuacji, gdy ludzie stanowią najczęstszy powód wycieku danych, najlepszym podejściem będzie takie wdrożenie szyfrowania i szerzej rozumianej ochrony DLP, które będzie wymagać jak najmniejszej interakcji nie tylko po stronie użytkownika, ale także administratora.