I tu mamy pierwszą wątpliwość. Dlaczego w ogóle mówimy o bezpieczeństwie? Co właściwie oznacza bezpieczeństwo systemów? Dla kogo i jak mają być one bezpieczne – czy dla ich właścicieli czy dla użytkowników? Zapewne brak wirusów w takim systemie można uznać za zapewnienie bezpieczeństwa w użytkowaniu systemu. Jednakże lepsze byłoby przetłumaczenie terminu security na ochrona, a wtedy fraza ochrona systemów teleinformatycznych jest dużo lepiej zrozumiała i wprost określa cel działania (popatrzmy na groźnie brzmiące nazwy instytucji: MBP, KBW, UB, SB, ABW ale też WOP, UOP, BOR, SOP). Ale takie rozumienie terminu security, jak widać, było za trudne dla tłumaczy tekstów unijnych.

W ślad za tą dyrektywą pojawiła się w Polsce ustawa implementująca zapisy dyrektywy, o zupełnie odmiennym tytule: Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Tam, zamiast definicji z dyrektywy, bezpieczeństwo sieci i systemów informatycznych zdefiniowano jako cyberbezpieczeństwo – odporność systemów informacyjnych (równoważnych systemom teleinformatycznym) na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy. Taka definicja lepiej odnosi się do pojęcia cyberochrona, tym bardziej że, oprócz wmontowanej w systemy odporności, trzeba te systemy i sieć z zewnątrz aktywnie monitorować pod kątem tego, czy nie następują próby włamań, czyli sprawować ochronę. Dlaczego zatem zrezygnowano z powielenia treści z dyrektywy? Przyczyn takiego podejścia długo nie chciano wytłumaczyć – aż do teraz.

Rodzi się pytanie, skąd się wzięło to cybersecurity? Niestety zostało przywleczone do Europy i Polski przez wojska amerykańskie działające w ramach NATO. Co więcej, jeszcze w 2017 roku w UK stwierdzono: In recent years, ‘Cyber Security’ has emerged as a widely-used term with increased adoption by practitioners and politicians alike. However,as with many fashionable jargon, thereseems to be very little understanding of what the term really entails (Towards a More Representative Definition of Cyber Security, University of East London, The journal of Digital Forensics, Security and Law). Przy okazji proszę zwrócić uwagę na zapis Cyber Security – jako nazwę własną.

Nie wnikając tutaj w rozstrzyganie czym jest, a czym nie jest cybersecurity warto stwierdzić, że sam przedrostek cyber budzi pytanie o to, co on de facto oznacza. W niektórych amerykańskich i polskich słownikach jest to coś związane z komputerami oraz siecią internetową. Nam starszym kojarzy się to z cybernetyką – nauką o komunikacji w człowieku i maszynie, wypartą z czasem przez rozwój informatyki. Młodszym kojarzy się z grami komputerowymi, a ostatnio z grą Cyberpunk 2077. Dla mnie nie jest to termin informatyczny.

Niestety, obecnie podważanie sensu używania mało zrozumiałego terminu cybersecurity czy cyberbezpieczeństwo w odniesieniu do tak poważnej sprawy jak ochrona systemów teleinformatycznych staje się praktycznie niemożliwe. W Komisji Europejskiej w grudniu 2020 r. zaprezentowano projekt nowej dyrektywy NIS 2.0 on measures for a high common level of cybersecurity across the Union, mającej zastąpić istniejącą dyrektywę NIS. Przy okazji wyjaśniło się, dlaczego w Polsce pojawiła się ustawa o cyberbezpieczeństwie – chcieliśmy być pierwsi z tym terminem.

W tej propozycji dyrektywy jednak odnajdujemy definicję: security of network and information systems, którą można przetłumaczyć (Google) na: ochrona sieci i systemów informatycznych oznacza zdolność sieci i systemów informatycznych do opierania się, przy określonym poziomie zaufania, wszelkim działaniom, które zagrażają dostępności, autentyczności, integralności lub poufności przechowywanych, przesyłanych lub przetwarzanych danych,lub oferowanych usług powiązanych przez te sieci i systemy informatyczne, lub dostępne za ich pośrednictwem, oraz definicję (z dokumentu 2019/188 Rady i Parlamentu Europejskiego) w tłumaczeniu (Google): cyberbezpieczeństwo oznacza działania niezbędne do ochrony sieci i systemów informatycznych, użytkowników takich systemów i innych osób dotkniętych cyberzagrożeniami. Z tej definicji wyraźnie widać, że w tłumaczeniu na polski powinna to być definicja cyberochrony, która jest zdefiniowana chyba tylko po to, aby kwestię informatycznych włamań odnieść też do użytkowników. Jest mi to trudno zrozumieć, gdyż wszelkie zagrożenie dla osób tkwi w trzewiach systemów i wystarczy je tam wykryć i usunąć, a wtedy i te osoby będą chronione.

Nie czas i miejsce na analizowanie treści propozycji nowej dyrektywy. W skrócie nie ma w niej nic, co by bezpośrednio inicjowało prowadzenie aktywnych działań prewencyjnych wobec potencjalnych i rzeczywistych krakerów wraz z działaniami operacyjnymi, zapobiegających atakom oraz wykrywających i aresztujących sprawców takich ataków. Ale to już inna historia.

Nas tutaj interesuje niezbyt szczęśliwie dobrana terminologia. Nie ma bowiem uzasadnienia posługiwanie się nowomodnym żargonem cyberbezpieczeństwo (jeśli już to raczej cyberochrona) czy też innym cybercosiem. Wystarczy mówić o ochronie systemów teleinformatycznych, co jest bardziej dla wszystkich zrozumiałe. Niestety przy tych słowotwórczych działaniach informatyków nie było.

Co gorsza, informatyków też nie było przy formułowaniu zapisów tych dyrektyw, a szkoda, bo za sprawną ochronę systemów teleinformatycznych to właśnie informatycy będą jako pierwsi odpowiadać, narażając się też (czasem nawet ze swoimi rodzinami) na wiele innych zagrożeń natury kryminalnej (głównie szantaży w celu pozyskania wejść do systemu), gdyż jest to przede wszystkim ogromna przestrzeń działań przestępczo-terrorystycznych. A o ochronie i bezpieczeństwie informatyków nic w tych dyrektywach nie ma!

Artykuł O pojęciu cyberbezpieczeństwa słów kilka pochodzi z serwisu CRN.

Mediany wynagrodzeń miesięcznych brutto po specjalności studiów wyższych informatyka, w zależności od wielkości miasta (w zł)

– małe: 3500
– średnie: 4000
– duże: 6200
– Warszawa: 8500

Z kolei w przypadku specjalizacji 'elektronika i automatyka’, która jest druga w rankingu pod względem wysokości wynagrodzeń, różnice płac między dużymi i miastami nie są tak duże. Mianowicie według danych Sedlak & Sedlak w małych miastach fachowcy w tej dziedzinie zarabiają (podane stawki to mediany) 5200 zł, w średnich – 5000, w dużych – 5800, a w Warszawie – 7500. Co ciekawe, mediana wynagrodzeń w średnich miastach okazała się niższa niż w małych ośrodkach.

Dane pochodzą z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń. Uczestniczyło w nim ponad 161 tys. osób, uwzględniono dane 143 tys.

Artykuł Raport: zarobki informatyków w małych i dużych miastach pochodzi z serwisu CRN.

– Wprawdzie kształcimy bardzo dużo informatyków, ale to ciągle za mało – mówił minister podczas inauguracji Europejskiego Tygodnia Kodowania w Polsce. I apelował: – Dzisiaj lekcje kodowania, wprowadzenie informatyki do szkoły i powszechna nauka tej dziedziny powinny być pierwszym wyzwaniem nowoczesnej szkoły.

Zapewnia, że polscy programiści są cenieni w świecie i rozchwytywani przez największe firmy z branży IT. Poziom kształcenia na polskich uczelniach także jest doceniany za granicą. Zainteresowanie tą dziedziną rośnie, o czym może świadczyć, że do Tygodnia Kodowania w Polsce zgłoszono ponad 1100 różnych wydarzeń. Wśród zgłaszających są szkoły, biblioteki, organizacje pozarządowe, start-upy i duże korporacje.

Z drugiej strony dane dotyczące wykluczenia cyfrowego pokazują, że kompetencje w tej dziedzinie są piętą achillesową Polaków. Jedna trzecia społeczeństwa nie korzysta z komputera i Internetu. Jak podkreśla minister, szybko nadrabiamy zaległości związane z infrastrukturą dostępową oraz liczbą dostępnych e-usług, jednak prawdziwym wzywaniem pozostają umiejętności. Inwestycje w tych obszarach objęto programem Polska Cyfrowa, z którego w latach 2014-2020 do wydania będzie 2,2 mld euro.

– Młode pokolenie ma bardzo wysoko rozwinięte umiejętności cyfrowe, aczkolwiek one pozwalają raczej się bawić komputerem, tabletem czy Internetem. Nie mamy wiedzy o tym, jak wykorzystywać wszystkie możliwości tych urządzeń. Kodowanie temu właśnie służy – mówi Michał Boni, europoseł, były minister administracji i cyfryzacji. – Wielka Brytania od pewnego czasu ma kodowanie jako element stałego kształcenia, podobnie jak Estonia i Finlandia. My również powinniśmy zmierzać w tym kierunku.

Upowszechnianiu wśród najmłodszych wiedzy na temat korzystania z nowoczesnych technologii mają służyć takie programy, jak Mistrzowie Kodowania i Mistrzowie Kodowania Junior, realizowane z inicjatywy Samsunga. Biorą w nich udział tysiące uczniów i przedszkolaków. Mistrzowie Kodowania zostali głównym partnerem polskiego Tygodnia Kodowania.

– Jak uczyć kodowania? Ja używałbym raczej określenia uczyć myślenia strategicznego i analitycznego, a kodowanie, np. poprzez proste języki typu Scratch, ma pokazać, jak to wdrażać w działaniu. Programowanie to jest szersze pojęcie niż tylko kodowanie, a warto mówić o tym jako o formie twórczości. Chodzi o to, by pokazywać młodym ludziom, że komputery służą nie tylko do zabawy, lecz także do wielu innych rzeczy – mówi Włodzimierz Marciński, lider cyfryzacji w MAC.

Eksperci podkreślają, że edukowanie najmłodszych pokoleń w tej dziedzinie będzie miało korzystne efekty także dla starszych pokoleń.

Tydzień Kodowania to coroczna inicjatywa Komisji Europejskiej, której celem jest popularyzacja idei programowania. Między 10 a 18 października w całej Polsce odbędzie się ponad 1100 różnego typu imprez: spotkań, warsztatów, szkoleń, konferencji związanych z technologiami cyfrowymi i nauką programowania dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Artykuł Polska kształci za mało informatyków, dzieci mają uczyć się kodowania pochodzi z serwisu CRN.

Inżynier oprogramowania w Polsce zarabia według Sedlak&Sedlak 20870 euro rocznie (ok. 86,2 tys. zł, ok. 7180 zł miesięcznie). Także pod tym względem polscy specjaliści są na przedostatnim miejscu, przed Węgrami. Podobne zarobki oferowano w Grecji, Włoszech i Portugalii, natomiast wyraźnie wyższe – w Hiszpanii (prawie o połowę więcej niż w Polsce). Fińscy, irlandzcy, holenderscy i angielscy inżynierowie oprogramowania mogli liczyć na dwa razy więcej niż ich koledzy w naszym kraju.

W Polsce programiści Java przeciętnie zarabiają 18502 euro rocznie (76,4 tys. zł, ok. 6365 zł miesięcznie). W porównaniu z Grecją to o połowę więcej. Programiści Java w Portugalii otrzymują mniejsze wynagrodzenie niż w Polsce  o 47 proc., a pensje w Hiszpanii są niższe o niecałe 20 proc. Natomiast we Francji są dwa razy wyższe, a o prawie 2,5 razy większe – w Holandii i Anglii.

Dane pochodzą z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń.

Artykuł Pensje w IT: gdzie w Europie dobrze płacą pochodzi z serwisu CRN.

– Rynek informatyczny rośnie średnio kilkanaście procent rocznie, natomiast absolwentów przybywa kilka procent – zauważa Adam Mitura. Niekorzystny trend zostanie wzmocniony przez niż demograficzny. Wśród deficytowych specjalności są programiści, wdrożeniowcy, konsultanci z dużym doświadczeniem. Największe braki występują w dużych miastach, gdzie działają setki firm IT i co roku powstają nowe.

Niedobór kadr IT potwierdza także badanie „niedobór talentów” ManpowerGroup. Fachowcy od IT znaleźli się w pierwszej dziesiątce zawodów, w których trudno pracodawcom znaleźć odpowiedniego pracownika.

W całej Unii Europejskiej według Newserii brakuje 274 tys. informatyków. Za 6 lat liczba ta może wzrosnąć do miliona. 

Artykuł W Polsce brakuje 50 tys. informatyków pochodzi z serwisu CRN.

– Zapotrzebowanie na informatyków jest ogromne. Często szukamy ich za granicą, zwłaszcza wschodnią – mówi agencji Newseria Biznes Jarosław Szawlis, prezes InsERT-u, która ma siedzibę we Wrocławiu. Jego zdaniem przepływ informatyków będzie następował mimo problemów językowych.

Poza importem specjalistów rozwiązaniem może być praca zdalna. Jednak w praktyce ten pomysł nie zawsze się sprawdza.

– Część zadań można wykonywać z domu, ale bezpośredni kontakt jest bardzo potrzebny. Programiści muszą spotykać się i mieć ze sobą kontakt, aby współpracować – mówi szef InsERT-u.

Brak informatyków jest problemem ogólnoświatowym. Według raportu Manpower Group „Niedobór talentów” opublikowanego w 2013 r., pracownicy działów IT są wśród dziesięciu zawodów szczególnie dotkniętych niedoborem talentów, zarówno w skali świata, jak i w regionie EMEA. W Polsce pracownicy IT znajdują się na 8. miejscu wśród zawodów, w których najbardziej brakuje wykwalifikowanych kadr.

Artykuł W Polsce coraz bardziej brakuje informatyków pochodzi z serwisu CRN.

Artykuł Informatycy ukarani za hakerów pochodzi z serwisu CRN.

– Zleceniodawcy coraz częściej oczekują konkretnych usług technologicznych o wysokim stopniu zaawansowania zamiast całych systemów IT – mówi Przemysław Berendt, Globalny Wiceprezes ds. Marketingu w Luxofcie – Z drugiej strony, informatycy często włączani są w pracę całego zespołu albo odpowiadają za bezpośredni kontakt z klientem firmy. Przyszły rok będzie należał do ekspertów, którzy wiedzę w najpopularniejszych dziś dziedzinach IT, połączą z biznesowym wyczuciem i umiejętnościami miękkimi.

Według ManPower Group, na niedobór kompetencji miękkich czy umiejętności komunikacyjnych wśród kandydatów narzekało w 2012 r. 18 proc. pracodawców. – Zatrudniając programistów, szczególną uwagę zwracamy właśnie na ich zdolności do współpracy z klientem i innymi członkami zespołu, a także na intuicję biznesową – przyznaje Przemysław Berendt.

Dziś – w oczach menedżerów – informatyk to nie tylko specjalista od nowoczesnych technologii, lecz także osoba dobrze funkcjonująca w różnych zespołach projektowych, dobrze rozumiejąca potrzeby zleceniodawców. 
– Poszukujemy specjalistów, którzy będą nie tylko sprawnie wdrażać nowe rozwiązania, ale także potrafią wsłuchać się w potrzeby klienta i zaoferować mu znaczną wartość dodaną – tłumaczy Michał Grabarz, Dyrektor ds. Usług IT w Infosys BPO Europe.

Zdaniem analityków Canalys, tegoroczny wzrost rynku centrów zarządzania dużymi zasobami danych, wyniesie 30 proc.

– Wśród najważniejszych trendów w obszarze cyfrowej archiwizacji danych warto wyróżnić coraz większe zaawansowanie stosowanych rozwiązań. Archiwum danych najczęściej łączone jest z systemami typu Workflow, umożliwiającymi nadanie dokumentom określonego biegu – mówi Maciej Nuckowski, Dyrektora Działu Usług w Xerox Polska.

Innym ważnym trendem, zwiększającym znaczenie specjalistów IT w biznesie, jest rozwój technologii mobilnych. Specjaliści zwracają uwagę na możliwości, płynące z połączenia potencjału rynku smartfonów, mediów społecznościowych i m-commerce, co pociąga za sobą wzrost zapotrzebowania na fachowców tworzących aplikacje na telefony komórkowe przeznaczone zarówno dla klientów indywidualnych, jak i biznesowych.

Kolejne miejsca pracy dla informatyków mają powstawać w projektach łączących potencjał różnych narzędzi informatycznych. Według raportu State of Mobility Survey z 2012 r., 84 proc. z polskich firm rozważa wdrożenie niestandardowych aplikacji mobilnych, a 47 proc. już to zrobiła lub jest w trakcie implementacji

Poszukiwani będą również specjaliści do pracy w ITO (Information Technology Outsourcing). W grudniu 2012 r. ta branża zatrudniała w Polsce ponad 100 tys. osób. Istotną rolę odgrywają kompetencje językowe. 

– Świetna znajomość języka angielskiego to konieczność na rynku IT. Coraz rzadziej stanowi ona jednak jedyny wymóg. Informatyk, chcąc zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku pracy, powinien także legitymować się umiejętnością komunikacji m.in. w językach niemieckim czy francuskim, a także rosyjskim. Nie zawsze jest ona wymagana przez pracodawców, ale niewątpliwie stanowi ważny atut, zwłaszcza dla rekruterów z międzynarodowych firm – przekonuje Michał Grabarz z Infosys.

Artykuł Informatycy poszukiwani w 2013 r. pochodzi z serwisu CRN.

Najwięcej pracy dla informatyków jest na Mazowszu (55 proc. ofert), Małopolsce (15 proc.) oraz na Dolnym Śląsku (11 proc.), a najmniej na Warmii i Mazurach oraz na Podlasiu (poniżej 1 proc. wszystkich ofert). Informatyków poszukują przede wszystkim firmy IT zajmujące się oprogramowaniem, wsparciem informatycznym, dystrybucją i produkcją sprzętu komputerowego. Oferty pochodzą także od pracodawców z sektora telekomunikacyjnego, farmaceutycznego, produkcyjnego i finansowego.

– W branży IT zapotrzebowanie na pracowników posiadających dobre kwalifikacje nie jest i jeszcze przez najbliższych parę lat nie zostanie w pełni zaspokojone – przewiduje Monika Samojlik, Marketing Manager GoldenLine. – Na GoldenLine stwierdzono wzrost aktywności rekruterów wyspecjalizowanych w poszukiwaniu kandydatów z branży informatycznej. Pracodawcy kierują swoje oferty nawet do studentów drugiego czy trzeciego roku.

Firmy z branży IT szukają specjalistów nie tylko na portalach rekrutacyjnych, lecz także w serwisach społecznościowych. Obecnie na GoldenLine aktywne konta ma prawie 1,5 tys. rekruterów, którzy w miesiącu wykonują średnio 100  tys. wyszukiwań.

– Zapotrzebowanie na kompleksowe rozwiązania IT występuje obecnie w każdej dziedzinie gospodarki, stąd też popyt na informatyków na rynku pracy będzie stale wzrastać – mówi Paweł Śmigielski, Dyrektor Regionalny Kingston Technology na Europę Środkowo-Wschodnią.

Sytuacja na rynku pracy w branży IT jest spowodowana ogromnym popytem na absolwentów kierunków technicznych. Od 2006 r. spada liczba absolwentów informatyki. W 2010 r. uczelnie wyższe opuściło z dyplomem 15,2 tys. osób, tj. o blisko 2 tys. mniej niż 5 lat wcześniej. Według danych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego informatyka zanotowała jednak duży wzrost popularności. W zeszłym roku wybrało ją 27,6 tys. kandydatów, w tym roku ponad 30,6 tys.

Artykuł Firmy będą biły się o informatyków pochodzi z serwisu CRN.

Na pytanie, jakiej wiedzy będą wymagać od fachowców IT, koncerny odpowiedziały: dotyczącej baz danych (63 proc.), rozwiązań mobilnych i badań jakości i testów (po 53 proc.), Business Intelligence oraz wsparcia dla użytkowników (po 47 proc.), eCommerce/Web 2.0 i sieci LAN/WAN (po 42 proc.). Nieco mniejszym priorytetem okazał się cloud computing (37 proc.).

Mniejsza część firm zza oceanu potrzebuje fachowców od designu i projektowania. Na umiejętności projektowania w programie Rational wskazało 21 proc. ankietowanych, 16 proc. poszukuje osób znających Oracle Designer, a 11 proc. – Enterprise Architect.

Wśród narzędzi i środowisk programistycznych największe popularnością cieszą się programy z rodziny C, C#, C++ oraz Java, Javascript (po 63 proc.), SQL (58 proc.) i ASP, ASP.net; NET, XML (po 42 proc.).

Jeśli chodzi o bazy danych, to poszukiwani są przede wszystkim specjaliści od MS SQL Server (68 proc.). W następnej kolejności wymieniono MySQL (53 proc.) oraz Oracle (37 proc.) i Postgress (26 proc.).

W dziedzinie aplikacji serwerowych, tyle samo firm odpowiedziało, że będzie wymagać od przyszłych pracowników znajomości Microsoft IIS jak i WebSphere Application Server (po 37 proc.). Oracle Internet Application Server uzyskał wynik 32 proc.

Wśród fachowców od systemów największą szansę na pracę na mają informatycy znający Windows (58 proc.), Linux (47 proc.) oraz Unix i Windows Mobile/Phone (po 37 proc.). Nieco mniejsze jest zapotrzebowanie na wiedzę o systemach Cisco (32 proc.), sieciowych rozwiązaniach HP (26 proc.) i systemach Apple’a (21 proc.)

Najwięcej amerykańskich pracodawców wymaga znajomości metodologii Scrum – 47 proc. Jeśli chodzi o narzędzia i środowiska testowe, lista priorytetów wygląda następująco: Rational (32 proc.), Merkury (16 proc.), Compuware (5 proc.).

Wśród specjalistów od sieci najbardziej poszukiwani są informatycy znający switche LAN (58 proc.), routery (53 proc.), firewalle (42 proc.) i sieci Cisco (37 proc.). Fachowców od przełączników SAN potrzebuje 16 proc. firm. Wymagana jest znajomość następujących systemów: Intel Servers (37 proc.), HP (26 proc.), IBM i Sun (po 21 proc.), RISC Servers (11 proc.), EMC (5 proc.).

Spośród umiejętności, na które jest najmniejsze zapotrzebowanie, wymieniono wiedzę o systemach antywirusowych i antyspamowych (5 proc.), ERP (11 proc.) i systemach poczty elektronicznej (11 proc.).

Amerykańscy pracodawcy cenią nie tylko kwalifikacje z zakresu technologii informatycznych. Ich zdaniem dobry kandydat powinien także posiadać umiejętność kreatywnego rozwiązywania problemów (63 proc.), umiejętności interpersonalne (58 proc.), wysoko ceniona jest także praca z zespole (53 proc.), skuteczna komunikacja oraz znajomość Business English (po 47 proc.). Najmniej potrzebna informatykom okazała się zdolność negocjacji (16 proc.).

Jeden z koncernów zrzeszonych w Amerykańskiej Izbie Handlowej – IBM, przyznał, że stale poszukuje specjalistów w różnych obszarach IT i konsultingu oraz do działów sprzedaży.

– W ostatnim czasie szczególny nacisk kładziemy na umiejętności obsługi systemów i technologii związanych z analityką biznesową – powiedział Ziemowit Przymus, dyrektor personalny firmy – Potrzebujemy osób potrafiących kreatywnie podejść do rozwiązywania problemów, zaangażowanych, umiejących pracować w zespole.

Z danych AmCham wynika, że firmy coraz bardziej poszukują pracowników o umiejętnościach interdyscyplinarnych na styku techniki z biznesem. W cenie są zaawansowane umiejętności techniczne, ale większą szansę na pracę mają informatycy umiejący sprawnie rozwiązywać problemy, komunikatywni, swobodnie posługujący się angielskim.

Badanie „Potrzeby IT w przyszłości” przeprowadzono w dniach 1 marca – 30 marca br.

Artykuł Najbardziej poszukiwani specjaliści IT w Polsce pochodzi z serwisu CRN.