Zamawiający w przetargach powinni zwracać większą uwagę na kryteria środowiskowe – uważa Związek Cyfrowa Polska.

Otóż innowacyjność, żywotność produktów oraz ich wpływ na środowisko powinny być uwzględniane w zamówieniach publicznych. Takie wnioski padały w dyskusji przedstawicieli ministerstw, branży IT, organizacji konsumenckich i in. Czyli do kryteriów pozacenowych wyboru doszłoby kolejne.

Prezes UZP: urzędy już nie muszą zamawiać tego co najtańsze

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Hubert Nowak twierdzi, że w tym zakresie udało się już wiele zrobić. „ Dziś zamawiający nie musi zamawiać produktów najtańszych, jak często w przeszłości, bo był później z tego rozliczany. Dziś dużą wagę przykładamy też do pozacenowych kryteriów, takich jak jakość produktu, jego innowacyjność czy koszty cyklu życia” – zapewnił szef UZP.

Potrzebny jest katalog dobrych praktyk

Bartłomiej Kozek, kierownik działu zielonej transformacji w UNEP/GRID-Warszawa uważa jednak, że nadal trzeba pracować nad świadomością urzędników, by rzeczywiście odchodzili od ceny jako jednego z najważniejszych kryteriów

Jacek Łęgiewicz, Public Affairs Director w Samsung Electronics Polska,  postulował stworzenie katalogu dobrych praktyk w zamówieniach publicznych: „Brakuje przykładów, że przy danym zamówieniu ktoś skorzystał z innych kryteriów pozacenowych i zrobił to dobrze”– wyjaśniał dyrektor. – „Jeśli wszyscy będziemy potrafili liczyć ślad węglowy, wówczas punktowanie w zamówieniach publicznych tego kryterium będzie bardzo wskazane” – zaznaczył. 

Eksperci nie pierwszy raz zauważają, że wcześniej czy później w przetargach o wyborze wykonawcy będą decydować m.in. kryteria środowiskowe. Takie wymagania już wprowadzono już w Czechach.

„Cyfrowy paszport produktu” na horyzoncie

Eksperci zastanawiali się również nad zasadnością pomysłu opracowania cyfrowego „paszportu produktu”. Ułatwiałby dostęp do informacji na temat warunków produkcji, trwałości produktu, składu, ponownego wykorzystania, naprawy i postępowania po zakończeniu jego użytkowania.

Zdaniem wiceministra rozwoju, pracy i technologii Marka Niedużaka ze względu na cyfrową agendę unijną, jak i Zielony Ład, takie zmiany są nieuniknione.

Podobnego zdania jest Michał Kanownik. „Sam pomysł jest dobry” – twierdzi.

Zauważa natomiast, klienci kierują się przy zakupie sprzętu wygodą, funkcjonalnościami, wyglądem, a niekoniecznie dbałością o środowisko.

„Dlatego warto zacząć od edukacji konsumenta, a nie od regulacji. Nic tak nie podziała na przedsiębiorcę, jak oczekiwania konsumenta, który musi mieć świadomość, jak jego decyzje zakupowe będą wpływały na przyszłe pokolenia” – uważa Michał Kanownik.

Artykuł Apel branży IT w sprawie przetargów pochodzi z serwisu CRN.

Firmy takie powinny zwrócić uwagę na ogólnopolski, autorski program ElektroEko „Moje miasto bez elektrośmieci”, który łączy wyzwania związane ze stale rosnącymi poziomami zbierania – narzuconymi przez ustawę – z działaniami stricte CSR-owymi. Dzięki działaniom w ramach programu oraz innych akcji prowadzonych od ponad 10 lat przez ElektroEko – we współpracy z klientami i partnerami – udało się zebrać z rynku już 500 000 ton elektrośmieci, co stanowi blisko połowę całej masy elektrośmieci zebranej w tym czasie w Polsce. Jest to realny i twardy dowód na to, że możliwa jest realizacja autentycznych działań, które mają na celu ochronę środowiska.

Edukacja ważna, ale niedoceniana

Badane firmy wciąż jeszcze nie doceniają natomiast wagi edukacji w zakresie odpowiedzialnej konsumpcji – na jej istotną rolę wskazuje 10 proc. ankietowanych. To obszar, w którym jest wiele do zrobienia i firmy, które się w to zaangażują, będą prekursorami i wyznaczą trendy w działaniach CSR w sektorze edukacji. Szczególna rola może przypaść w tym obszarze firmom z obszaru IT. Z jednej strony ich działania mają na celu zachęcanie najmłodszych do pozbywania się elektrośmieci ze środowiska. Z drugiej, z racji specyfiki branży, mogą zachęcać uczniów i nauczycieli do działań poprzez fundowanie pomocy dydaktycznych związanych z branżą, którą reprezentują.

Doskonałym partnerem do takich działań jest ElektroEko i realizowany przez tę organizację od niemal czterech lat wspomniany już autorski projekt „Moje miasto bez elektrośmieci”. Obecnie przekaz dociera do uczniów, rodziców oraz nauczycieli z ponad 3,5 tys. placówek edukacyjnych. Dzieci uczestniczą w lekcjach, podczas których omawiane jest właściwe postępowanie z elektrośmieciami. Zajęcia prowadzone są w oparciu o materiały przygotowane przez metodyków współpracujących z ElektroEko. Zdobytą wiedzę teoretyczną uczniowie realizują w praktyce, a więc biorąc udział w akcjach zbierania elektrośmieci. W tym przypadku dodatkową korzyścią jest fakt, że za zebrane elektrośmieci szkoły otrzymują kupony od powołanego i prowadzonego przez ElektroEko Funduszu Oświatowego, które wymieniają na wybrane materiały dydaktyczne i pomoce szkolne.

*Raport KPMG w Polsce i Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Społeczna odpowiedzialność biznesu: fakty a opinie. CSR oczami dużych i średnich firm w Polsce”

Materiał promocyjny

Artykuł Działania CSR korzystne dla firm IT pochodzi z serwisu CRN.

Przedstawiciele branży elektronicznej przede wszystkim zwrócili uwagę na odpowiedzialność za zużyty sprzęt, który po przetworzeniu może być ponownie wprowadzony do sprzedaży na rynek. Dzieje się to jednak bez żadnej kontroli, nadzoru i wiedzy samych producentów.

„Nie wiemy, ile tego sprzętu trafia na rynek, jaki jest jego rodzaj i czy spełnia wszystkie normy bezpieczeństwa. A w przypadku awarii nie wiadomo, kto ma ponosić za to odpowiedzialność: zakład przetwarzania czy producent. Potrzebne są przepisy, które będą to regulować” – mówił prezes ZIPSEE „Cyfrowa Polska” Michał Kanownik.

Jako dobry przykład wskazywano rozwiązanie niemieckie, gdzie producenci uczestniczą w procesie certyfikowania produktów, które są wprowadzane do ponownego wykorzystania.
 
„Bez takiego mechanizmu konsument pozbawiony jest pewności, co faktycznie kupuje. Produkt może posiadać oryginalny numer seryjny, ale już jego części mogą nie być oryginalne, od producenta”. – zauważył Jacek Łęgiewicz z Samsunga. Obecnie konsumenci nie muszą być informowani o tym, czy sprzęt jest nowy czy też pochodzi z odzysku.

Problemy ze zwrotem

Problemy mogą powodować także nowe przepisy pozwalające konsumentowi na podjęcie decyzji o oddaniu starego produktu nawet w chwili dostawy nowego (pod warunkiem, że to sprzęt tego samego typu). Nikt jednak nie sprecyzował, co wtedy, gdy kurier odmówi przyjęcia takiego sprzętu i kto poniesie za to odpowiedzialność. Nie ma też informacji, w jakim czasie ten odbiór może nastąpić i czy np. po miesiącu od czasu dostawy konsument może żądać przyjęcia zwrotu od producenta, u którego zamówił nowy towar.

Według Michała Kanownika dobrym rozwiązaniem jest model zastosowany w Holandii. Tam konsument jedynie przy zamawianiu produktu deklaruje, czy w czasie dostawy nowego sprzętu elektronicznego chce oddać ten zużyty.

Szara strefa ma się dobrze
Większość uczestników debaty przyznała również, że nowa ustawa nie rozwiązała problemu tzw. „szarej strefy” w gospodarowaniu odpadami elektrycznymi i elektronicznymi, czyli problemu fałszowania dokumentacji poświadczającej realizację zbierania, przetwarzania i recyklingu przez podmioty uczestniczące w systemie.

Zdaniem Michała Kanownika konieczne są nie tylko kontrole, ale i większe sankcje. „Jako producenci musimy płacić za system gospodarowania zużytym sprzętem i chcielibyśmy mieć pewność, że płacimy za rzeczywiście wykonaną pracę” – mówił Michał Kanownik.

„Mamy kilkadziesiąt stron zapisów ustawy, które nie do końca są zrozumiałe także dla konsumentów. Nie mają one charakteru systemowego” – dodał Grzegorz Skrzypczak, prezes ElektroEko.

Bogusława Brzdąkiewicz z Departamentu Gospodarki Odpadami w Ministerstwie Środowiska przyznała, że resort jest świadomy występujących nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami elektronicznymi. Zapowiedziała zmiany w przepisach.

Artykuł Elektrośmieci wracają na rynek pochodzi z serwisu CRN.

– Reprezentowane przez nas firmy często prowadzą własne działania, których celem jest ochrona środowiska. Przykładowo mają własne wewnętrzne zasady oszczędzania papieru czy wody, prowadzą politykę redukcji emisji CO₂, dążą do zwiększania swojej efektywności energetycznej, a także efektywności energetycznej urządzeń, które produkują – tłumaczy Michał Kanownik, reprezentujący ZIPSEE „Cyfrowa Polska”, akcjonariusza ElektroEko. – Działalność ElektroEko idealnie uzupełnia te proekologiczne przedsięwzięcia, jednocześnie gwarantując pełną zgodność z wymogami polskiego prawa.

Podobnego zdania jest Marek Olekszyk, szef działu prawnego ABC Data, która znalazła się w gronie wyróżnionych firm.

– Ekologia jest nam bliska, dlatego od wielu lat oczyszczamy Polskę z elektrośmieci we współpracy z profesjonalistami z ElektroEko. Dzisiejszy świat od większych i silniejszych wymaga szczególnej odpowiedzialności. Jako lider musimy dawać dobry przykład wszystkim w branży – podkreśla Marek Olekszyk.

„Ekologia” i „edukacja” to słowa kluczowe dla branży związanej z odzyskiem elektrośmieci. Wpisują się one także w powszechny w dzisiejszym świecie obowiązek firm polegający na działaniu zgodnym z zasadami zrównoważonego rozwoju. Wyróżnione przedsiębiorstwa należą właśnie do tych, dla których CSR nie jest tylko słowem dobrze wyglądającym w materiałach prasowych. To firmy, które wspólnie z ElektroEko stworzyły podwaliny najsprawniejszego w Polsce systemu zbierania elektrośmieci.

– Kluczowym dla nas wyzwaniem było równoległe tworzenie wygodnego dla konsumentów systemu zbierania ZSEE oraz prowadzenie intensywnych działań edukacyjnych tak, by zachęcić Polaków do pozbywania się elektrośmieci. W efekcie tych działań ElektroEko, jako pierwsza i dotąd właściwie jedyna organizacja odzysku na polskim rynku, stworzyło zintegrowany, ogólnopolski program zbiórki, dzięki któremu do dziś zebrano i przetworzono ponad 500 tysięcy ton elektrośmieci, co stanowi blisko połowę masy sprzętu pozyskanego dotychczas na rynku. To dzięki rzetelnej współpracy z naszymi klientami i z ich pomocą udało się nam efektywnie wypełnić naszą misję – podsumowuje Grzegorz Skrzypczak, prezes ElektroEko.

Wyróżnienia zostały wręczone w trakcie uroczystego jubileuszu podsumowującego 10 lat działalności ElektroEko, który odbył się w czerwcu br. w Warszawie. Goście obecni na spotkaniu ocenili minione 10 lat funkcjonowania całej branży oraz rozmawiali o wyzwaniach, jakie przed uczestnikami rynku odzysku zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego postawią kolejne lata i zmieniające się regulacje prawne.

– Postęp technologiczny wymusza coraz częstszą wymianę urządzeń na nowe. Tego procesu nie da się zatrzymać, można jednak przez świadomą i odpowiedzialną gospodarkę odpadami sprawić, że elektrośmieci będą demontowane w taki sposób, żeby wartościowe materiały w nich zawarte były odzyskiwane, a pozostałe elementy utylizowane bez szkody dla środowiska. Współpraca z ElektroEko właśnie to nam umożliwia – poddumowuje Jacek Łęgiewicz, Public Affairs Director, Samsung (wyróżniony tytułem „Odpowiedzialni za Środowisko”).

ElektroEko to największa organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Polsce. Jest przy tym jedyną, która działa na zasadach not for profit. Oznacza to, że wszelkie środki finansowe przeznaczane są na prowadzenie kampanii edukacyjnych i tworzenie systemu zbierania ZSEE, by zagwarantować dopełnienie rosnących obowiązków ustawowych. ElektroEko jest bezpośrednio kontrolowane przez tzw. wprowadzających, a więc tych, którzy przeznaczają swoje środki na skuteczną i systemową zbiórkę zużytego sprzętu.

Artykuł „Odpowiedzialni za Środowisko” wśród wyróżnionych firmy IT! pochodzi z serwisu CRN.

Nie od wczoraj społeczności lokalne są narażone na konsekwencje porzucania zepsutych urządzeń elektrycznych i elektronicznych w przypadkowych miejscach. Poczucie zagrożenia, umiejętnie potęgowane przez liczne organizacje, które mają na sztandarach hasła ekologiczne, sprawia, że społeczny odbiór producentów i importerów urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych może być negatywny. Jednak korzystając ze wsparcia odpowiedniego partnera, czyli odpowiedzialnej organizacji odzysku, te negatywy można przekuć na pozytywy. Służą do tego akcje wolontariatu pracowniczego, kampanie skierowane do organizacji pożytku publicznego czy aktywności angażujące społeczności lokalne.

Odpowiedzialna organizacja odzysku jest w stanie wesprzeć swych klientów nie tylko w działaniach wynikających z ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, ale także w planowaniu i realizacji wewnątrzfirmowych programów CSR. Dobrym przykładem takich działań może być projekt zrealizowany przez firmę BSH we współpracy z ElektroEko. Akcja wolontariatu pracowniczego przebiegała w trzech oddziałach BSH. Pracownicy zorganizowali zbiórkę elektrośmieci, które zostały potem wymienione na pomoce naukowe. Następnie wybrano dwie organizacje – beneficjentów akcji. Rola ElektroEko polegała na przygotowaniu materiałów wspierających zbiórkę, odbiorze zebranych urządzeń oraz zapewnieniu pomocy dydaktycznych dla placówek oświatowych. Te ostatnie zostały sfinansowane przez ElektroEko z Funduszu Oświatowego programu „Moje miasto bez elektrośmieci”.

Tego typu akcje o charakterze CSR doskonale wpisują się w strategię firm z sektora IT. Przedsiębiorstwa z tej branży produkują wiele urządzeń elektrycznych i elektronicznych, a także same z nich korzystają. Vendorzy wraz z partnerami wypuszczają na rynek tony sprzętu, który szybko znajduje nowych nabywców. Zwłaszcza że w tym sektorze, jak w żadnym innym, kolejną edycję sprzętu dzieli czasem od poprzedniej technologiczna przepaść. Dlatego naturalnym jest podejmowanie przez wspomniane firmy działań CSR w obszarze związanym z odzyskiwaniem zużytego sprzętu z rynku oraz wspieraniem – w kwestii cyfryzacji i dostępu do Internetu – placówek oświatowych czy też instytucji działających na rzecz wyrównywania szans.

Korzyści z akcji CSR przeprowadzanej wspólnie z ElektroEko jest co najmniej kilka. Należy do nich przygotowanie indywidualnie dobranej propozycji działań zgodnej ze strategią firmy. Specjaliści z ElektroEko biorą też na siebie opracowanie scenariusza wydarzenia i zaplanowanie akcji, a następnie produkcję materiałów promocyjnych oraz szkolenie wolontariuszy. Przedsiębiorstwa IT mogą też liczyć na wsparcie przy nagłośnieniu akcji i wreszcie – co bardzo ważne – bezpieczny i zgodny z prawem odbiór zebranych elektrośmieci.

Artykuł Ekologiczny CSR w branży IT pochodzi z serwisu CRN.

Podkreślano, że nowe przepisy przenoszą na wprowadzających sprzęt na rynek odpowiedzialność związaną ze zbieraniem elektrośmieci. Dlatego potrzebują długofalowej strategii, której najważniejszym aspektem będzie wybór odpowiedniej organizacji odzysku.

Do końca 2015 r. przedsiębiorca, który wprowadza urządzenia do gospodarstw domowych, będzie musiał zebrać 35 proc. masy sprzętu sprzedanego rok wcześniej, w 2016 r. – 45 proc., a w 2021 r. – 65 proc. Czyli w ciągu kilku lat obciążenia wzrosną blisko 3-krotnie. Zdaniem ElektroEko bez zmian ustawowych osiągnięcie tego wyniku jest nierealne.

Zgodnie z dyrektywą unijną, której wdrożenia wymaga Bruksela, do 2021 r. Polska ma zwiększyć masę zebranego sprzętu, przypadającą na jednego mieszkańca z 4 kg (ok. 170 tys. ton) do ok. 10 kg (385 tys. ton), czyli o blisko 230 proc.

ElektroEko podkreśla, że luki w przepisach wykorzystują nieuczciwe podmioty. Dochodzi do fałszowania dokumentów potwierdzających zbiórkę i przetworzenie elektrośmieci. 

Artykuł Ustawę o elektrośmieciach trzeba poprawić pochodzi z serwisu CRN.

W związku ze stanowiskiem KE ElektroEko, organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego, podkreśla, że bez zmian w ustawie (których brak w projekcie skierowanym do Sejmu) osiągnięcie wyniku wymaganego w dyrektywie unijnej wydaje się nierealne. Zdaniem prezesa ElektroEko, Grzegorza Skrzypczaka, wdrożenie dyrektywy jest jednak blokowane przez podmioty, które korzystają dzięki lukom w przepisach.

Organizacja zaznacza, że na polskim rynku zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego dochodzi zjawisk patologicznych – według niej nie brak nieuczciwych przedsiębiorców, których głównym celem nie jest zwiększanie poziomu zbiórki elektrośmieci, ale dążenie do maksymalizacji zysków, nie zawsze w sposób zgodny z prawem.
 

Jak zarabiają nieuczciwi

Przykładem jest  tzw. „handel kwitami”, czyli fałszowania dokumentów potwierdzających zbiórkę i przetworzenie elektrośmieci, które w rzeczywistości nie zostały zebrane ani przetworzone.

Innego rodzaju przekręty polegają na wyprowadzaniu z systemu pieniędzy wpłacanych przez producentów na rzecz ochrony środowiska, w postaci dywidend wypłacanych przez niektóre organizacje odzysku swoim udziałowcom.

Jak podaje ElektroEko, do 2014 r. skumulowana wartość dywidendy, jaką kilka organizacji odzysku wypłaciła swoim akcjonariuszom to ponad 70 mln zł, czyli o ponad 20 mln zł więcej, niż przewidywana całkowita wartość rynku w 2015 r.

Organizacja zauważa, że „handel kwitami” ułatwiają aktualne przepisy – obecnie można łączyć w jednej grupie kapitałowej organizacje odzysku i zakłady przetwarzania, a jednocześnie prawo uniemożliwia niekontrolowane inspekcje w takich zakładach. Brak jest natomiast przepisów obligujących organizacje odzysku do działania na zasadach „not-for-profit”.

Jak wyliczyło ElektroEko, przy braku zmian systemowych i stałym wyprowadzaniu pieniędzy z systemu, do 2021 r. zabraknie w nim środków na zagospodarowanie 25 tys. ton zużytych lamp rtęciowych i 120 tys. ton telewizorów kineskopowych. W zaistniałej sytuacji organizacja odzysku musi tworzyć rezerwy na przyszłe zobowiązania, tymczasem są one przeznaczone na dywidendy.

„Niepokojącym zjawiskom sprzyja brak odpowiednich zapisów prawnych umożliwiających kontrolę systemu zbierania i przetwarzania elektrośmieci oraz brak zapisów zmuszających organizacje odzysku do solidarnej rozbudowy systemu zbierania tego typu odpadów.” – podkreśla Grzegorz Skrzypczak.

ElektroEko obawia się, że Sejm pod presją groźby kary z Brukseli przyspieszy prace nad nowelizacją i w końcu nie wprowadzi takich przepisów, które zlikwidują wspomniane patologie. W rezultacie Polska zapłaci w przyszłości dużo większe kary – uważa Grzegorz Skrzypczak. Postuluje takie prowadzenie prac nad nową ustawą o gospodarowaniu zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, by uwzględniono w niej zapisy, które naprawią wadliwy system.

Artykuł Elektrośmieci: w kraju kwitną patologie, a Bruksela chce karać Polskę pochodzi z serwisu CRN.

Artykuł Polacy wyrzucają coraz więcej sprzętu pochodzi z serwisu CRN.