Wbrew pozorom nie jest to wcale ani łatwe, ani oczywiste. Inne kraje, zwłaszcza w Azji, przez dziesięciolecia rozdawały rządowe pieniądze i oferowały korzystne regulacje hojnie dopieszczając producentów chipów. Co istotne, w najbliższych latach zamierzają kontynuować tego typu politykę. Według ustaleń dziennika The Wall Street Journal do 2030 roku Chiny planują przeznaczyć na rozwój inwestycji związanych z produkcją półprzewodników 150 mld dol., zaś Korea Południowa w ciągu najbliższych pięciu lat planuje wyasygnować na podobny cel 260 mld dol. Z kolei Japonia chce wydać 6 mld dol., aby do końca dekady podwoić swoje krajowe przychody z produkcji chipów. Unia Europejska z 40 mld dol. wygląda na tle wymienionych krajów dość skromnie.

Tajwański raj elektroniczny

Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat największymi zdolnościami w pozyskiwaniu inwestycji ze strony producentów półprzewodników wykazał się rząd Tajwanu, dzięki któremu zrealizowano około 150 projektów. Władze Tajwanu, które postrzegają półprzewodniki jako koło ratunkowe dla swojej gospodarki i ochrony wojskowej, od dawna zapewniają hojne ulgi podatkowe, a także wsparcie infrastrukturalne i finansowe dla firm z tego segmentu rynku. Koncern TSMC w swoim najnowszym raporcie rocznym przyznaje, że otrzymał ulgi podatkowe o łącznej wartości 2 mld dol. na budowę i rozbudowę dwóch fabryk na Tajwanie.

Obecnie wiele krajów ma ambitne plany, aby stać się większymi niż do tej pory graczami w globalnej produkcji chipów. Jednak tylko garstka producentów-gigantów ma środki finansowe potrzebne na inwestycje o wartości miliardów dolarów, aby w ten sposób skorzystać z zachęt rządowych, które obniżają koszty budowy, a także wspierają badania i rozwój.

– Mamy do czynienia z wyścigiem o dotowanie produkcji półprzewodników. Kraje muszą konkurować ze sobą o względy producentów, których nie jest zbyt wielu, a na dodatek mają stosunkowo ograniczone potrzeby w zakresie budowy kolejnych fabryk i rozwijania zespołów złożonych z wyspecjalizowanych inżynierów – zauważa Peter Hanbury, partner w Bain & Co., firmie zajmującej się doradztwem w zakresie zarządzania.

Przyszłość w jasnych barwach

Niedobory chipów, które wstrząsnęły łańcuchami dostaw, uwypukliły znaczenie tych miniaturowych układów dla światowej gospodarki. Jednak trzeba mieć na uwadze, że branża półprzewodników jest bardzo konserwatywna, jeśli chodzi o inwestycje. Trudno się temu dziwić, bowiem wartość najbardziej zaawansowanych urządzeń biorących udział w procesie produkcyjnym liczy się w dziesiątkach miliardów dolarów, a pojedyncza maszyna kosztuje ponad 150 mln dol.

Analitycy są zgodni, że w nadchodzących latach zapotrzebowanie na chipy wzrośnie, a tym samym ich producenci zwiększą inwestycje. Według International Business Strategies wartość sprzedaży w globalnym segmencie półprzewodników ma sięgnąć 1,35 biliona dol. w 2030 roku (dla porównania w ubiegłym roku było to 553 mld dol.). Z powodu spowolnienia popytu w ciągu najbliższych dwóch lat może wystąpić nadpodaż niektórych rodzajów chipów, ale analitycy spodziewają się, że niedobory ponownie wystąpią w latach 2025–2026.

Analitycy Gartnera prognozują, że Stany Zjednoczone mają szansę przechwycić do końca 2026 r. około 13 proc. globalnych inwestycji kapitałowych w półprzewodniki, a do Azji ma trafić ponad trzy czwarte całkowitych wydatków. Przy czym do rywalizacji zamierzają przystąpić państwa Unii Europejskiej, które na razie pełnią w tym przypadku rolę marudera. Komisja Europejska chce jednak zmniejszyć dystans do światowej czołówki i zapewnić Staremu Kontynentowi ponad dwukrotny wzrost udziału w globalnej produkcji półprzewodników (z 9 proc. obecnie do 20 proc. w 2030 r.).

Artykuł Mocarstwa walczą o producentów chipów pochodzi z serwisu CRN.

Jednak sprawa jest bardziej złożona niż wydaje się to na pierwszy rzut oka. Składają się na nią bowiem takie kwestie, jak: bezpieczeństwo narodowe, dalsze stymulowanie inflacji rządowymi subsydiami, ingerencja rządu w prywatny biznes, łańcuchy dostaw… A lista tego rodzaju spraw jest dłuższa.

Nie jestem ekonomistą, ale wydaje mi się, że wpompowanie w gospodarkę kolejnych miliardów to chyba jednak czynnik proinflacyjny. Osławiony ekonomista Milton Friedman argumentował, że „inflacja jest zawsze i wszędzie zjawiskiem pieniężnym”. A skoro tak, to kolejne miliardy dodane do narodowego długu publicznego, który już teraz wynosi 92 tysiące dolarów na głowę każdego Amerykanina to, jakby na to nie patrzeć, właśnie wspomniane wyżej „zjawisko pieniężne”…

Z drugiej strony, rozdanie kolejnych kilku miliardów w porównaniu z ogromem długu publicznego wydaje się kroplą w morzu, więc może warto to zrobić na rzecz narodowego bezpieczeństwa. Nie jestem ani za, ani przeciw. Raczej głośno myślę, zastanawiając się, czy faktycznie nasza branża produkcji procesorów leży na łopatkach i wymaga pokaźnych nakładów z budżetu?

Intel kilka miesięcy temu sfinalizował wartą 3 miliardy dolarów rozbudowę fabryki w Hillsboro (Oregon), gdzie pracuje nad zmniejszeniem elementów składowych chipów do wielkości pojedynczych atomów. Koncern zainwestował też właśnie 20 miliardów dolarów w odlewnię płytek krzemowych w fabryce w Ohio. To jedne z 20 kolejnych projektów, które są w trakcie realizacji. Przy czym traktuję Intela jako część większej całości, bo zarówno Nvidia, Broadcom, Micron Technology i pozostali producenci również inwestują w swój dalszy rozwój.

Pytanie zatem, czy lepiej stymulować rozwój prywatnego biznesu z pieniędzy podatników, czy też nie wtrącać się w działanie rynku, pozostawiając go samemu sobie? A jeśli subsydiowanie to najlepsza opcja, pozostaje pytanie jaki poziom zaangażowania ze strony rządu jest optymalny i w jakiej formie? Nie znam odpowiedzi na to pytanie, ale mam wrażenie, że nie było to wystarczająco przedyskutowane, chociażby pod kątem niechcianych, a możliwych skutków rządowej ingerencji w działanie rynku.

A praktycznych przykładów nie brakuje. Weźmy choćby koszty edukacji, które wystrzeliły po wprowadzeniu rządowego programu pożyczek studenckich. Wprowadzono go z myślą o tym, żeby ułatwić płacenie czesnego, a zamiast tego wpompował masę gotówki w system edukacji, na co szkoły i uczelnie zareagowały podwyższeniem opłat za naukę. Teraz, po wielu latach od ingerencji rządowej, znacznie trudniej zapłacić za edukację niż przed ingerencją rządu w ten sektor. Nie taka była intencja, ale tak się faktycznie stało.

Czy aby więc na pewno uda się osiągnąć intencjonalne założenia CHIPS Act? Nie wiem, a jednocześnie przypuszczam, że pomysłodawcy tej ustawy też tego nie wiedzą. I to jest nieco przerażające, bo kto wie, jakie mogą być te niechciane, ale faktyczne skutki.

Robert Faletra  

Autor pełni funkcję Executive Chairman w firmie The Channel Company, która jest wydawcą amerykańskiej edycji CRN.

 

  

Artykuł Czy naprawdę potrzebujemy CHIPS Act? pochodzi z serwisu CRN.

GlobalFoundries z siedzibą w Dolinie Krzemowej oddał kilka lat temu fabrykę chipów pod Dreznem. Ma także zakład produkcyjny w Singapurze.

Przypomnijmy, że europejski akt w sprawie czipów ma rozwiązać problem niedoboru półprzewodników i wzmocnić pozycję Europy w dziedzinie technologii. W ramach programu Chips Act proponowane jest dofinansowanie budowy nowych zakładów wytwarzających chipy. Pierwsza inwestycja już jest realizowana w Austrii niedaleko Innsbrucka. Chips Act przeznacza ponad 43 mld euro na inwestycje publiczne i prywatne oraz określa środki mające na celu przewidywanie przyszłych zakłóceń w łańcuchach dostaw oraz przygotowanie się na nie i szybkie reagowanie wspólnie z państwami członkowskimi i partnerami międzynarodowymi.

Artykuł Nowa fabryka półprzewodników w Europie pochodzi z serwisu CRN.