Od 2000 r. sprzedaż dysków SCSI w dystrybucji systematycznie maleje. Jednak nie oznacza to, że standard ten jest coraz rzadziej stosowany. Po prostu sprzedaje się coraz więcej serwerów markowych fabrycznie wyposażonych w dyski SCSI.

Wcześniej istniał wyraźny podział na serwery markowe i składane, tzw. kadłubki (obudowa z płytą główną i procesorami). Serwery składane, które wymagały zainstalowania dysków, były dużo tańsze od markowych, dzięki temu cieszyły się dużą popularnością wśród klientów.

Obecnie na rynku serwerów, podobnie jak przypadku desktopów, urządzenia firmowe są oferowane w cenie niewiele większej niż składane. Dlatego serwery markowe są coraz częściej wybierane przez klientów. Wraz ze spadkiem popularności serwerów składanych spada sprzedaż dysków SCSI w dystrybucji.

Drugą przyczyną zmniejszenia wielkości sprzedaży dysków SCSI są ich coraz większe pojemności. Rok temu standardem były dyski o pojemności 18,3 GB, w celu utworzenia macierzy o pojemności np. 72 GB trzeba więc było kupić cztery dyski. Obecnie klienci najczęściej kupują dyski o pojemności 36 GB, przez co do budowy macierzy 72-gigabajtowej potrzebne są dwa napędy. Warto zaznaczyć, że cena dwu urządzeń o pojemności 18,3 GB jest niemal taka sama jak jednego 36-gigabajtowego.

Rynek czterech

Dyski SCSI są produkowane przez: Fujitsu, IBM-a, Maxtora i Seagate’a. Producenci nie ujawniają danych o wielkości sprzedaży. Zdaniem Agnieszki Kowalskiej, dyrektora handlowego Asbisu, w ubiegłym roku sprzedano w Polsce 24 tys. dysków, w tym 20 proc. pochodziło z szarego importu. Największym dostawcą, który ma ok. 50 proc. udziału w rynku, jest Seagate. Udziały kolejnych producentów są następujące: IBM – 25 proc., Fujitsu – 13 proc., Maxtor – 7 proc.

Dokładnie obliczyć to trudno, gdyż część dysków jest sprowadzana poza oficjalnymi kanałami sprzedaży. Według naszych rozmówców (producentów i dystrybutorów) najwięcej dysków z szarego importu pochodzi od IBM-a (sam IMB tego nie potwierdza) – stanowią one ok. 5 proc. sprzedaży SCSI w kraju. Dlaczego dyski są importowane poza kanałem? Przede wszystkim dlatego, że nie zawsze są dostępne w potrzebnych ilościach. Wówczas firmy, głównie te, które nie mają kontaktów z producentami, kupują urządzenia za granicą. Dyski są też sprowadzane z zagranicy dlatego, że czasami można je tam kupić taniej niż w Polsce. Jedynym potencjalnym kłopotem z takimi dyskami jest brak gwarancji.

Sprzedawca powinien więc mieć dodatkowe dyski na wypadek konieczności naprawy, gdyż realizacja naprawy u zagranicznego dostawcy może trwać nawet kilka tygodni.

Co się sprzedaje?

Dyski SCSI zbudowane są z takich samych podzespołów (np. talerzy, elementów mechanicznych, obudów) jak dyski ATA. Jedyna różnica, poza oczywiście sterownikiem, to prędkość obrotowa. Napędy SCSI 'kręcą’ się z prędkością 10 i 15 tys. obr./min. Natomiast pojemność urządzeń obu standardów jest podobna.

– W zeszłym roku największą popularnością cieszyły się dyski SCSI o pojemności 18,3 GB, 10 tys. obr./min – mówi Artur Tchórz, product manager z Alstora. – Obecnie najwięcej sprzedajemy dysków 36,7 GB, spada popularność pojemności 18,3, a najmniejsze, 9,1 GB, praktycznie zniknęły z rynku.

Zdaniem Artura Tchórza klienci są zainteresowani przede wszystkim pojemnością dysku, a nie jego wydajnością, która jest związania z prędkością obrotową (warto zauważyć, że taka sama tendencja występuje na rynku dysków ATA, gdzie napędów z prędkością obrotową 5400 obr./min sprzedaje się więcej niż szybszych, 7200 obr./min). Przyczyna jest bardzo prosta: dysk 36,7 GB, 10 tys. obr./min jest o ok. 25 proc. tańszy.

Na rynku są już pierwsze urządzenia ze sterownikiem Ultra320. Jednak praktycznie wszystkie sprzedawane od 2000 r. dyski mają sterownik Ultra160 (szerzej o sterownikach pisaliśmy w artykule pt.: 'Standaryzacyjny bałagan’ w Vademecum Resellera z listopada 2001 r.).

Przyszłość interfejsu

Dyski SCSI stosuje się niemal wyłącznie w serwerach i stacjach roboczych (również wszystkie komputery Macintosh mają dyski SCSI). Przewaga tego standardu nad pecetowym interfejsem ATA jest oczywista. Dyski SCSI są dużo wydajniejsze i bardziej niezawodne. Jednak część najtańszych serwerów to zwykłe pecety, do których montuje się sterowniki i dyski SCSI. Coraz częściej mówi się, że nowy interfejs Serial ATA może być dużym zagrożeniem dla SCSI na rynku tych serwerów.

– Niewątpliwie rywalem dla SCSI do tanich serwerów i wydajnych stacji roboczych będą dyski z interfejsem Serial ATA, który będzie stosowany przez wszystkich producentów dysków – mówi Grzegorz Kwolek, Distribution Sales Manager w Maxtorze. – Dziś podstawowym parametrem tego standardu jest transfer 150 MB/s. Myślę, że osiągnięcie szybkości 300 MB/s to jedynie kwestia czasu.

Jednak nie tylko Serial ATA, który ma być sprzedawany w drugiej połowie bieżącego roku, może być konkurencją dla SCSI na rynku tanich serwerów. Western Digital od ponad roku produkuje dyski z interfejsem ATA/100, które mają 8 MB pamięci cache. Takie rozwiązanie umożliwia uzyskiwanie transferu danych na poziomie porównywalnym ze SCSI. Napędy te są dużo tańsze niż dyski SCSI o tej samej pojemności, które wymagają też zakupu drogiego sterownika.

Czy konstrukcje Western Digital lub interfejs Serial ATA będą zagrożeniem dla SCSI? Prawdopodobnie w stacjach roboczych i najtańszych serwerach tak. Jednak zdaniem Agnieszki Kowalskiej w dużych serwerach, które wymagają dużej wydajności i niezawodności, dla urządzeń SCSI nie ma alternatywy.