Karol Boguniewicz, vSpecialist Tech EMEA East w EMC,
posiłkując się definicją Storage Network Industry Association, określa
wirtualizację storage jako szereg procesów umożliwiających wirtualizację danych
przechowywanych blokowo, dysków, napędów i bibliotek taśmowych, plików
oraz systemów plików lub urządzeń. – Firmy stosują zazwyczaj wirtualizację
zasobów blokowych – mówi. – Najczęściej decydują się na nią wielkie
instytucje z sektora finansowo-bankowego, wytwórcy energii oraz operatorzy
telekomunikacyjni.

Wirtualizacja pamięci
masowych optymalizuje działanie dużych, heterogenicznych środowisk IT
i pomaga rozwiązywać problemy z podatnością systemu na awarie,
nieefektywnym wykorzystaniem zasobów, skomplikowaną administracją, zarządzaniem
wydajnością, skalowaniem. – Sprawia, że fizyczne i funkcjonalne
ograniczenia nie są już tak bardzo dotkliwe – twierdzi Karol Boguniewicz. –
Zabezpiecza przedsiębiorstwo przed poważną awarią macierzy dyskowej. Dzięki
niej administratorzy systemu informatycznego mogą realizować takie scenariusze
migracji danych i aplikacji, które nie skutkują przestojami systemu.
Umożliwia rozbudowę lub wymianę sprzętu, często jednocześnie upraszczając
zarządzanie.

 

W Polskę idziemy

Pojemność definicji
powoduje, że nawet producenci specjalizujący się w systemach storage mają
problem z precyzyjną odpowiedzią na pytanie, jaka część zasobów polskich
firm już została poddana wirtualizacji. Na przykład Sebastian Pawlak, architekt
rozwiązań z zakresu pamięci masowych w HP, podaje dwie wartości.
Według niego kiedyś wirtualizacja była traktowana jak możliwość prezentowania
dysków w macierzy na wiele sposobów, bez zmiany rozłożenia danych na
dyskach. – Gdyby wziąć pod uwagę tylko ten czynnik, można by
powiedzieć, że 90 proc. zasobów storage w Polsce jest
zwirtualizowanych – utrzymuje Pawlak.

Przyznaje jednak, że
obecnie wirtualizacja jest techniką wykorzystywaną nie tylko w obrębie
jednej macierzy, ale obejmuje całe środowisko składowania danych. Systemy do
wirtualizacji umożliwiają dostęp za pośrednictwem jednego interfejsu do
informacji zgromadzonych w wielu macierzach, najczęściej różnych
producentów. Te najnowsze zapewniają nie tylko prezentowanie zasobów wielu
urządzeń, ale także zabezpieczają dane i dają duże możliwości
automatycznego zarządzania nimi. Tego typu wirtualizacja nie zdobyła u nas
dużej popularności. – Szacujemy, że nie więcej niż 20 proc. zasobów
storage zostało w ten sposób zwirtualizowanych – wyjaśnia Sebastian
Pawlak.

 

Nic na siłę

Mogłoby się wydawać, że
wirtualizacja storage stanowi remedium na bolączki trapiące przeciętne
przedsiębiorstwo wyposażone w macierze. Producenci prześcigają się
w wymienianiu jej licznych zalet. Robert Kleniewski, Infrastructure IT
Architect w IBM, podkreśla, że prowadzi ona do zmniejszenia liczby
fizycznych komponentów struktury informatycznej, do zoptymalizowania
wykorzystania sprzętu i łatwiejszej rozbudowy infrastruktury. Galvin
Chang, Associate Director of Global Marketing w Infortrend Technology,
mówi, że wirtualizacja pamięci masowych przynosi firmom korzyści, takie jak
elastyczność lub łatwiejsze zarządzanie pojemnością i aplikacjami
w różnych środowiskach. Dodaje jednak, że nie zawsze należy ją wdrażać. – Kiedy
środowisko nie wymaga wirtualizacji, wówczas nie zapewnia ona żadnych korzyści,
a nawet może przyczynić się do obniżenia wydajności .

Dla kogo wirtualizacja storage?

– dla dużych firm, które mają wiele macierzy dyskowych różnych klas i różnych marek

– dla przedsiębiorstw, których działalność jest uzależniona od szybkiego dostępu do danych

– dla firmy rozważających zakup nowych macierzy, zwłaszcza tych, które mają źle skonfigurowaną
infrastrukturę storage

 

– dla przedsiębiorstw, które mają jedną, prostą macierz SAN

 

 

 

Kiedy więc ją stosować? Według Karola Boguniewicza
z EMC wtedy, kiedy jest to uzasadnione ekonomicznie. Z jej
dobrodziejstw mogą w pierwszym rzędzie skorzystać przedsiębiorstwa, które
borykają się z problemami związanymi z zarządzaniem różnymi
platformami, oraz te, które dążą do zwiększenia wydajności pamięci masowej lub
ich biznes w większym lub mniejszym stopniu jest uzależniony od szybkiego
dostępu do danych i aplikacji. – Oszczędności polegają przede wszystkim
na zmniejszeniu liczby planowanych i nieplanowanych przestojów oraz
ograniczeniu ryzyka związanego z dostępem do danych i aplikacji
– tłumaczy Karol Boguniewicz. – Poza tym wirtualizacja owocuje
optymalizacją wykorzystania zasobów dyskowych i uproszczeniem zarządzania.

Sebastian Pawlak z HP mówi, że – biorąc pod uwagę
wirtualizację całości składowanych zasobów – niewątpliwie najlepszym
odbiorcą takich rozwiązań są firmy, które w swoim środowisku mają wiele
macierzy różnych marek.

 

Zysk mierzony w procentach

Łukasz Sadalski, Strategic Accounts Sales Manager
w Hitachi Data Systems, uważa, że wirtualizacja podnosi wykorzystanie
 wartości posiadanych zasobów
i zmniejsza koszty eksploatacyjne, czyli OPEX, m.in. przez wprowadzenie
wspólnych mechanizmów zarządzania. Według niego przyczynia się też do
zmniejszania kosztów inwestycyjnych – CAPEX – przede wszystkim
w wyniku używania mniej kosztownych zewnętrznych warstw pamięci masowych
dla mniej krytycznych danych lub danyc Raport h niewymagających największej
wydajności. – Decyzja o zakupie systemu do wirtualizacji powinna zostać
podjęta po dokonaniu porównania wszystkich wydatków związanych
z eksploatacją macierzy dyskowych przed i po wirtualizacji
– wyjaśnia Łukasz Sadalski. – Oczywiście całkowity koszt obejmuje
pieniądze wydane na zakup, serwis, administrację, rachunki za prąd
i chłodzenie, a także migrację danych, ponoszone przez kilka lat od
zakupu.

Zdaniem Sebastiana
Pawlaka wirtualizacja opłaca się, bo dzięki niej przedsiębiorstwo może
wyeliminować nieefektywnie wykorzystywane przestrzenie storage, które powstają
w wyniku podziału danych. W skrajnych sytuacjach źle wykorzystywanych
zasobów może być nawet połowa. – W firmach szybko rośnie ilość danych –
twierdzi. – Skutkuje to niemal niekończącym się inwestowaniem
w nowe urządzenia. Często zupełnie niepotrzebnym, bo wirtualizacja
umożliwia zagospodarowanie niewykorzystanych powierzchni na dyskach.

Podobnymi argumentami posługuje się Galvin Chang. – Wyobraźmy
sobie, że przedsiębiorstwo ma trzy zupełnie różne pamięci masowe, a każda
jest eksploatowana w 90 proc. – mówi. – Niektóre firmy zdecydują
się na kupno kolejnych urządzeń, inne na wirtualizację. To drugie rozwiązanie
umożliwia skonsolidowanie niewykorzystanych zasobów, dzięki czemu niejako
odzyskuje się te 30 proc. niewykorzystane wcześniej. W przypadku
wirtualizacji storage 3 razy 10 proc. to nie to samo, co
30 proc. Dzięki konsolidacji i umiejętnemu zarządzaniu zasobami
z powodzeniem odsuniemy w czasie moment, w którym rzeczywiście
konieczne będzie wydanie pieniędzy na dodatkowy sprzęt.

Macierz i serwer

Wirtualizacja storage i serwerów to dwie koncepcje,
które się wzajemnie uzupełniają i niemal na zasadzie synergii niosą ze
sobą wiele korzyści. Eksperci mówią, że równoczesne wdrożenie obu daje
najwięcej pozytywnych efektów, wskazane jest więc stworzenie na etapie
inwestycji planu implementacji rozwiązania wirtualizującego zarówno pamięci
masowe, jak i serwery. Nawet wtedy, kiedy wdrożenia będą
przesunięte w czasie. 2012 powinien być dobrym rokiem dla firm
instalujących systemy obu rodzajów. Wirtualizacja serwerów stała się już
bardzo popularna w poprzednich latach, ale w wielu przypadkach
wdrożenia kończyły się właśnie na serwerach. Liczni specjaliści z branży
IT są zdania, że prawdziwie wydajna zwirtualizowana infrastruktura
informatyczna to taka, w której równocześnie stosuje się wirtualizację
pamięci masowych i serwerów.

Mirosław Chełmecki

dyrektor Działu Pamięci Masowych w Veracompie

Dobrze przeprowadzona inwestycja w system do wirtualizacji w znacznym stopniu zwiększa wykorzystanie posiadanych pamięci masowych, skraca wiele procesów zarządzania. W konsekwencji firma potrzebuje mniej osób do zarządzania pamięciami masowymi. Wirtualizacja redukuje koszty utrzymania hardware’u i software’u, umożliwia pełne wykorzystanie wszystkich zasobów storage i umieszczenie danych, w zależności od ich znaczenia i szybkości dostępu, w odpowiednich urządzeniach. Podsumowując, wirtualizacja daje wiele konkretnych korzyści finansowych i biznesowych. Redukuje koszty eksploatacji infrastruktury, przede wszystkim związane z wynajmem powierzchni, poborem energii, wykorzystaniem zasobów sieciowych, zakupem okablowania. Bez wątpienia zwiększa produktywność prowadzenia biznesu przez skrócenie przestojów i czasu odtwarzania systemu po awarii.


 


Duży może więcej

Ta specyficzna arytmetyka
nie odnosi się do większości firm z sektora MSP. W opinii wielu osób ze
środowiska storage wirtualizacja pamięci masowych jest przeznaczona głównie dla
dużych, niejednorodnych środowisk informatycznych, z którymi
administratorzy mają do czynienia w korporacjach. Sytuacja małych
i średnich firm jest inna.

– Podmioty tego sektora zazwyczaj nie mają licznych
ośrodków przetwarzania oraz nie wymagają tak wysokiego dostępu do danych
i nie mają nadmiarowych zasobów pamięci masowych – twierdzi Karol
Boguniewicz. – Koszt i ryzyko związane z ewentualnym brakiem
dostępu nie uzasadniają ekonomicznie zastosowania wirtualizacji w tym
segmencie rynku.

Dla Sebastiana Pawlaka niewątpliwą zaletą wirtualizacji
całych zasobów macierzowych jest możliwość zarządzania kilkoma macierzami za
pomocą jednego interfejsu, który nie charakteryzuje się jednak rewolucyjnymi
funkcjami. – Technika ta przeznaczona jest dla wąskiego grona odbiorców –
twierdzi. – MSP mają zwykle jedną macierz, zatem wirtualizacja na poziomie
SAN nie jest im potrzebna.

Mirosław Chełmecki, dyrektor Działu Pamięci Masowych
w Veracompie, wskazuje kilka ograniczeń, które hamują rozwój
wirtualizacji, np. niepełną kompatybilność rozwiązań różnych producentów. – Część
firm oferuje środowiska działające tylko w obrębie urządzeń własnych,
niektórzy proponują uniwersalne oprogramowanie lub urządzenia, jeszcze inni
– dodatkowe elementy sprzętowe i oprogramowania, zwiększające
wydajność macierzy – mówi. – Nie sprzyja to szybkiemu wejściu
w wirtualizację małych przedsiębiorstw.

 

Mały też chce

Mirosław Chełmecki
zauważa, że – mimo wspomnianych problemów – również mniejsze
przedsiębiorstwa chcą korzystać z dobrodziejstw wirtualizacji, choć proces
adaptacji przebiega w nich wolniej niż w dużych zakładach. Powodów
jest kilka. – Mniejsze firmy zatrudniają mniej pracowników, którzy na
dodatek mają mniejsze umiejętności i doświadczenie w instalowaniu
i obsłudze systemów składowania – przekonuje. – Relatywnie wysokie
koszty początkowe wdrożenia też działają zniechęcająco. Oczywiście analiza
zysków i strat, które są związane z wdrożeniem wirtualizacji, ujawni
niebagatelne oszczędności, ale i tak wiele małych i średnich
przedsiębiorstw zrezygnuje z wdrożenia.

W podobnym duchu
wypowiada się Łukasz Sadalski, który dostrzega wprawdzie, że nasze MSP coraz
bardziej interesują się technikami wirtualizacji, wskazuje jednak, że nadal
pozostaje dużo do zrobienia, zwłaszcza jeśli chodzi o promocję koncepcji.
Innymi słowy – system jest dobry, ale niewielu o tym wie. – W
licznych przedsiębiorstwach nadal panuje przekonanie, że antidotum na przyrost
liczby danych i ich rosnącą złożoność jest zakup kolejnych serwerów
z dodatkową przestrzenią dyskową – utrzymuje. – Są też tacy, którzy
uważają, że wyjściem z sytuacji jest nabycie małych i tanich macierzy
dostosowanych do konkretnych systemów. Takie rozwiązanie sprawdzi się tylko na
krótką metę. Jestem przekonany, że długoterminowo nie jest to optymalna
decyzja. Znam wiele przypadków, kiedy firma została z niezintegrowaną
i trudną w zarządzaniu infrastrukturą do składowania danych, na
dodatek generującą duże koszty eksploatacyjne.

Według przedstawiciela
Hitachi Data Systems wirtualizacja przyczynia się do bardziej efektywnego
wykorzystania infrastruktury, bez ponoszenia dodatkowych wydatków na nowe jej
elementy. – Uważam, że kluczową kwestią jest sprawienie, by polskie firmy
MSP przekonały się, iż lepiej zarządzać z głową, niż rozbudowywać
infrastrukturę IT ponad potrzeby – mówi.

Robert Kleniewski

Infrastructure IT Architect w polskim oddziale IBM-a

Wdrożenie
systemu wirtualizacji daje ewidentne korzyści, np. efektywne wykorzystanie
zasobów sprzętowych. Niemniej jednak sam projekt wiąże się z wyzwaniami
dla integratora. Jednym z nich jest analiza rozwoju środowiska
informatycznego, wynikiem której powinno być stworzenie infrastruktury łatwej
i taniej w rozbudowie. W koszty rozwoju należy wliczyć pieniądze
wydane na sprzęt oraz tracone podczas przestojów systemu w trakcie jego
dalszej przebudowy. Trzeba też uwzględnić wydatki związane z utrzymaniem
modyfikowanej infrastruktury. Często już po wstępnej analizie okazuje się, że
instalacja lepszej klasy urządzeń oraz narzędzi do zarządzania środowiskiem
daje określone oszczędności. Wynikają one ze skrócenia czasu serwisu
i automatyzacji procedur utrzymania infrastruktury. W procesie
projektowania trzeba też pamiętać o właściwej konfiguracji logicznej, aby
współużytkowanie sprzętu nie odbywało się kosztem dostępu do krytycznych
aplikacji, funkcjonujących w środowisku poddanym wirtualizacji. Ma to
istotne znaczenie w systemach o podwyższonej dostępności, HA (High
Availability), gdzie awaria pojedynczych komponentów nie może wpływać na
działanie chronionych aplikacji, a bardzo często także na ich wydajność.
Pomocne w takich przypadkach jest zastosowanie nowoczesnych rozwiązań,
w których mechanizmy wirtualizacji mają zaimplementowane właśnie funkcje
HA.

 
Trzeba to zabezpieczyć

Filip
Demianiuk, Regional Technical Manager International Markets North w Trend
Micro, sądzi, że wprowadzenie w firmie wirtualizacji storage wiąże się też
z koniecznością zabezpieczenia wirtualnych przestrzeni, w których na
jednej platformie przechowuje się dane z wielu systemów
o zróżnicowanym poziomie bezpieczeństwa i z różnymi wymaganiami
dotyczącymi poufności informacji. Firmy, które decydują się na wirtualizację,
mogą stosować techniki podwyższające poziom jej bezpieczeństwa, to znaczy
szyfrowanie i zarządzanie kluczami. – Nowoczesne rozwiązania
zabezpieczające upraszczają zarządzanie kluczami szyfrowania, co rozwiązuje
problemy z tradycyjnym szyfrowaniem danych – zapewnia.

Jest to możliwe dzięki
udostępnianiu kluczy szyfrowania właściwym urządzeniom, bez wdrażania całego
systemu plików i infrastruktury zarządzającej, co pozwala również na
jednoznaczne określenie kto, kiedy i z jakiego miejsca ma prawo
uzyskać dostęp do chronionych w ten sposób informacji.

 

Skuteczna archiwistyka

Wirtualizacja plików jest
wariantem wirtualizacji storage. Obejmuje przede wszystkim najszybciej przyrastające
rodzaje danych. Wirtualizacja plików umożliwia ich przenoszenie, nie
utrudniając pracy użytkowników i działania aplikacji.

Zdaniem Karola Boguniewicza ma zastosowanie przede wszystkim
przy konsolidacji serwerów plików w środowiskach dużych przedsiębiorstw
oraz efektywnej archiwizacji plików w obrębie wielu warstw zasobów
dyskowych lub w chmurze obliczeniowej.

– Obecnie nie
obserwujemy dużego popytu na tego rodzaju systemy – wyjaśnia przedstawiciel
EMC. – Znacznie większym wzięciem cieszą się rozwiązania umożliwiające
optymalne przechowywanie dużej liczby plików w obrębie pojedynczego
systemu, liniowo skalowalne w zakresie pojemności i wydajności,
a przede wszystkim zarządzane w bardzo prosty, intuicyjny sposób.

 

Grzegorz Ramotowski

System Engineer w RRC

W 2011 liczba naszych
partnerów, wdrażających różne systemy do wirtualizacji storage, wzrosła
w porównaniu z notowaną w roku poprzednim, o ponad
10 proc. Z jednej strony polskie przedsiębiorstwa zaczynają rozumieć,
że lepiej optymalizować posiadane zasoby niż dokupować nowe, z drugiej
integratorzy dobrze zarabiają na wdrożeniach. Rentowność projektu mierzy się
dwucyfrową marżą. Spodziewam się, że w 2012 r. znowu zwiększy się
liczba projektów, bo w polskich firmach ciągle jest sporo nieefektywnie
skonfigurowanych macierzy dyskowych. Wdrożenia rozwiązań do wirtualizacji storage
nie należą do najłatwiejszych, ale przecież każdy szanujący się dystrybutor
wspiera partnerów w realizacji takich przedsięwzięć. My na przykład
pomagamy partnerom specjalizującym się w systemach IBM.

Zdaniem integratora

Zbigniew Maryniak, właściciel CPU Service, Warszawa

Wirtualizacja
storage wcale nie jest pomysłem nowym. Jeśli chodzi o macierze wirtualne,
to historia rozpoczęła się na początku 1969 r., kiedy czterech inżynierów
z IBM-a założyło firmę Storage Technology Corporation, przemianowaną
później na StorageTek. Na początku lat 90. STK wprowadziło pierwsze wirtualne
dyski STK Iceberg (później Shared Virtual Array), a następnie – do
2000 r., wspólnie z IBM-em – dyski OEM-owe IBM RAMAC Virtual
Array. Korporacje wspólnymi siłami
storpedowały wirtualizację, głównie z obawy przed spadkiem sprzedaży
dużych macierzy dyskowych. Najsilniej lobbowały EMC i HDS, a także sam IBM. Po 2005 r.
wszystko się zmieniło. Wirtualizacja stała się nie tylko modą, ale
i potrzebą, kiedy macierze osiągnęły już 1 PB, a do ich
zasilania potrzebne były dziesiątki kilowatów mocy. Powstały EMC VMAX, HDS
USP-V, IBM XIV. Po rozwiązanie STK sięgnęli też producenci dysków klasy
bussines 3PAR, NetApp itp. Przykład wirtualizacji storage dowodzi, że
o przyszłości technik i systemów decydują wielkie korporacje.


Od redaktora

Zainteresowanie wirtualizacją storage będzie rosło, choć nie
należy oczekiwać wielkiej poprawy koniunktury. Na pewno pojawią się nowe
rozwiązania. Przypuszczalnie wirtualizacja pamięci masowych będzie coraz
szerzej stosowana, głównie z powodów ekonomicznych. Nietrudno zauważyć, że
w polskich firmach szybko się zwiększa ilość przetwarzanych danych.
Jednocześnie, w obliczu niepewnej sytuacji

gospodarczej, przedsiębiorcy ograniczają budżety na zakup
systemów pamięci masowych. W związku z tym przedsiębiorstwa zmuszone
są do szukania rozwiązań, które umożliwią im lepsze wykorzystywanie potencjału
posiadanej infrastruktury.