Wzrost gospodarczy przez wielu polityków postrzegany jest jako antidotum na złą sytuację ekonomiczną Polski. Cóż jednak z tego, skoro dotychczasowe działania rządu niejednokrotnie mają znamiona ruchów pozornych, a część wprowadzonych przez niego 'udogodnień’ może ten wzrost zahamować. W wielu przypadkach trudno się również oprzeć
wrażeniu, że naczelnym celem decydentów jest określenie prognozy PKB.

Drugorzędną sprawą wydają się za to narzędzia, dzięki którym ten cel chcą osiągnąć. Tymczasem z prognozami wiąże się przede wszystkim konieczność właściwego i dokładnego określenia specyficznych dla danego kraju czynników decydujących o rozwoju jego gospodarki. Działania rządu wielokrotnie spotykają się jednak z ogromną krytyką,
wynikającą przede wszystkim z przekonania, że są niedopracowane lub nawet nietrafione.

Błędy rządu

Dla wielu osób doskonałą okazją do wytknięcia rządowi błędów była pierwsza rocznica jego powołania. Powszechnie krytykowanymi posunięciami okazały się działania, które mogą spowodować ograniczenie przedsiębiorczości. Abolicja podatkowa oraz redukcja zaległych zobowiązań wobec państwa to tylko najgłośniejsze sprawy. Krytykowana jest również decyzja wycofania się rządu z obniżenia stawki podatku
CIT. W 2003 r. miała zmaleć do 24 proc., pozostanie jednak na dotychczasowym poziomie, czyli 28 proc. Jak wyliczyli przedstawiciele Polskiej Rady Biznesu spowoduje to wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej o 12,5 proc. Podobnie uważają przedstawiciele Business Centre Club. Ich zdaniem decyzja ta nie tylko zaowocuje dużymi stratami przedsiębiorców, ale również zwiększy nieufność inwestorów zagranicznych do polskiego prawa. Negatywnie ocenia się również zamrożenie progów podatkowych dla osób fizycznych,
które może doprowadzić do rozszerzenia szarej strefy.

Byłby to efekt odwrotnego do tego, który chciano osiągnąć, wprowadzając abolicję podatkową.

PKB rośnie

Wśród czynników negatywnie wpływających na krajową gospodarkę wymienia się również: wzrost wydatków państwa na administrację centralną, zmniejszenie dotacji dla samorządu terytorialnego, brak reformy KRUS-u i utrzymanie dopłat dla ogromnie zadłużonego górnictwa. Obserwatorzy
rynku pozytywnie oceniają za to działania w zakresie zmian w kodeksie pracy oraz zmniejszenie deficytu budżetowego. Wielkie nadzieje wiązane są również z integracją Polski z Unią Europejską. Pozostaje jednak pytanie, czy te i inne działania rządu wystarczą, aby zgodnie z założeniami Grzegorza Kołodki osiągnąć w 2003 r. wzrost gospodarczy na
poziomie 3,5 proc. Trudno przewidywać tak daleką przyszłość, skoro specjaliści mają problemy z oszacowaniem wzrostu w najbliższym czasie.

Zdaniem ministra finansów IV kwartał powinien przynieść wzrost o 1,8 proc. Oficjalna prognoza rządu na 2002 r. mówi o 1,2 proc. Negatywnie na jej realizację mogą jednak wpłynąć pogarszające się nastroje na rynkach zewnętrznych. W sierpniu i wrześniu spadła produkcja przemysłowa w USA. W związku z tym OECD obniżyła dla tego kraju prognozy wzrostu PKB. Nieco lepiej jest w Unii Europejskiej, ale jej gospodarka w dużym stopniu uzależniona jest od sytuacji panującej w Stanach Zjednoczonych.

Zmienne waluty

W październiku kursy walut obcych ulegały niewielkim zmianom. Cena euro nieznacznie spadła, a dolara lekko wzrosła. Zdaniem analityków sytuacja ta była przede wszystkim efektem sytuacji na rynkach międzynarodowych, zwłaszcza w Niemczech i USA. Na cenę walut obcych
wpływało również referendum w Irlandii oraz zawirowania wokół prywatyzacji Stoenu. W najbliższym czasie ceny euro i dolara nie powinny istotnie spadać. Grzegorz Kołodko oświadczył, że złoty jest przewartościowany, co powinno powstrzymać ewentualne przeceny. W dalszym ciągu istotny wpływ na kursy walut będzie miała niepewność związana z zakończeniem negocjacji przedakcesyjnych z unią. Jeżeli w
tym zakresie nie będzie niespodzianek to ceny walut obcych powinny być nadal stosunkowo stabilne.